TMMOB Makina Mühendisleri Odası (MMO) tarafından düzenlenen II. Endüstri ve Ä°ÅŸletme Kongresi XIII. Endüstri ve Ä°ÅŸletme MühendisliÄŸi Kurultayı, Adana’da Çukurova Üniversitesi Mithat Özsan Amfisinde baÅŸladı. ÇeÅŸitli kurum ve kuruluÅŸlar tarafından desteklenen kongrenin ana teması “Dijital ÇaÄŸda Yalın DönüÅŸüm ve Sürdürülebilirlik” olarak belirlendi.

Kongrenin amacı, son yıllarda giderek iÅŸ ortamına entegre olan yüksek teknolojili, internete baÄŸlı nesneler ve artan otomasyon düzeyi ile birlikte oluÅŸan akıllı fabrika kavramı ve bu kavram etrafında endüstri ve iÅŸletme mühendislerinin gelecekte yapabilecekleri iÅŸleri deÄŸerlendirmektir. Kongrede deÄŸiÅŸen üretim sistemlerinin endüstri ve iÅŸletme mühendislerinin geleceÄŸine dönük oluÅŸturacağı yeni iÅŸler ve iÅŸletmelerde üstleneceÄŸi yeni görevlerin belirlenmesi, geleceÄŸe dönük belgelendirme ve imza yetkilerinin tartışılması ve ortaya çıkabilecek sosyal sorunların irdelenmesi hedefleniyor.

Kongrenin açılış konuÅŸmaları MMO BaÅŸkanı Yunus Yener, MMO Adana Åžube BaÅŸkanı Ümit Galip Uncu ve TMMOB EÄ°M MEDAK Yürütme Kurulu BaÅŸkanı NuÅŸin Uncu tarafından yapıldı.
MMO BaÅŸkanı Yunus Yener açılışta özetle ÅŸöyle konuÅŸtu: “Sanayinin merkezinde yer alan imalat sanayii ülkemizde niceliksel ve niteliksel olarak uzun süre gerilemeye terk edilmiÅŸtir. Uzun yıllardır GSYH içinde sanayinin payı yüzde 20-21’lerde, imalat sanayinin payı ise yüzde 17-18’lerde dalgalanıyor. Son iki yılda pandemi sonrası görülen teÅŸvik ve kamudan kaynak aktarımı ile gerçekleÅŸen göreli ve hormonlu iyileÅŸme yanıltıcıdır. Emek gelirlerinin katma deÄŸer içindeki payı tüm sektörlerde gerilerken en fazla gerileme imalat sanayiinde olmuÅŸtur. Tüm bu süreçler içinde Endüstri MühendisliÄŸi disiplininin temel özelliÄŸi olan “sistem yaklaşımı”nın sanayi ve hizmet sektörlerinde saÄŸlayacağı fayda hâlâ yeterince anlaşılmamıştır.

Endüstri Mühendisleri iÅŸsizlik sorunu ile karşı karşıya

Kamudaki endüstri ve iÅŸletme mühendisi istihdamının yetersizliÄŸi baÅŸlıca sorunlardan biridir. Çalışma alanlarımız içinde yer alan stratejik planlama, fizibilite etütleri, kapasite raporlarının hazırlanması, tesis planlama, proje yönetimi, iÅŸgücü planlama, yönetim sistemleri, verimlilik çalışmaları gibi alanlara farklı meslek disiplinleri ikame edilmektedir. Plansız açılan bölümler nedeniyle çok sayıda Endüstri Mühendisi iÅŸsizlik sorunu ile karşı karşıya kalmakta, düÅŸük ücretlerle ya da kendi alanları dışında çalışmaya zorlanmaktadır.

Ayrıca eÄŸitim, istihdam ve eÄŸitilmiÅŸ iÅŸgücü ihtiyacı dengesi göz ardı edilmektedir. Herhangi bir ihtiyaç planlaması yapılmaksızın, binası, öÄŸretim üyesi dahi olmayan üniversitelerde Endüstri MühendisliÄŸi bölümleri açılmakta, eÄŸitimin kalitesi daha da düÅŸmektedir. Bu koÅŸullarda, dijital dönüÅŸüm ve Endüstri ve Ä°ÅŸletme Mühendislerinin rolü, ele alınması gereken önemli bir konudur. Tam da bu noktada bugün istihdam ve üretimde ‘bir devrim’ olarak sözü edilen Endüstri 4.0, 5.0, dijital dönüÅŸüm ve baÄŸlantılı konuları dikkatlice ele almak gerekiyor.

Nitelikli yüksek teknoloji hamlelerine ihtiyaç var

Üretim teknolojileri, otomasyon, elektronik, biliÅŸim teknolojilerinin olaÄŸanüstü bir hızla geliÅŸmesi çok olumludur. Verili ÅŸartlarda bu durum üretimdeki emek gücünü birçok açıdan zayıflatmaktadır. Aynı ÅŸekilde kabul etmek gerekir ki, ülkemizde nitelikli yüksek teknoloji hamlelerine ihtiyaç vardır. Fakat bu ihtiyacı üretim, istihdam ve toplumsal fayda baÄŸlamlarıyla doÄŸru bir ÅŸekilde ele almak gerekir.

Bugün bütün bileÅŸenleriyle birlikte teknoloji konusu, büyük uluslararası güçler arasındaki sert bir rekabet konusu olmanın yanında ve son tahlilde, insan emeÄŸinin yerine makinelerin ikame edilmesi, teknolojiye sermaye tekellerinin sahip olması ve yönetilmesi kurgusu üzerine inÅŸa edilmektedir.

Bu noktada biz mühendisler olarak iyi biliriz ki, tüm teknoloji ve ürünleri, insanlığın kolektif mirası üzerinde geliÅŸmektedir. Bu zenginliÄŸin bir azınlığın kârı için deÄŸil toplumsal ihtiyaçların karşılanmasına yönelik seferber edilmesi, en baÅŸta bizlerin, mühendislerin görevidir. Mühendislik yöntemleri piyasa faktörlerinden bağımsız olarak deÄŸerlendirilmelidir. Ayrıca konunun teknisist veya teknolojisist bir üretim ve hizmet baÄŸlamı ile deÄŸil, üretim ve kamusal-toplumsal yarar yaklaşımı ile birlikte ele alınması gerekiyor.

Net bir planlama-kalkınma yönelimi benimsenmeli

Endüstriyel dönüÅŸüm, dijital dönüÅŸüm vb. baÄŸlantılı tüm konular, ne yazık ki bu gerekliliklerden farklı bir zeminde ele alınmaktadır. Ancak gerçekler uyarıcıdır: Sanayinin içinde bulunduÄŸu durum ve dışa bağımlı ekonomi, ülkemizi teknolojiyi üreten deÄŸil sadece tüketen veya sınırlı ölçülerde kullanan bir ülke durumuna itmektedir.

Söz konusu olumsuz gidiÅŸten çıkış için dışa bağımlı politikalar terk edilmeli; emperyalist güçlerin dayattıkları programlar reddedilmelidir. SerbestleÅŸtirme-özelleÅŸtirmelerden vazgeçilmeli, ithalat politikaları gözden geçirilmeli, yerli yatırımcı özendirilmeli ve korunmalı, sanayiye ve katma deÄŸeri yüksek ileri teknoloji alanlarına yatırımlar yapılmalı, kamunun ekonomideki yönlendiriciliÄŸi ve net bir planlama-kalkınma yönelimi benimsenmelidir.

Teknoloji, endüstriyel ve dijital dönüÅŸüm, böylece kamucu bir çerçeveye sahip olabilecektir. Bu politikaları sömürü odaklarından bağımsız ve kapsamlı bir demokratikleÅŸme eÅŸliÄŸinde oluÅŸturduÄŸumuzda, ülkemizin düze çıkışı gerçekleÅŸecektir. Yeni teknoloji hamlelerinin ülkemizdeki uygulanabilirliÄŸi ve sonuçları üzerine pozitif sonuçlar alabilmek için, her ÅŸeyden önce ‘beton ekonomisinden’ çıkmak, yüzümüzü üretim ekonomisine ve mühendislik disiplinlerinin inÅŸacı, geliÅŸtirici özelliklerine çevirmek gerekir.”

Kongredeki tartışmalardan çıkan görüÅŸlerle oluÅŸturulacak sonuç bildirisi ise daha sonra kamuoyu ile paylaşılacak.