Friterm’in, Dilovası Makine Ä°htisas OSB’de kurulan yeni üretim tesisi BREEAM Very Good derecesinde sertifika aldı. “Yeni bir fabrika fikri doÄŸduÄŸunda, doÄŸaya dost sanayi ilkemize uygun olarak yeÅŸil bir bina inÅŸa etmeye karar verdik” diyen Friterm Bakım Ä°ÅŸletme Åžefi ve BREEAM Proje Yöneticisi Metin Tekeler, Sertfikasyon süreci ve Friterm'in bu konuyla ilgili yaptığı çalışmalar hakkında dergimize bilgi verdi.

Friterm ve faaliyetleri hakkında kısa bir bilgi alabilir miyiz?
Friterm 1979 yılında Ä°stanbul’da kuruldu. Ticari soÄŸutma, endüstriyel soÄŸutma ve iklimlendirme sektöründe projelendirme, imalat, taahhüt ve satış faaliyetleri ile geliÅŸimini sürdürüyor. Süreç içinde kanatlı borulu ısı eÅŸanjörlerinde uzmanlaÅŸmış olup iklimlendirme; endüstriyel soÄŸutma; enerji ve proses soÄŸutma sektörüne yönelik hemen her türlü kanatlı borulu ısı deÄŸiÅŸtiriciyi, kendi özgün yazılımını kullanarak tasarlıyor ve üretiyor. Hava soÄŸutmalı kondenserler, soÄŸuk oda evaporatörleri, eurovent sertifikalı kuru soÄŸutucular, su/glikollü hava ısıtıcı ve soÄŸutucular, buharlı ısıtıcılar, yaÄŸ soÄŸutucuları, ısı geri kazanım bataryaları, LT/HT radyatörler, türbin giriÅŸ havası soÄŸutma ve ısıtma üniteleri, hava soÄŸutmalı ORC kondenserler ve buhar kondenserleri (ACC) üretilen baÅŸlıca ürünlerdir. Freon, amonyak, CO2, su/glikol gibi iç akışkanlar ve bakır, alüminyum, paslanmaz çelik, titanyum gibi malzeme çeÅŸitliliÄŸi ile zengin bir ürün seçeneÄŸi sunuluyor. Halen Ä°stanbul Tuzla’da 13.000 m² ve Kocaeli Dilovası’nda 38.000 m² kapalı alana sahip iki üretim tesisi, Ar-Ge merkezi, Friterm Akademi; 250 yetkin personeli, modern makina ve donanımı ile Friterm sektördeki öncü tedarikçi rolünü pekiÅŸtiriyor.

Neden yeşil bir bina yapma ihtiyacı duydunuz?
Friterm olarak doÄŸaya dost sanayi ilkesini benimsiyor ve her alanda buna uygun adım atarak ilerlemeye gayret ediyoruz. Ürünlerimizle ilgili olarak, enerji verimliliÄŸi en çok üzerinde durduÄŸumuz konulardan biri. 

Kurumsal sosyal sorumluluk projelerimizde de yine doÄŸaya dost sanayi ilkesiyle hareket ediyoruz. Sokak hayvanlarıyla ilgili gerçekleÅŸtirdiÄŸimiz “Bizim Sokağın Çocukları” projesi, enerji verimliliÄŸi kitabımız, Tema Vakfı ile yaptığımız iÅŸ birlikleri gibi birçok çalışmada sürdürülebilirlik, doÄŸa ve çevre yararına hareket etmek bizim için önemli. Yeni bir fabrika fikri doÄŸduÄŸunda da doÄŸaya dost sanayi ilkemize uygun olarak yeÅŸil bir bina inÅŸa etmeye karar verdik.

Yeni fabrikanızı Yeşil Bina yapan unsurlar nelerdir?
Friterm Dilovası Ana Üretim Tesisi, çevreye azami özen gösterilerek güneÅŸ vb. doÄŸal kaynaklardan enerji elde edecek ÅŸekilde yeÅŸil bina standartlarında tasarlandı ve yapıldı. Binanın tasarım ve yapım aÅŸamasında enerji verimliliÄŸi, yalıtım, enerji ve su tasarrufu, geri dönüÅŸüm, yaÅŸam alanlarının iyileÅŸtirilmesi gibi birçok detay düÅŸünüldü. 

Binanın mimari özelliklerinden bahseder misiniz?
Bina Friterm’e ait 60 dönüm alanda 32 bin 149 metrekarelik alana inÅŸa edildi. Geri kalan açık alanda Friterm Futbol Kulübü’ne ait halı saha, yürüyüÅŸ ve bisiklet yolları bulunuyor.

Binada Yeşil Bina sertifikası alınmasını sağlayan uygulamaların detayları hakkında bilgi verir misiniz?
Birçok farklı kriter üzerinden deÄŸerlendirme yapılan sertifikasyon sürecinde, bina yönetimi, enerji verimliliÄŸi, arazi kullanımı ve ekoloji, ulaşım, malzeme ve kirlilik gibi birçok konu deÄŸerlendirmeye alındı. Tasarım aÅŸamasında uygulanan enerji modellemesi doÄŸrultusunda maksimum verimlilik saÄŸlayacak sistemler tercih edildi.

Aydınlatma otomasyonu; bildiÄŸiniz gibi enerji tasarrufunda en önemli konulardan biri hatta bugün ülkemizde harcanan elektrik enerjisinin yüzde 20’sinin aydınlatma için kullanıldığı tahmin ediliyor. Biz Friterm olarak yeni fabrikamızı tasarlarken, aydınlatma en önem verdiÄŸimiz konulardan biri oldu. Üretim tesisi, çalışanların maksimum oranda gün ışığından faydalanması amaçlanarak tasarlandı. Üretim alanında uygulanan gün ışığı sensörü uygulaması ile aydınlatmadan kaynaklı enerji tüketiminden büyük ölçüde tasarruf elde edildi. Depo kısmında bulunan sensörlü aydınlatmamız da yine enerji tasarrufu konusunda önemli bir rol oynuyor.

Enerji kullanımında en önemli kalemlerden bir diÄŸeri olan ısınma ihtiyacı, ısı geri kazanım konusunda da fabrikamız enerji tassarufuyla ilgili önemli çözümler sunuyor. Dışarı ısı salımını minimuma düÅŸürecek ÅŸekilde tasarlanan bina yalıtımı, enerji tasarrufunda önemli bir rol oynuyor. Üretim tesisinin güneydoÄŸu cephesinde 380 metrekarelik alana yapılan Solarwall (GüneÅŸ duvarı) teknolojisiyle güneÅŸten elde ettiÄŸimiz enerjiyi, taze hava kullanarak ortama aktarıyor ve içeri giren havanın önceden güneÅŸ enerjisiyle ısınmış olmasını saÄŸlıyoruz. Bunun yanında içeride kurulu ısı geri kazanım sistemi sayesinde elde edilen ısı, havalandırma için iç ortama saÄŸlanan dış havayı ısıtarak enerji tüketiminde büyük ölçüde tasarruf saÄŸlıyor.

Kompresör Ekobox Isı Geri Kazanım Sistemi: özel ısı geri kazanım modülü sayesinde kompresörün havayı sıkıştırması sonucunda ortaya çıkan ısıyı, suyumuzu ısıtarak deÄŸerlendiriyoruz. Enerji geri kazanım sistemi, kompresörün kullanımına ve yüküne baÄŸlı olarak +75 ºC’ye kadar sıcak su elde etmemizi saÄŸlıyor. Bu ısı enerjisini de ısıtmada kullanıyoruz.

BildÄŸiniz gibi doÄŸal su kaynaklarının yok olma tehlikesiyle karşı karşıyayız. Tesis içersindeki YaÄŸmur suyu deposu ve sifonik sistem ile yaz ayları hariç su kullanımının büyük çoÄŸunluÄŸu yaÄŸmurlardan saÄŸlanıyor. Verimli su armatürlerinin tercih edilmesi ve toplanan yaÄŸmur suyunun proseste ve peyzajda kullanılması ile büyük ölçüde su tasarrufu saÄŸlanıyor.

Gri suları (Ä°nsanların günlük yaÅŸam faaliyetleri sırasında ihtiyaç duydukları ve kullanımları sonucu oluÅŸan atık sular gri su olarak tanımlanmaktadır) belli filtrelerden geçirerek tekrar kullanılabilir hale getiriyoruz.

Bina akustiÄŸiyle gürültü kirliliÄŸinin önüne geçerken, bina dışında yer alan yaya ve bisiklet yollarıyla da çevreye katkıda bulunmak hedeflendi. Ä°nÅŸaat süresince sahadan kaynaklı çevresel etkiler minimize edildi.