Techem’den 2008 yılında gelen teklifi değerlendirdik ve 2009’un Şubat ayında bu alana girdik. Yeni adım attığımız bu iş kolunun, tam da bu tarihlerde çıkarılan yasa ile desteklenmesi, şirketimiz adına bir artı sağladı. Enerji tasarrufu konusunda Türkiye’ye çok büyük bir fayda sağlayacak olan bu sistem, şirketimizin çalışma kolları ile de bire bir örtüştü. 

 

Techem ile diğer ortaklıklarımızda uygulamadığımız yeni bir iş paylaşımı sistemi oluşturduk. İki şirketin çalışma alanları biraz da kendiliğinden belirlendi. Techem büyük toplu işlerde sistemlerin kurulumunu sağlarken, Alarko Carrier olarak biz de mahalle aralarındaki binaların dönüşümünü gerçekleştiriyoruz. Mevcut binalar ile iş yapmak, inşa halindeki binalarda çalışmaya nazaran daha zor. Eski tesisatlar üzerinden, dar mahallerde kurulum yapmak, montajcıya büyük cirolar sağlamıyor. Mahalle aralarına ancak bizim gibi yaygın satış ve servis ağları olan şirketler ulaşabilir. Techem’de kendi pazarında, sınırlı personeliyle çok hızlı ve dinamik çalışmalar yapıyor. 

 

Şu ana kadar Techem 27 bin haneye, biz de 3 bin 300 haneye ulaştık. Yani toplamda 30 binden fazla hanede sistemlerimiz çalışıyor ve bu sistemlerin hepsi uzaktan okumalı bir uygulama yöntemine sahip. 

 

“Asıl pazarımız cihaz kurulum sonrasındaki hizmetler”

Bu işe girdiğimizden bu yana bizi tatmin eden birçok şey olduğu gibi, beklentilerimize yanıt alamadığımız durumlarla da karşılaştık. Bu alanda biz klasikleşmiş işlerimizden farklı bir yöntemle çalışıyoruz. Alarko Carrier olarak genellikle cihaz satarız ve servis başvurusu olduğunda da gider bakımını ve onarımını yaparız. Yani genellikle ana hedefimiz cihaz satmaktır. Ancak bu işte ana hedef cihaz satmak değil, cihaz kurulumundan sonra hizmet sunmak. Dolayısıyla şirketimizin çalışma zihniyetinde değişikliklere gitmemiz gerekti. Bir şirket yeni bir işe giriyorsa, o işin para kazandırması gerekir. 

 

Mesela biz Askeriyeye bu cihazlardan sattık. Askeriye ‘Ben lojmanlara adam sokmam’ dedi. Bu sayaçları okumak için binanın yanına gitmeniz lazım. Büyük de bir pazar var. Techem de okuma şirketi olarak kurulmuş. Techem Almanya’da tıpkı İSKİ gibidir. İSKİ gelip sayacınızı takar ama İSKİ’nin asıl amacı sayaç satmak değil, su satmaktır. Biz de öyle yapalım dedik; Alarko Carrier olarak direttik. Ama Askeriye kabul etmedi. Biz de sadece cihaz satışı yaptık. 25 bin civarında müşterinin kendisinin okuma yapabileceği cihazlardan sattık. 

 

Talep Azlığının Nedenleri

Bizim bu işteki tatminsizliğimiz ciroda. Ciromuz maalesef yüksek değil. Bunun tek sebebi de müşteriden bu sisteme talebin olmaması. Daire başına ortalama 200 Euro’dan 400 Euro’ya kadar ilk yatırım maliyeti çıkıyor. Müşteri ‘Ben bu parayı nasıl vereceğim ve karşılığında ne alacağım?’ diye düşünüyor. İkincisi, apartman içinde mutabakatı sağlamak zor oluyor. Bir apartmanda bu sisteminin kurulmasını isteyenler de oluyor, istemeyenler de. Enerji Verimliliği Kanunu’na göre Mayıs 2012’ye kadar alınacak bir karar için apartmanda yüzde 51’lik çoğunluğun sağlanması gerekiyor. Ama kağıt üzerinde bu yüzde 51 yetmiyor. İnsanlar komşusu ile takışacaksa bu işi çok gündeme getirmek istemiyor. Bazen bayilerimizden, satış personelimizden duyuyoruz; bize diyorlar ki, ‘Abi 10 daireden çoğu istiyor ama bir tanesi var ki bas bas bağırıyor, hepsini susturuyor’. 

 

Diğer bir konu da, kanunun değişik algılanması. Kanun ‘Mayıs 2012’ye kadar bütün binalar ısı gideri paylaşım sistemi ile donatılacak’ diyor. Fakat müşteri bunu 2012’den sonra mecbur olacak diye algılıyor. Bir de 2012’den sonra bunu yaptırmayanlara ne olacağının adı konulmadı. İşin yaptırımı ne olacak belli değil. İş yeni bir iş, teknoloji de yeni bir teknoloji olduğu için insanların kafasında soru işaretleri var. Bu aletler, bu teknoloji Türkiye’de uygulanabilir mi? Bu teknolojinin kullanımı becerilebilir mi? Türkiye’nin sosyo-kültürel yapısına uygun mu? diye sorular var akıllarda. Bunların etkileri üst üste geldiği zaman talep artmıyor.    

 

Ölçümlere İtirazların Yapılması

Doğaldır ki, enerji kullanım tutarının yanlış hesaplandığına ilişkin itirazlar ile karşılaşıyoruz.  Bu gibi durumlarda, ölçümde bir hata olduğunu düşünen kat sakini, yöneticisi aracılığıyla bize başvuruda bulunuyor ve biz de gereken neyse yapıyoruz. Eğer gerçekten bizden kaynaklanan bir sorun var ise yeni bir rapor hazırlayarak, yanlışımızı düzeltiyoruz. Ancak sistemde ve sayaçlarımızda bir hata görmezsek raporumuzda değişiklik yapmıyoruz. Yetkili ölçüm şirketinin yaptığı ölçüm yasaldır. Biz sertifikalandırılmış bir kuruluş olarak bu işi yapıyoruz. Dairelerden biri itiraz ederse yönetici bizim verdiğimiz ısı gider paylaşım raporunu mahkemeye resmi delil olarak sunabiliyor. 

 

“İki tür cihaz mevcut”

Piyasada iki türlü cihaz mevcut. Biri uzaktan okumanın sağlanabileceği, bizim de kullanmayı daha çok arzu ettiğimiz cihazlar, diğeri ise yine ısı gider paylaşımı sağlayan ancak uzaktan okuma sistemine bağlı olmayan, sadece kullanıcının sayacını görüp, okuyabileceği bir cihaz. Müteahhitler özellikle ucuz olduğu için sadece müşterinin okuyabileceği ikinci tip cihazı kullanmayı tercih ediyor. Kanunlarımız da şu an için bu cihazların kullanılmasına  olanak tanıyor. Ancak yöneticiler tüm apartmanın gider paylaşımını bu cihazlardan sağlıklı bir biçimde okuyup, yönetemiyor. 

 

Uzaktan Okuma Sisteminin Geliştirilmesi Kullanımı Artırdı

Avrupa’da bu konuyla ilgili uygulamaların başlangıcı, 1930’lu yıllara kadar uzanıyor. Almanların öncülüğünde enerji verimliliği konusunda çalışmalar yapılmış. 1930’larda Almanlar radyatörün üzerine bir cam tüp takıyorlar, bu cam tüpün içinde renkli bir sıvı var ve derecelendirilmiş durumda. Eylül ayında konulan bu sıvıya Mayıs ayında ne kadar buharlaştı diye bakarak ısı giderlerini paylaştırıyorlarmış. Bazı firmalar bu tür uygulamaları Türkiye’de yapmaya kalkmış ama kimse bu işlere rağbet göstermemiş. O dönemde yakıt fiyatları aşırı yüksek olmadığı için insanlar bu sistemleri uygulamaya değer bulmamış. Her dairede tüm odalara girip, bunun okumasını yapmak gerektiği için insanlar mesela yatak odalarına başkalarını sokmak istememişler. Bu iki sebepten dolayı kullanımı olmamış. 

 

Techem 1995 yılında bu uzaktan okuma sistemini geliştirmiş. Yakıt fiyatlarının pahalılaşmasıyla tasarruf etme düşüncesi önem kazanınca bu cihazların satışı da hızla artmış. Almanya’da günümüzde bu sistemin kullanım oranı yüzde 98’e yükselmiş. Tüm Avrupa’da ise bu oran henüz yüzde 60’lar civarında seyrediyor. Elbette ki toplumların sosyo kültürel yapısının farklılığı, enerji tasarrufu ve verimliliği konusundaki uygulamaların da bölgesel olarak farklılaşmasına sebep oluyor. Alman mantığı ve kendilerine has disiplin özellikleri, böyle haklı bir gider paylaşım sistemine daha fazla yönelmelerini sağlıyor. 

 

Almanya’da Techem, ısı gider paylaştırma sistemini farklı bir şekilde uyguluyor. Orada, faturalar Techem tarafından okunuyor ve ödemeleri de Techem tarafından alınıyor. Burada ise biz fatura miktarını bölüştürüyoruz ancak ödemeler yine İGDAŞ’a yapılıyor. Yönetici daire başına düşen tutarı toplayıp İGDAŞ’a ödemeyi yapıyor. Techem’in araya girmesi ile yöneticinin para toplama sorunu kolaylaşmadı da zorlaşmadı da.  Bu sistem de bazı noktalarda karışıklıkların yaşanmasına yol açıyor. Meselenin bu boyutunun bir şekilde kolaylaştırılması gerekiyor. 

 

Enerji Verimliliği Açısından Sistemin Yararları

Bu sistemin enerji verimliliği ve tasarrufu konusunda büyük fayda sağlayacağına inanıyoruz. Bu konuyla ilgili ölçülmüş değerlerimiz mevcut. Ölçümlerimizi kullanıcılarımıza uyguladığımız anketlerle yaptık. Aslında konu sübjektif olduğundan kesin ve net bir tahmin yapmak doğru olmaz. Ancak sistemimizin yüzde 30’a kadar enerji verimliliği sağladığı kanaatindeyiz. Enerji tasarrufu radyatör gruplarına taktığımız termostatlı vanalarla sağlanır. Ölçüm cihazı ise, kullanıcıya ne kadar enerji tükettiğini göstererek, otokontrol sağlar. Termostatlı vanalarımız ve ısı pay ölçerimiz birlikte satılan cihazlardır. İkisinin bir arada kullanımı ile tasarruf miktarı da artıyor. Zaten  çıkarılan kanun ile de bu ikisinin birlikte kullanımı zorunlu tutuluyor. 

 

Sistemin Maliyeti

Dairelere düşen masraf miktarı,  şirketler, markalar ve sistemler bazında düşünülürse, değişiklik gösterebilir. Toplam kurulum bedeli 100 ile 350 Euro arasında farklılaşabilir. 100 Euro’luk sistemler müşterinin sadece kendisinin okumasını yapabileceği cihazlar için geçerli oluyor. Okumalarını bizim yapacağımız sistemler ise 200 Euro’dan 400 Euro’ya kadar bir skala çiziyor. Termostatik vanaların fiyatı radyatör grubu başına 42 Euro civarında. Daire içindeki grup miktarına göre vanalara harcanacak tutar hesaplanıyor. Isı pay ölçer fiyatı ve KDV ücreti de eklenince genellikle 400 Euro civarında bir paraya tüm sisteminiz hazır hale geliyor. Okuma ücretlerimiz de daire başına 1,5 Euro + KDV.

 

Isı Gider Paylaşımı Sisteminin Hukuki Altyapısı

Türkiye’de tüketilen enerjinin büyük bölümü sağlanıyor ve bunun için her yıl milyarlarca dolar harcanıyor. Hızla artan nüfus, sanayileşme ve küresel ısınma gibi faktörler göz önüne alındığında enerjiyi verimli kullanma bugün artık hayati önem taşıyor. Avrupa devletleri, konunun önemini ve ciddiyetini çok önceden fark ederek, enerji savurganlığını önlemek ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla, konutlarda enerji verimliliğine yönelik bir dizi yasal önlemi çoktan uygulamaya koymuş durumda. Avrupa Konseyi’nin 1993 yılında yürürlüğe giren SAVE direktifi ile AB üyesi bütün ülkelerde, konut ve işyerlerinde, enerji tasarrufu amacıyla ısı kontrol ve ısı payölçer sistemlerinin kullanılması zorunlu hale getirildi. 

 

Bu yolla %30 oranında enerji tasarrufu sağlandığını açıklayan üye devletler, hem doğal kaynaklarını daha az tüketiyor hem de büyük ölçüde maddi kazanç sağlıyor. Türkiye’de 2007 yılında yürürlüğe giren Enerji Verimliliği Kanunu ve 2008 yılındaki ilgili yönetmelik ile ısı kontrol ve payölçer sistemlerinin kullanımı zorunlu hale getirildi. 

 

Alarko - Techem Radyo Modülleri

 

 

 

Isı Payölçerler Hakkında Merak Edilenler

 

1. Radyatörlerimi kapatırsam da para öder miyim?

Radyatörlerinizi tamamen kapatamazsınız. Yönetmeliğe göre evin sıcaklığı 15°C altına düşürülemez. Bunun amacı, daireler arasında haksız ısı geçişine engel olmaktır. Ayrıca giriş, merdivenler vs.. gibi ortak alanların ısıtılmasında gelen bir pay da, dairelerin bireysel ısınma giderlerine ilave edilir.

 

2. Isı paylaşım sistemlerinin termostatik vana ile  birlikte kullanılması zorunlu mu?

Evet. Odaların otomatik olarak istenilen sıcaklıkta kalmasını sağlayan cihaz termostatik vanadır. Ortam istenilen sıcaklığa ulaştığında termostatik vana devreye girer ve radyatördeki  sıcak su akışını keser. Bu da aşırı ısınmayı önler ve ısı  tasarrufu yapılmasını sağlar. Isı paylaşım sistemi ise tasarruf  edilen ısıyı kayıt altına alır ve tasarruf bir sonraki faturaya  yansır.

 

3. Cihazları sizden satın alıp, gider bildirim paylaşımını kendimiz yapabilir miyiz?

Yasal olarak mümkün ama bizim böyle bir uygulamamız yok.  Çünkü “tam zamanlı çalışan profesyonel yönetimi” olmayan binalarda, bilgisayar programlarında doğacak sorunlarla ne bina yönetiminin ne de bizim başa çıkmamız mümkün değildir.

 

4. Okuma yapmak için eve mi giriyorsunuz?

Hayır. Sokağa girmemiz yeterli. Bu sırada radyatörünüzdeki payölçerler veya ısı sayaçları, servis elemanımızın elindeki el bilgisayarına sinyallerini göndermeye ve kullanılan ısı miktarını bildirmeye başlıyorlar. Bu işlem yaklaşık 5-10 dakika sürüyor. Servisimiz daha sonra bunu internet üzerinden merkezimize gönderiyor.

 

5. Kiralama yapıyor musunuz?

Hayır. Isıtma giderlerinin paylaşımını, 5627 sayı ve 02.05.2007 tarihli Enerji Verimliliği Kanunu ile 26847 sayı ve 14.04.2008 tarihli ilgili yönetmeliğe göre yapmaktayız. Kiralama konusunda ise hukuki bir düzenleme yoktur.

 

6. Radyatörün bir tarafı sıcak, bir tarafı soğuk olabiliyor. Bu durum hatalı ölçüme sebep  olmaz mı?

Sıcak su radyatöre üstten girer ve alttan çıkar. Termostatik vana ilk açıldığında radyatörün üstü sıcak altı soğuk olur ve payölçer okumayı oluşan sıcaklığa göre yapar. Bu durum daireler arasında haksızlığa sebep olmaz. Binadaki tüm radyatörlerin tesisat bağlantısı aynı tip ve su basıncı aynı değerde olduğundan, radyatör davranışı da her yerde aynı olur. Dolayısıyla sapma standart olacak ve haksızlığa sebep olmayacaktır. 

 

Isı Payölçer