
Tesisat Mahallerinde Akustik ve Titreşim Yalıtımı (Sismik İzolatör, Titreşim İzolatörü) ile Sismik Koruma Uygulamaları![]()
En etkili gürültü kontrolü yöntemi gürültü kaynağını gürültüye hassas mahallerden uzak konumlandırmaktır. Fakat kaçınılmaz olarak çok katlı binalarda teknik alanlar hizmet verdikleri katlara yakın olabilmeleri için ara katlarda konumlandırılırlar. Teknik alanlarda yüzer döşeme ve duvar iç kaplama sistemlerinin doğru uygulanması, içeride bulunan tesisat ve ekipmanların titreşim izolatör seçimlerinin doğru yapılması halinde, bu mahallerin gürültüye ve titreşime duyarlı mahallere bitişik kurulmaları mümkündür. Döşeme, duvar veya tavana doğrudan bağlı ekipman bağlı olduğu yerden titreşimi binaya iletir ve binanın herhangi bir yerinde istenmeyen seviyelerde yapı yoluyla iletilen gürültünün oluşmasına sebep olabilir. Benzer bir biçimde borular ve havalandırma kanalları da eğer yapıya doğrudan bağlılarsa yapı yoluyla gürültü iletimine sebep olurlar. Ekipman titreşiminin duvar, döşeme ve tavana iletilmemesi için yalıtılması yapı yoluyla iletilen gürültünün önüne geçmek için önem arz eder. Hava doğuşlu gürültünün iletilmesine karşı da en etkili yöntem duvar, tavan ve döşemelerde iki katman arasında hava boşluğu oluşturarak bu yapıların ses yalıtım performansını arttıracak bir yüzer oda tasarlanmasıdır.
Mekanik tesisatın sismik korumasında ise; deprem meydana geldikten sonra da tesisat donanımı, hava kanalları ve boruları ile elektrik tavaları, aydınlatma armatürleri gibi tesisat birimlerinde herhangi bir değişiklik ya da onarım yapılmasına gereksinim duyulmadan tesisatın fonksiyonlarına devam edebilmesi güvence altına alınmalıdır. Fakat bunun için tüm bu yapısal olmayan tesisatın ve ekipmanların titreşim ve akustik yalıtımı uygulamalarını göz önünde bulundurarak olası deprem yüklerine karşı binaya doğru yöntemler ile bağlanması veya sınırlandırılması gerekmektedir. Ancak, bu uygulamalar önemli koordinasyon karmaşasına yol açabilmektedir. Dolayısıyla bu tarz uygulamalar dikkatli bir biçimde değerlendirilmelidir.
1. YAPISAL OLMAYAN ELEMANLARDA DEPREM KORUMASI
2. TESİSAT VE EKİPMAN BİLEŞENLERİNDE UYGULAMALAR
2.1. Asılı tesisatta sismik koruma ve titreşim yalıtımı uygulamaları Titreşim askılı bütün tesisatlar (Şekil 1), deprem karşı proje şartnamesinde belirtilen yönetmelik doğrultusunda uygun yöntemler ve bağımsız kuruluşlarca test edilmiş ve sertifikalandırılmış rijit olmayan (çelik halat gibi) ürünler ile salınımı engellenmelidir.
Şekil 1. Asılı tesisatlarda sismik koruma ve titreşim yalıtımı uygulaması
2.2. Asılı ekipmanda sismik koruma ve titreşim yalıtımı Titreşim askılı bütün ekipmanlar, deprem sırasında oluşabilecek hareketi önlemek amacıyla bağımsız kuruluşlarca test edilmiş ve sertifikalandırılmış rijit olmayan (çelik halat gibi) ürünler ile salınımı engellenmelidir.
Şekil 2. Asılı ekipmanda sismik koruma ve titreşim yalıtımı uygulaması
2.3. Yere bağlı ekipmanda sismik koruma önlemleri ve titreşim yalıtımı Sismik sınırlamadan muaf olmayan ve döşemeye oturan tüm ekipmanlar, özellikle titreşim izolatörleri ile montajı yapılmış cihazlara etkiyen deprem yükleri hesaplanarak uygun sınırlandırıcı ürün seçimi yapılmalıdır.
Şekil 3. Yere bağlı ekipmanda sismik koruma ve titreşim yalıtımı uygulaması
3. MİMARİ BİRLEŞENLERDE UYGULAMALAR
3.1. Yüzer döşemelerde sismik koruma, titreşim ve ses yalıtımı
Şekil 4. Mekanik alanlarda ASHRAE’ye uygun yüzer döşeme detayı. Eğer döşeme tasarımında belirlenen öncelikli hedef ekipmanların çalışmalarından kaynaklanan darbe sesi yalıtımının sağlanması ise ekipman altında yay veya kauçuk titreşim izolatörlerinin kullanımı uygun olacaktır. Yüzer döşeme uygulamaları ise ekipman titreşim yalıtımı amacıyla değil, öncelikle hava doğuşlu ses yalıtımı amacıyla yapılır. Bir mekanik odanın döşemesinde ses yalıtım performansı yüzer döşemenin ve ağır ekipmanların sabit kaidelerinin ses iletim kayıplarından hesaplanan kompozit bir spektral ses yalıtım performansı ile belirlenebilir.
Bir ekipmanı doğrudan yüzer döşeme üzerine sabitlemek dolaylı ses ve titreşim iletimi yollarını azaltacaktır fakat yüzer döşeme sistemi ve ekipman altında kullanılan titreşim izolatörleri çift serbestlik derecesine sahip dinamik bir sistem oluşturacaklardır. Uygunsuz yalıtım malzemesi ve titreşim izolatörü çifti seçimi iletilen titreşimin azaltılması yerine artmasına sebep olabilir. Ayrıca yüzer döşeme sisteminin taşıyabileceği ağırlık yüzer donatılı beton kütlenin taşıma kapasitesi ile de sınırlıdır. Bu sebeple ağır ekipmanın sabit kaide üzerinde taşıtılması tercih edilmelidir (Şekil 4). Yükseltilmiş bir döşeme üzerine bir ekipmanın sabitlenmesi gerektiği durumda ise sistemin ağırlığı (WP), döşeme sisteminin ağırlığını, döşemeye sabitlenmiş olan ekipmanın ağırlığının tamamını ve döşeme sistemi tarafından taşınan fakat döşemeye sabitlenmemiş olan ekipmanın ağırlığının %25'ini hesaba katarak belirlenmeli ve devrilme hesabı buna göre yapılmalıdır.
3.2. Bölme, giydirme ve ikincil duvarlarda sismik koruma, titreşim ve ses yalıtımı
Şekil 5. Titreşim yalıtımlı duvar sabitleyici köşebentler
3.3. Asma tavanlarda sismik koruma, titreşim ve ses yalıtımı
Şekil 6. Asma tavan taşıyıcı konstrüksiyonu için sismik koruma uygulaması Bundan dolayı yapılması gerekenler; öncelikle yasal gereksinimler ve performans beklentileri doğrultusunda konusunda uzman mühendislerce ekipmanların titreşim yalıtımı ve sismik koruma tasarımlarının yapılması, bu tasarımların ilgili tüm disiplinlerle (tesisat, ekipman, mimari bileşenlerin vs.) titiz bir şekilde koordine edilmesi; ekipmanın konumlandırıldığı mahallerin duvar, tavan ve döşemelerinin ve gürültüye maruz kalan komşu mahal cephelerinin akustik yalıtım performanslarının yasal ve uluslararası normlar doğrultusunda belirlenmesi, değerlendirilmesi ve gerekli tasarımların yapılması; bağımsız kuruluşlarca (üniversiteler, test ve sertifika kurumları vs.) özel laboratuvarlarda testleri yapılmış sertifikalı ilgili ürünlerin temininin sağlanması ve yine doğrudan uzman gözetimi altında saha uygulamalarının tamamlanmasıdır. https://www.sismikmarket.com/kategori/titresim-yalitim-urunleri İlginizi çekebilir... İklimlendirme Sektöründe Karbon Ayak İzinin Azaltılması: Zorunluluk mu, Fırsat mı?İklim krizinin etkileri artık sadece haberlerde gördüğümüz manşetler değil, işimizin bizzat içinde hissettiğimiz gerçekler haline geldi. Kentlerde aşı... 2025 Neden Her Binada Akıllı HVAC Entegrasyonu İçin Dönüm Noktasıdır?Enerji tasarrufundan daha sağlıklı havaya ve öngörücü bakıma kadar akıllı HVAC sistemleri artık isteğe bağlı değil; 2025 yılında bina performansı, uyu... Leed Enhanced Commissioning Çalışmaları Üzerine Kısa Bir DeğerlendirmeBinaların ömrü boyunca dayanıklı, enerji verimli ve konforlu olabilmeleri için mutlaka multi disipliner biçimde olan kalite kontrolleri ile inşa edilm... |
||||
©2025 B2B Medya - Teknik Sektör Yayıncılığı A.Ş. | Sektörel Yayıncılar Derneği üyesidir. | Çerez Bilgisi ve Gizlilik Politikamız için lütfen tıklayınız.