10 Ekim 2016 | TEKNÄ°K MAKALE

2.443 kez okundu

Davlumbaz, davlumbazın bacası ve piÅŸirme ünitelerinde meydana gelen yangınlar büyük risk taşırlar. OluÅŸabilecek yangın, binalardaki bacalardan içeri çekilerek tehlikenin büyümesine sebebiyet verebilir. Bu tür yangınlarda kimyasal sıvı söndürücülü mutfak davlumbaz söndürme sistemleri kullanılır. BulunduÄŸu ortamdaki havayı temizlemek için kullanılan davlumbazlar içerideki havayı mahalin dışına çıkarırlar. Böylece özellikle yaÄŸ gibi yanıcı maddeleri bünyelerinde biriktirirler. Uzun süre temizlenmeyen yaÄŸ gibi yanıcı maddelerin yoÄŸunluÄŸu günden güne artar ve yangın çıkma olasılığı yükselir. Davlumbaz içerisinde bu ÅŸekilde biriken yaÄŸ gibi tutuÅŸmuÅŸ sıvıları diÄŸer yangın söndürme sistemleriyle söndürmek oldukça zordur ve özel uygulamalar gerektirir. Bu uygulamalar 2009 senesinde çıkarılan Türkiye Yangından Korunma YönetmeliÄŸinde de yerini almıştır. (MADDE 57- (1) Konutlar hariç olmak üzere, alışveriÅŸ merkezleri, yüksek binalar içinde bulunan mutfaklar ile bir anda 100’den fazla kiÅŸiye hizmet veren mutfakların davlumbazlarına otomatik söndürme sistemi yapılmalı ve ocaklarda kullanılan gazın özelliklerine göre gaz algılama, gaz kesme ve uyarı tesisatı kurulması ÅŸarttır.) Bu yönetmelik sayesinde, davlumbaz söndürme sistemleri çok daha önemli bir hal almış ve yaygın olarak kullanılmaya baÅŸlanmıştır.

Restoranlar, oteller, endüstriyel tesisler, alışveriÅŸ merkezleri, havaalanları, okullar ve hastanelerin davlumbaz, filtre ve baca içleri, ocaklar, kuzineler, ızgaralar ve benzeri diÄŸer piÅŸirme elemanlarının bulunduÄŸu bölgeler sistemin kullanım alanlarıdır.

Mutfak davlumbaz söndürme sistemi UL300 ( Underwriter’s Laboratories )  standartlarını saÄŸlamalıdır. Sistem, NFPA96 (Standart for the Installation of Equipment for the Removal of Smoke and Grease-Laden Vapors from Commercial Cooking Equipment) ve 17A (Wet Chemical Extingushing System) standartlarına uygun olmalıdır.

Mutfak mahallerinde yer alan davlumbazlar için düÅŸük PH deÄŸerli özel söndürme sıvısı ile söndürme yapılmaktadır. Söndürücü kimyasal APC (Aaqueous Potassium Carbonate) olup, söndürme sonrası kolayca temizlenebilmektedir.

Kullanılacak silindirler, TPED onaylı CE belgeli olup; sistem borulaması, SCH40 siyah çelik boru veya paslanmaz çelik boru ile yapılmalıdır.

Norm Teknik, davlumbaz söndürme sistemi ile mutfaklarda oluÅŸabilecek yangın tehlikelerini minimuma indirerek verimli ve güvenli bir çalışma ortamı saÄŸlamalarına olanak tanımaktadır. Bu sayede oluÅŸabilecek mutfak yangınlarından korunarak çalışanların da can güvenliÄŸi korunmuÅŸ olur.

 

Sistem Elemanları

Söndürücü Sıvı: DüÅŸük PH derecesine sahip, potasyum karbonat bazlı, boÅŸaldığı ortama zarar vermeyen, yaÄŸlı ortam yangınlarını çok kısa sürede bastırabilecek ve söndürebilecek nitelikte sıvı kimyasal bir çözelti olmalıdır. BoÅŸalan söndürücü yaÄŸ yangınının üzerini köpük tabakası oluÅŸturarak bir yangın battaniyesi oluÅŸturacak ve çok kısa bir süre içerisinde yangını söndürecektir.

Silindirler: 2,6-4 ve 6 gallon kapasitelere sahip, CE Belgeli ve Avrupa BirliÄŸi basınçlı kaplar standartlarına uygun olmalıdır.

 

Basınçlı çelik tüpler, davlumbaz yangını durumunda söndürücüyü boÅŸaltmak için her an hazırdır ve üzerindeki basınç göstergesi sistemin durumunun görsel olarak takibine olanak verir.

 

Silindir içindeki söndürücü, nitrojen gazı ile 21°C ortam sıcaklığında 12,1 bar basınçta basınçlandırılmalıdır.

Silindir kapasitesi ve sayısı, toplam nozul akış katsayısı dikkate alınarak belirlenmelidir.

 

 

Mekanik Kontrol DüzeneÄŸi: Mekanik kontrol düzeneÄŸi içinde silindir vanasını açan ve sistemin boÅŸalmasını saÄŸlayan bir tetikleme kartuÅŸu yer almaktadır. KartuÅŸun açılmasını saÄŸlayan mekanizma gergin bir tel ile algılama hattı dedektörlerine baÄŸlıdır. Algılama hattı üzerindeki mekanik ısı dedektörünü oluÅŸturan ergir lehim, kopma sıcaklığı oluÅŸtuÄŸunda birbirinden ayrılarak gergin tel mekanizmasının gevÅŸemesine neden olur ve bu gevÅŸeme hareketi mekanizmayı harekete geçirerek tetikleme kartuÅŸunun açılmasını saÄŸlar. Mekanik kontrol düzeneÄŸi direk silindir vanası üzerine monte edilebileceÄŸi gibi duvara monte edilerek mekanizma ve silindir vanası arasına aktivasyon hattı çekilebilir.

    

         

BoÅŸaltma Nozulları: Kullanılan her tip nozul, restorant sistemi özel uygulamaları için test edilmiÅŸ ve onaylanmış olmalıdır. Nozulun kendisi pirinç gövdeli krom-nikel kaplama olmalı, nozulun püskürtücü kısmı üzerine nozul tipi yazılı olmalıdır. Nozulun tıkanmasını önleyen paslanmaz çelik pislik tutucusu bulunmalıdır. Ayrıca, her bir nozulun boÅŸalma anında açılan yaÄŸ tıkanmalarına karşı koruyucu zara sahip kapağı olmalıdır.

 

 

Algılama Sistemi: Algılama sistemi, boÅŸaltma düzeneÄŸinden çıkan algılama hattı içinden geçen algılama teli ve bu tele baÄŸlı eriyebilen metal sigortalı dedektörlerden oluÅŸur. Yangın çıktığında, sigortanın eriyip kopması ve telin gevÅŸemesiyle boÅŸaltma mekanizması harekete geçip sistemi boÅŸaltmalıdır.

BoÅŸaltma düzeneÄŸi ve algılama sistemi uyumlu olmalıdır. Ayrıca, eriyebilen metal sigortalar 74 C... 260 C arasında ortamın özelliklerine göre seçilebilmektedir.

 

Algılama Hattı: Algılama hattı borusu ½” ince çeperli conduit boru olmalı, dönüÅŸlerde sadece makaralı dirsek kullanılmalıdır. Algılama teli, 0.16 cm paslanmaz çelik kullanılır.

 

 

Makaralı Dirsek: Algılama hattında kullanılan telin 90? dönüÅŸlerinde kullanılır.

 

 

BoÅŸaltma Hattı: BoÅŸaltma hattında, 3/8” paslanmaz çelik boru kullanılır. Galvaniz boru ve fittings kullanımı uygun deÄŸildir. Borular bükülmeyerek, baÄŸlantılarda ve dönüÅŸlerde fittings kullanılmalıdır. Sızdırmazlık için de teflon sargıdan yararlanılmalıdır. Boruların dış yüzeyi ve baÄŸlantı ağızları kir, yaÄŸ ve pastan arındırılmış olmalı, borular sarsıntı ve darbelere dayanabilecek bir ÅŸekilde sabitlenmelidir.

 

Yardımcı Ekipmanlar

Davlumbaz Söndürme Sisteminin iÅŸlevi ve personelin güvenliÄŸi açısından gerekli ve sistem ile uyumlu aÅŸağıdaki yardımcı malzemeler kullanılmalıdır.

 

Elle Çekme Ä°stasyonu: Sistemin bulunduÄŸu mahalde çalışan personelin sistemi gerektiÄŸinde devreye sokabilmesi -elle müdahalesi- için en az bir adet elle çekme istasyonu yerleÅŸtirilmelidir.

BoÅŸaltma düzeneÄŸinden çıkan algılama hattı ile aynı özellikte ayrı bir hat içinden geçen algılama teli bu mekanizmaya baÄŸlandığında ve elle çekildiÄŸinde telin gerilmesiyle düzenek harekete geçirilebilmelidir.

 

 

Kontak Anahtarı: BoÅŸaltma düzeneÄŸi içine yerleÅŸtirilen, mevcut alarm sistemine sinyal göndermek, elektrikli ocakları kapatmak ve diÄŸer elektrikle çalışan cihazları ve sistemleri kapamak veya açmak için kullanılır. BoÅŸaltma mekanizmasına gerektiÄŸinde birden fazla kontak anahtarı baÄŸlanabilir.

 

 

Sistemin Çalışma Prensibi

 

Kritik durumlarda sıcaklık, belirlenen deÄŸerlere ulaÅŸtığında ergir lehim eriyerek kopar. Böylece boÅŸa çıkan tel, mekanik kontrol sistemini tetikler ve nitrojen kartuÅŸu patlatır. Patlayan kartuÅŸtaki nitrojeninin basıncıyla tüpün vanası açık konuma gelir ve tüpte bulunan potasyum karbonat sıvısı borular vasıtasıyla nozullara ulaşır.

Daha önce açıları ve pozisyonları ayarlanmış olan nozullar, hedef bölgeye potasyum karbonatı püskürterek, alevin oksijenle temas etmesini engeller. Yangın hızla etkisiz hale getirilir ve böylece yangının büyümesinin önüne geçilir.

Yangın söndürüldükten sonra müdahale bölgesinde kalan atıkların temizlenmesi oldukça kolaydır ve üretime kısa sürede geri dönülebilir. Davlumbaz sıvısının insan saÄŸlığına ve ozon tabakasına zararı yoktur.

Sistem İşletme ve Bakımı

Nozullar, sürekli yaÄŸlı ortama maruz kaldığından yağın içeri giriÅŸini engellemek amacıyla uçlarında bulunan diyaframların belirli periyotlarla saÄŸlamlılığı kontrol edilmeli ve nozulların uçlarında zamanla oluÅŸan yaÄŸ katranlarının temizliÄŸi yapılmalıdır.

Boşaltma kolu mekanizması ve algılama sistemi belirli periyotlarla kontrol edilmelidir.

Sistem boÅŸaldıktan sonra zonların ve nozulların içerisindeki sıvıların tamamen tahliyesi için sisteme basınçlı su verilerek nozulların diyaframları yenilenir ve kartuÅŸ deÄŸiÅŸtirilir. Algılama sistemi de deÄŸiÅŸtirildikten sonra, tüpler yeniden doldurulur ve sisteme entegre edilir. Çekme kolu ve otomatik sistem kurularak, sistem yeni olası yangınlara hazır hale getirilir.

Hande Topal Bıyıklı

Makine Mühendisi

Norm Teknik Malzeme Tic. Ä°nÅŸ. San. A.Åž.

 

---

R E K L A M