Erick MELQUIOND

Eurovent Certification Genel Müdürü

Giriş

Eurovent Pazar Araştırmaları istatistik bürosunca çiller paketleri ve ısı pompalarının (LCP-HP) performansı hakkında imalatçı satışları üzerine yapılan Avrupa veri toplamaları sonuçları(EMI - http://www.eurovent-marketintelligence.eu) çok açıktır: Sürekli olarak aynı imalatçının panelinden alınan veriler “sadece ısıtma” maksatlı ısı pompaları veya “tersine çevrilebilir” uygulamalar satışları son beş yıl içinde artış göstermektedir.  Tutar olarak 2004 yılındaki satışların %32’sini oluşturan bu ürünler, 2009 yılında yine tutar olarak “sadece soğutma” cihazı satışlarını geçerek %54 değerine ulaşmıştır. Uygun mevzuat ortamının da yardımıyla imalatçılar pazara her gün daha fazla enerji tasarrufu sağlayan cihazlar çıkarmaktadır. 

 

Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) Direktifi

Avrupa Parlamentosu ve Konseyinin 23 Nisan 2009 tarihli 2009/28/CE sayılı direktifi yenilenebilir kaynaklardan gelen ve yenilenebilir kaynaklardan (toprak, hava ve su) elde edilen enerjinin kullanımını desteklemektedir. Isı pompalarıyla üretilen ısıl güç de, elde edilen nihai enerjinin verimliliğinin enerjiyi elde etmede kullanılan primer enerjinin veriminden belirgin olarak yüksek olması kaydıyla, dikkate alınmaktadır. Direktifin Ek VIIb bölümü daha ayrıntılı olarak ekipmanların nitelendirilmesini tanımlamakta ve ısı pompalarını “yenilenebilir enerji” çözümü olarak belirlemektedir. Son olarak Üye Ülkelerce aranan hedefler bakımından zorlamaların da olduğu belirtilmelidir. Direktifin Ek I B’si yenilenebilir enerji üretiminde elde edilmesi gereken başlangıç değerlerini tanımlamaktadır. Daha az enerji tüketen cihazların seçimi yönünde değişikliğe uğrayan yönetmelikler bütünü imalatçılar arasında giderek artan yoğunlukta bir rekabeti ve pazara enerji verimliliği sürekli olarak daha iyiye giden ürünlerin girişini desteklemektedir. Bu süratle değişen pazarda,  ürünlerin enerji verimliliği kriterine (burada EVO-Enerji verimliliği oranı) göre gerçek dağılımına bakmak pazara yapılan arza nüfus bileşenlerinin etkisini ve ayrıntılı olarak benzer verim özellikleri gösteren ürün setlerinin mukayeseli ağırlıklarını (kalitelerini) anlamak için oldukça faydalı olacaktır

 

Eurovent Belgelendirme Verilerine Göre Çillerlerin EVO’ları

Analizler Eurovent  belgelendirme programı en çok bu konular üzerine geliştirildiğinden sıvı soğutmalı paketleri ve ısı pompalarını kapsayacaktır. [Sıvı soğutmalı paket ısı pompaları- Liquid Chilling Package Heat Pumps] (LCPHP). 

 

Yapılan analizlere 2009 verileri uygulanmıştır; analiz on ürün ailesi arasında dağıtılan ve 31 imalatçı tarafından üretilen 6.711 modele uygulanmıştır.

 

Dört ana cihaz ailesi örneğin %86’sını kapsamaktadır¹. 

• aerothermal, sadece soğutma: %43, veya 2,900 model

• aerothermal, ısıtma ve soğutma: %26, veya 1,700 model

• aquathermal, sadece soğutma: %11, veya 750 model

• aquathermal, ısıtma ve soğutma: %6, veya 400 model.

 

Hava Soğutmalı, Sadece Soğutma Üniteleri Analizi (2.900 Model)

Analiz aşağıdaki iki kapasitedeki güç aralığıyla sınırlıdır.

• 0-99 kW

• 100-599 kW

 

2004 den beri, LCPHP belgelendirme programına bir enerji verimliliği sınıflandırma skaları eklenmiştir.  Sınıflar her uygulama için özel bir alt sınır değeriyle A-G arası aralıkta sıralanmıştır. Buna göre analizler örnek dağılıma enerji verimliliği sınıflarına ve dağılım hassasiyetlerine göre uygulanır. 

Bu grafiklerin neticesi şöyledir:

• Makinelerin sadece %7-10’u 3,1 dan büyük EVO’na sahiptir.

• Makinelerin %50’si >2,7 EOV’ye sahiptir.

Elli beş  belgeli ürün 2,7 EVO’na sahiptir. Diğer taraftan %15 daha büyük EOV için (yani EOV=3,1) analizi yapılan verilen cihazlar içinde sadece on üründen biri kriteri karşılamıştır. 

 

Su Soğutmalı Paket, Sadece Soğutma Yapan Cihaz Analizi (750 Model) 

Belgelenmiş bu bilgilere göre aşağıdaki açıklamaları yapabiliriz.

 

100 kW’dan Daha Düşük Kapasiteli Cihazlar

• Cihazların %24’ü 5,05 üzerinde EVO sahiptir

• Cihazların %67’si 4,25 üzerinde EVO sahiptir

 

Buradan 10 üründen 7’sinin 4,25 EVO sahip olduğunu fakat sadece 10 cihazdan 2’sinin %18’in üzerinde enerji verimine (5,05 EVO eşdeğerdir) sahip olduğunu görürüz.

 

100-599 kW arası kapasitede ürünler

• Cihazların (100-599 kW)  %11’i 5,05 üzerinde EVO sahiptir

• Cihazların (100-599 kW)  %53’ü 4,25 üzerinde EVO sahiptir

 

Belgelenen 5 cihazın EOV’si 4,25 dir. Ancak sadece on cihazdan, verimi 4,25 EVO dan %18 daha büyük, olan biri pazardaki en yüksek kategorisini (EVO 5,05) amaç edinebilir. Pazarın adetsel olarak merkezi ile en üst skalada yer alan cihazlar arasındaki bu küçük fark bu ürünlerin mükemmel bir şekilde kontrol edilen bir ortamda mukayese edilme ihtiyacını gösterdi. Gerçekten de, arzın %50’sini temsil eden bir kategoriden %10’unu temsil eden bir ürüne gittiğimizden, hesaplamada veya ölçmede +/- %7.5’lik bir hata marjıyla, %15’lik bir dönüş belirgin olarak ürün ailesinin demografisini (hedef kitlesini) değiştirmektedir.  

 

Bu ürünlerin enerji verimliliği kriterine göre dağılım hassasiyeti ölçme kurallarının önemini göstermektedir. Aşağıdaki bölüm çillerler ve ısı pompaları için Eurovent Belgelendirme onay birimine ayrılmıştır.

 

Eurovent Belgelendirme En İyi Ürünleri Geliştirmeye ve Seçmeye Yardımcı Olmaktadır

Gönüllü üçüncü taraf belgelendirmesi enerji verimliliği “verimli sınıf” olarak tanımlanan ürünlerin devamlı olarak piyasaya sunulmasını mümkün hale getirmektedir. Bu program için Eurovent Belgelendirme markası COP (performans katsayısı) ve EVO için %5’den daha az bir ölçüm toleransı gerektirmektedir ve bunun anlamı da konut tipi klima cihazlarına ait Avrupa yönetmeliklerinde² (bazı istisnalarla) verilen yetkiye nazaran üç defa daha fazla sınırlanan ve verimle ilgili olarak imalatçının kendi yaptığı beyana dayalı bir serbestliktir.

 

Eurovent Belgesi bu arada şu işlemlerle de desteklenmektedir:

 

• Her ürün için onaylanan tüm değerlerin on-line bir katalogda serbestçe yayınlanması ve gönderilmesi,

• Eurovent Belgelendirme Markası

• Yıllık belge yenilenmesi

• Çok sayıda ürün özelliklerini sıralamalı olarak gösteren bağlayıcı nitelikte beyan

• Belgelendirme usulünün üretici tarafından aynı ürün ailesinin tüm ürün aralığına uygulanması,

• Test edilecek cihazların belgelendirecek birim tarafından bilimsel olarak seçilmesi

• Testleri ISO / EN/ 17025’e göre akredite edilmiş bağımsız laboratuvarlarda yapılması

• Test başarı oranın kontrolünü de içeren bir belgelendirme programı

• İmalat beyanlarının yerinde denetlenmesi

• Müşterilerce kullanılan seçim yazılımının uygunluğunun yerinde denetlenmesi 

• EN 45011 veya ISO 65’e göre bir belgelendirme protokolü. 

 

Sonuçlar

Isı pompaları şüphesiz ki enerji tasarrufunun ön saflarında yer almaktadır: yenilenebilir enerji kaynaklarını teşvik eden direktif bu teknolojik çözümü kalıcı bir yere yerleştirmiştir. Üçüncü taraflarca (bağımsız deneticilerce) yapılan belgelendirmelerin önemi artmakta ve giderek yaygınlaşmaktadır. Örneğin belgelenmiş verimler Enerji Tasarrufu Belgesini veya bazı ülkelerce adlandırıldığı gibi Beyaz Sertifikayı almak için bütün değerlere sahip olmaktadır. Ancak bunların ruhsatlandırma alanındaki rollerini de kısıtlamamalıyız: bir EVO, gerçekten belgelenmiş bir ESEER (European Seasonal Energy Efficiency Ratio), Avrupa Mevsimlik Enerji Verimliliği Oranı, %15’in üzerinde olan cihazlar 30 yıl enerji tasarrufu ve en önemlisi yıllık enerji faturalarından tasarruf anlamına gelir. 

 

Ürün seçim sürecinde ürünlerin enerji verimliliğini süratle değerlendirebilmek için, yeni on-line katalog, Certifiash Eurovent Belgelendirme referanslarını yayınlamaktadır. , Certifiash ekranınızda Eurovent Belgelendirme markası adı altında belgelenen verimleri göstermektedir.

 

Rehva Journal/October 2011