Nurdan Yücel
POMSAD Yönetim Kurulu Başkanı

Salgın sonrası üretim ekseninin Çin’den uzaklaşması ve coğrafi konum avantajımız sebebi ile yurtdışından talep artışı, dolayısıyla üretimde artış görülmüştür. Özellikle, sanayileşmiş ülkelerdeki üretim maliyeti yüksekliği ve firmaların işbirliği arayışlarının da beklenildiği ölçüde gerçekleşmese de sektöre olumlu yansımıştır. İlk altı ayda görülen hammadde fiyatlarının ve enerji fiyatlarının yüksek olması sektörümüzde taleplerin artmasına sebep olmuştur. 2022 yılı ilk dokuz ayında yeni tedarik zincirlerinin oluşması ülkemiz ekonomisi ile birlikte, pompa ve vana sektörü için de avantajlı olmuştur. İlk dokuz ayda firmalarımızın ihracatında artış görülmüştür. Ancak, son üç ayda görülen talep azalması sebebi ile sipariş ve üretimlerde yavaşlama başlamıştır.

2022 yılı Ocak-Aralık oniki aylık dönem itibariyle pompa ihracatımız 965,9 milyon USD olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki yıla göre ihracat artışı %12,7 olmuştur. İlk 10 aylık verilere göre ortalama birim fiyat 8,5 USD/kg’dan 9,2 USD/kg’a çıkmıştır. Vana ve Armatür ihracatımız 2022 yılında bir önceki yıla göre %8,5 artarak 845,8 milyon USD'a ulaşmıştır, Ortalama birim fiyat 9.9 USD/kg’dan 10.3 USD/kg’a çıkmıştır. 2022 yılında Pompa ve Vana-Armatür Ticaret Hacmi 4.599.281.462 USD olarak gerçekleşmiştir (2.207.865.746 USD Pompa, 2.391.415.716 USD Vana ve Armatür). 2022 yılı İhracatın İthalatı Karşılama Oranı ise Pompalarda %77,77, Vana ve Armatürlerde %54,72 olmuştur.

Sermaye kontrolleri ile krediye ulaşımı zor olsa da KOBİ’lere düşük faizle kredi kullanma olanağı sağlandı. Ağırlıklı KOBİlerden oluşan sektörde önemli bir rahatlama sağladı. Ancak, kayıt dışı ekonomi ve kayıtdışı istihdamın engellenememesi, ileri teknoloji ara mallarında ithalata bağımlılık, ömür boyu mailiyet (ÖBM) bilincinin oturmaması ve fiyat endeksli tercih yapılması, ölçek ekonomisine geçilememesi, Eximbank kredilerinden alınan payın yetersizliği, kamu alımlarında yerli malı avantajının tam olarak uygulanamaması gibi pek çok önemli sorunlarımız hala çözüm beklemektedir.

Hala Çözüm bekleyen sorunlarımızın yanı sıra, kullandırılan tüm kredilerde KOBİ’lerin payı artsa da Eximbank ve özel bankaların ticari kredi vermede isteksiz olması, sanayicimizin krediye erişimini büyük oranda azaltmıştır. 2023 yılında negatif küresel koşulları da göz önünde bulundurarak düşük büyümenin olması öngörülmektedir. Ayrıca hammadde tedarik sorununun devam etmesi, Çin’in açılması ile sağladığımız tedarik avantajın da geriye gideceğini düşünmekyeyiz. Siparişlerin ve üretimin 2022 gibi olmayacağı, sadece ülkemizde değil dünyada da ilk altı ayın zor olacağı ve 2023 yılının 2022 gibi avantajlı bir yıl olmayacağını gözlemlemekteyiz. Bu sebeple, 2023 de firmalarımızın yeni yatırımlarında temkinli yaklaşması yerinde olacaktır, kanaatindeyiz.

2023 yılında kredi garanti fonu destekli finansman paketlerinin özellikle ağırlıklı KOBİlerden oluşan sektörümüzü rahatlatacaktır. KOBİlerin finansmana ulaşım sorununa çözüm getirilmesinin sektörü rahatlatacağı düşünülmektedir.

Dijitalleşme ve yeşil dönüşümü gerçekleştiremeyen firmalarımızın rekabet etme şansı artması için teşvik mekanizmalarının işletilemsi, Çevre Bakanlığı tarafından yeşil üretim yatırımı yapan firmalara sübvansiyon verilerek teşvik edilmesi için teşviklerin daha kolay ulaşılıp cazip hale getirilmesi önem arz etmektedir.

Yerli “Pompa ve Vana Üreticileri” sadece Türkiye’ye değil konumu itibarı ile dünyaya da önemli bir hizmet sunmaktadır. Sektörün kesintiye uğramadan verimli ve üretken bir şekilde çalışması hayatî öneme haizdir. Sektörümüzün, çok daha ileriye ve hakettiği üretim üssü konumuna Cumhuriyetimizin 100. yılında ulaşmasını temenni ederim.