Dünyada toplam 120 milyar dolarlık bir iklimlendirme pazarı var. Bunun içinde hala soğutma pazarı çok büyüktür ve bunun 88 milyar dolarını oluşturmaktadır. Dünya klima soğutma pazarında 2012 yılı genel beklentisi ufak bir büyüme ile 91 milyar dolar olacağı yönündedir (Tablo 1).

 

2010’da Daikin’in cirosu 14 milyar dolardı. Şu anda Daikin’in 2011 yılı sonucu cirosu resmi olarak 16,6 milyar dolara yükseldi yani yaklaşık 2,5 milyar dolar daha cirosu artarak birinciliğini biraz daha perçinledi. 

 

Soğutma pazarı dünyada çok önemli bir pazar. En büyük pazar ise hala Çin. Çin coğrafi olarak da çok büyük bir pazar. Dolayısıyla soğutma pazarının en büyük payı Çin’e gidiyor. Çin’in iç pazarı yaklaşık 38 milyar dolar. Çin’de sadece split klimada 36 milyon adet klima satılıyor. Bir o kadar da ihracatları var. Dünya split klima pazarı 100 milyon adet gibi düşünürseniz, yüzde 75’i Çin’den çıkıyor. Çok güçlü bir ülke olan Çin’in hem iç pazarı var hem dış pazarı ihracatı var.

 

Türkiye’nin ise bu pazarda yaklaşık 1 milyar dolar seviyelerinde cirosu var. Türkiye’nin içinde bulunduğu iklim kuşağını düşünürseniz soğutma sektöründe ciddi bir potansiyeli olduğunu görürsünüz. Dolayısıyla ülkemizin inanılmaz bir büyüme potansiyeli var. 

 

Sahiplik oranını düşünürsek, Japonya’da klima sahiplik oranı yüzde yüzlerde. Bizdeki buzdolabı veya televizyon gibi her evde muhakkak klima var. Hatta birden fazla klima var. Türkiye’de ise klima sahiplik oranı henüz % 10-15 arasında. Yani çoğumuzun evinde hala klima daha yok. Yavaş yavaş oturuyor. Tabii milli gelirin artmasıyla birlikte bunda ciddi bir artma olacak.  Pazarın çok iddialı bir söylem olacak ama beşe katlama potansiyeli var. 

 

Bazı konutlarda ve işyerlerinde hala pencere tipi klimalar var. (Tablo 2) Türkiye’de ise pencere tipi klimalar Ve birçok pazarda olduğu gibi artık satılmıyor, örneğin Avrupa’da bitti. Ama hala Amerika’nın belli bir kesimlerinde ve Orta Doğu’da satılıyor, varlığını koruyor.  Pazarın büyük bir kısmını yüzde 63 ile split klimalar oluşturuyor. Ama bunlar birebir çalışan, yani bir dış ünite, bir iç ünite şeklinde olan klimalardan oluşturuyor. 

 

En hızlı büyüyen pazar ise Daikin’in mucidi olduğu çoklu sistem olan VRF pazarıdır. VRF; split yerine bir tane dış üniteyle 64 adete kadar iç üniteyle çalışan, aynı zamanda havanızı da temizleyen, çok farklı tarzdaki klimadır. Bu pazar çok hızlı büyümektedir. 

 

Türkiye’deki ısıtma- soğutma sektörünün 2012 yılı beklentisi 3,97 milyar TL. Yani yaklaşık 2,2 milyar dolar gibi olması tahmin ediliyor (Tablo 3). Bunun yarısını soğutma pazarı olarak düşünürseniz ısıtma pazarı için de 1,2 milyar dolar civarında olduğu söylenebilir. 

 

Türkiye’de ısıtma pazarı soğutma pazarından büyüktür. Yani dünya ile karşılaştırdığınız zaman farklı bir durum söz konusudur. Çünkü ülkemizde ısınma daha büyük bir ihtiyaçtır. Ama gelir seviyesi artıkça soğutmadaki pazar da çok hızlı bir şekilde değişecektir. Lüks konutların ve rezidansların sayısında, yeni inşaatlarda çok büyük artış var. O sebepten dolayı VRF tipi merkezi sistem klimalarda normal sektörün üzerinde bir pazar büyümesi var. 

 

Isıtmada özelikle kombi tarafında bu yıl daralma oldu. 2011 yılında beklentinin yüzde 10 üzerinde bir pazar çıkışı vardı. Bu pazarın çıkış sebebi ise bayilerde ciddi miktarlarda stok yapılmasıdır. Yani 2011 yılının Aralık ayında ciddi bayi alışları oldu. Bunlar daha yeni satışa dönüyor. O yüzden ısıtma pazarında pazarda günümüz itibariyle yüzde 15 kadar bir daralma oldu. 

 

İhracat pazarımız ise büyük ve inşaat firmalarımız çok güçlü. Yani birçok ülkede artık Türk müteahhitler en iyi müteahhitler olarak biliniyor. Yaptığımız inşaat kalitesi çok yüksek. Doğal olarak da onlar da cihazlarını inşaat yaptıkları ülkelerden değil, Türkiye’den alıyorlar. Bu da bizim ısıtma-soğutma sektörüne pozitif katkı sağlıyor.  Sektördeki ihracatın yaklaşık yüzde 31’i müteahhitler kanalıyla oluyor. Bu çok ciddi bir rakamdır. 

Geçen yıl Airfel’i satın alarak Türkiye ısıtma-soğutma sektörüne giriş yapan Daikin, 2015 yılı hedefleri doğrultusunda hızlı büyümesini sürdürüyor. 

 

Daikin Türkiye olarak sektöre girişimiz günümüz itibariyle bir yıl oldu. Bazı sürprizler olacağını bekliyorduk. Çünkü hiç bilmediğimiz, Japon kültürün giriyorduk. Fakat Japonlar inanılmaz bir planlama ile çalışıyorlar. Gelecek tahminleri çok önemli. Bizim alıştığımız kültürün tam tersine bir kültür. Biz kaotik bir ortamda yönetmeyi seviyoruz. Hani yarına öbür güne kısmetse artık, hallederiz deriz ya işte biz öyle çalışırken Japonlar tam tersi çalışıyorlar. Örneğin 2014’te hangi ürünü çıkaracağımızı planlıyoruz. 2014’e daha çok var ama bugünden 2014’le uğraşıyoruz. Bir iki ay sonra 2015 ürünleri ile uğraşmaya başlıyoruz. Yani bize göre çok farklı bir mantalite. Ama sistem öyle çalışıyor. 

 

Bu sisteme biz ne kadar adapte olabiliriz diye düşündük ama gördük ki bu adaptasyon bir yıl içinde gerçekleşti. Türk insanı acayip atak, dehşet verici bir adaptasyon sağlıyor. Yani iyi yönlendirme iyi olursa, çok güzel işler çıkarabiliyoruz. Bir yıl içinde hem adapte olduk hem ciromuzu artırdık. Bu Daikin tarafından da beklenmiyordu. Normal bir geçiş süreci bekleniyordu. 

 

Daikin Türkiye İlk 6 Ayda Yüzde 65 Büyüdü! 

2011’in ilk altı ayına kıyaslarsak 2012’de ciromuz yüzde 65 arttı. 2011’in ocak-haziran ayında ilk altı ayda 173 milyon TL iken 2012’nin aynı döneminde 285 milyon TL ciro yaparak, neredeyse geçen seneki cirolara yaklaştık (Tablo 4 ve Tablo 5). Bu sene hedefimiz 530 milyondu yine sizlerle paylaştığımız ciro bizim için rekor bir ciroydu, 500 milyonun üzerine çıkmak. Ciromuzun da yüzde 55’ini tamamladık. Yani şu gözüküyor ki biz ciromuzu çok rahat yakalayacağız. Ama ilk aylık büyüme bizim için çok önemliydi. 

 

2015 hedeflerini de buradan sürekli paylaşıyoruz. Bunu paylaşmamızın sebebi de şu, Daikin dünyada bir numara olmadan önce, yani 2005 yılında “Ben 2010 yılında dünyada bir numara olacağım” diye bunu anons etti. Bunun için de “Şunları yapacağım, şirket satın alması yapacağım, şu yeni ürünleri çıkacağım” dedi. 5 yıllık projeksiyonlarla çalışıyor. Yani birçok Japon şirketi gibi Daikin de böyle çalışıyor. 2010 yılı geldiğinde de bir numara oldu. Yani dedikleri çok önceden planlanıyor tabi ki. Dediklerini yaptı ve dünyada bir numara oldu. Şimdi bizim de şirket olarak beş yıllık projeksiyon vermek zorundayız. 

 

Daikin Japonya’da halka açık bir şirket. Bizim net hedefimiz 500 milyon avro. Çok meydan okuyucu bir hedef. Ama bunu hem iç pazarın dinamizmi, hem de civar ülkelerdeki hakimiyetimizle yakalayacağımıza inanıyoruz. Şu anki hedef ciromuz olan 530 milyonu tamamlayabilirsek, 2015’te yani üç yıl içinde yaklaşık yüzde 117 gibi bir büyüme bekliyoruz. İnşallah beraber şahit oluruz. 

 

Pazar payımıza bakarsak yaklaşık 4 milyar TL’lik toplam ısıtma ve soğutma Türkiye pazarında bu sene satışlarımız 450 milyon TL ile kapanacak. Yüzde 11’lik bir pazar payamız var. Ağırlığımız soğutmada olup ciromuzun yüzde 75’ini soğutma oluşturuyor. Ancak ısıtmayı da güçlendiriyoruz. Isıtma ile birlikte bu payımız doğal olarak artacaktır. 2015’te toplamda pazarda yani sadece soğutmada değil, yüzde 20’lik pazar payıyla lider olmak istiyoruz. 

 

Daikin Türkiye Ürün Gamını Genişletiyor

Türkiye’nin, Daikin’in global yapılanması içinde etkinliğini artıracağını vurguladı. Hasan Önder; “Daikin Türkiye’nin de bağlı olduğu Daikin Avrupa bünyesinde 30 şirket faaliyet gösteriyor. Daikin Türkiye, bunların arasında en büyük yatırım yapılan ve gelecek vaadeden şirket olarak öne çıkıyor. Daikin’e bağlı tüm şirketler 5 yıllık planlar doğrultusunda hareket etmektedir. Daikin Türkiye’nin yatırım hedefleri de 2015 yılına odaklı (Tablo 6). Bu doğrultuda Avrupa pazarına uygun üretim için Hendek’te bulunan fabrikamızda sezonsal verimliliğe adapte edilmiş, enerji tasarrufu sağlayan inverter split klimaların deneme üretimine başlandı. Daikin Türkiye’nin yatırım hedeflerinden biri de 2015 yılına kadar Japonya ve Belçika’dan sonra, sezonsal verimliliğe uygun VRV sistemlerinin (değişken debili soğutma sistemleri) üretimine geçmek” dedi.

 

Üretim Kapasitesini Artırıp Avrupa’da Şirket Satın Alacak

Toplantıda Daikin Türkiye’nin yeni yatırımları ve hedeflerine ilişkin de bilgi veren Önder, şunları söyledi: “Hendek’te 95 bin metrekarelik arazide bulunan fabrikamızı genişleterek 125 bin açık, 70 bin metrekare de kapalı alan olmak üzere toplam 195 bin metrekareye ulaşmayı ve üretim kapasitemizi artırmayı planlıyoruz. Daikin Türkiye olarak 2013 yılı sonuna kadar Avrupa’da bir ısıtma firması satın almak istiyoruz. Bu yöndeki araştırmalarımız devam ediyor. Soğutma sektöründe dünyanın pazar lideri olan Daikin’in, ısıtma tarafında da global olarak liderliğini üstlenerek, tüm ısıtma stratejilerini Türkiye üzerinden şekillendireceğiz.” 

 

Cirodaki Hızlı Artış, İstihdam Hedefini 1500 Kişiye Yükseltti

Önder, Daikin Türkiye’nin geçen yıl olduğu gibi, bu yılın ilk 6 aylık döneminde de hızlı bir büyüme kaydetmesinin istihdam konusundaki hedeflerini de yukarı taşıdığına dikkat çekti. Önder, “Daikin’in en önemli hedeflerinden biri de Türkiye’deki istihdam sorunun çözümüne bir nebze de olsa katkıda bulunmak. 2011 yılında, satın alma öncesi 424 çalışana sahip olan şirketimiz, bugün çalışan sayısını 550’ye çıkardı. 2015 yılı sonunda hedefimiz 1000 kişiye ulaşmak iken, bu yıl ulaştığımız yüzde 65’lik ciro artışının etkisiyle, istihdam hedefimizi 1500’e çıkardık” dedi (Tablo 7).

 

Her 3 Projeden Birinde Daıkın Ürünleri Tercih Ediliyor

Ülke genelinde 501 yetkili servisiyle en geç 48 saat içerisinde ürünlerinin montajını gerçekleştiren Daikin Türkiye’nin pazar payının yıl sonunda yüzde 11 olacağı öngörüsünü paylaşan Önder, Daikin ve Arifel’in geniş ürün gamıyla bireysel alanlardan bina, iş yeri ve otellere kadar ısıtma ve soğutma ihtiyacını karşıladığını vurguladı. Önder, “Daikin Türkiye, inşaat sektöründeki bütün yapı projelerine çözüm sağlayabilecek bir ürün gamına sahiptir. Merkezi sistemlerde yüzde 25, VRV sistemlerde ise yüzde 40 pazar payına sahip olduğu göz önüne alınırsa, sektördeki her üç projeden birinde Daikin ürünlerinin tercih edildiği söylenebilir” diye konuştu. 

 

Klima Sektörü Yılın İlk Yarısında Yüzde 15 Büyüme Kaydetti

Klima sektöründeki gelişmeleri de değerlendiren Önder, şu bilgileri verdi: ”Bu yıl soğutma pazarında özellikle proje bazlı işlerde, VRV sistemleri başta olmak üzere, yüzde 15 pazar büyümesi gerçekleşti. Daikin de VRV sistemlerdeki payını yüzde 40’lara getirerek sektör liderliğini sürdürüyor. Soğutma sektöründe tüketici artık geçmiş yıllara oranla daha bilinçli hale geldi. Klimanın bir lüks olmaktan çıkması bir yana, ürünlerden sadece soğutma değil; hava temizleme, nem dengeleme, minimum enerji tüketimi gibi özellikler de bekleniyor. Özellikle tüketicilerin bilinçlenmesiyle kaliteli ve üst segment Japon menşeili klimalara olan talep arttı ve bu segmentte yüzde 30 büyüme gerçekleşti.” 

 

Önder Uyardı: “A Enerji Etiketleri Tüketiciyi Yanıltıyor!”

Günümüzde moda olan klimalardaki enerji etiketleri meselesine de değinen A enerji etiketlerinin tüketiciyi yanılttığına dikkat çekti. Önder, bu konuda şu bilgileri paylaştı: “Mevcut durumda, klimaların enerji verimliliği etiketleri, laboratuvar ortamında tek bir sıcaklık değerine göre oluşturulmaktadır. Ancak gerçek hayatta sıcaklık, değişkenlik gösterdiğinden enerji verimliliğinin de tüm yıl boyunca farklı sıcaklıklara göre ölçülmesi ve enerji etiketlerinin tüketiciyi yanıltmaması açısından bu değerlere göre oluşturulması gerekmektedir. Daikin Avrupa’nın iklimlendirme sektöründe yaptığı lobi faaliyetleri sonucunda Avrupa ülkelerinde 2013 yılından itibaren ısıtma ve soğutma cihazlarının  gerçek enerji verimliliğini ölçen bu ‘sezonsal verimlilik’ kriterlerine geçilecek. Ürünlerin sezonsal verimlilik kriterlerine uygun olarak tasarlanmasıyla Avrupa’da inverter klima pazarı yüzde 100’e çıkacaktır. Türkiye’nin de Avrupa’daki gelişmelere paralel olarak en geç 2014 yılında bu kriterleri uygulaması önemli bir gerekliliktir.”