Yapılan simülasyon ile gelecek 10 yılda Türkiye’nin çevresinde enerji bağlamında ortaya çıkabilecek ana eğilimlerin tespit edilmesi, enerji alanında ortaya çıkabilecek sorun ve darboğazların tahmin edilmesine yardımcı olması, enerjinin küresel ve bölgesel barış ve refahı destekleyen bir unsur olması için işbirliğine dayalı davranış şekillerinin öne çıkarılması, iş dünyası ve akademi başta olmak üzere kamuoyu nezdinde enerji güvenliğinin kazan-kazan senaryoları ile geliştirilebileceğinin vurgulanması amaçlandı. TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız tarafından açılış konuşması yapılan toplantıya Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da katıldı. 

 

Toplantının açılış konuşmasını yapan TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner enerjinin küresel ve bölgesel barış ile refahı destekleyen bir unsur olabilmesi için işbirliğine dayalı davranış şekillerinin öne çıkarılması gerektiğini belirterek şunları ifade etti: “Burada asıl önemli olan, enerji güvenliği denilince akla ilk gelen bölgelerde bulunan kritik ülkelerin varsayımsal koşullar altında nasıl kararlar alabilecekleri konusunda bir fikir elde etmek; ulusal çıkarların en üst düzeyde savunulmasının gelişmeleri nereye götüreceğini görmek; ortak aklın ve işbirliğinin oluşturulması için uygun koşullarının doğup doğamayacağını izlemektir.” 

 

“En önemli gündem maddelerinden birisi enerji güvenliğidir”

Açılış konuşmacılarından Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız teknoloji alanındaki yeni gelişmelerin umut verici, ancak enerji ihtiyacını ve ülkelerin büyümesini karşılayacak ticari olgunluktan henüz uzak olduğunu söyleyerek sözlerine şöyle devam etti: “Enerji topyekün kalkınmayı hızlandırıcı özelliği ile 1970’li yıllarda yaşanan petrol krizleri sonrasındaki dönemde tüm dünya ülkelerinin gündemini ağırlıklı olarak işgal etti. Bu krizlerden sonra enerji, özellikle kaynakları kıt, ülke talebini ithalatla karşılamak zorunda olan ülkeler için çok daha stratejik bir öneme sahip. Yaşanan ekonomik kriz enerji piyasalarının zor günler geçirmesine neden oldu. Küresel ekonominin yenilenme hızı gelecek yıllardaki enerji tahminlerinde belirleyici unsur olacak” dedi. 

 

 “Elektrik ve enerji kaynakları bir paradokstur”

Türkiye’nin, 2023 yılı hedeflerinde hemen hemen bulunduğu ortamın tam iki katını oluşturacak bir yapıyı öngördüklerini belirten Yıldız, bu kapsamda Nabucco gibi büyük enerji projelerinin geliştirilmesinin büyük önem taşıdığını, ülke olarak bu projeleri fayda/maliyet analizinin ötesinde stratejik projeler olarak da gördüklerini söyledi.

 

Gelişen, büyüyen ülkelerde içinde bulunulan konjonktürde nükleer santrallerle alakalı görüş farklılıkları doğduğuna değinen Yıldız, şunları ifade etti:” Ancak dünyanın yenilenebilir enerji kaynaklarının arz miktarları, nükleer kapasiteler ve fosil kaynakları göz önüne aldığınızda, bu kaçınılmaz bazı kararları doğurmaktadır. Nükleer güç santrallerinin yapımı aynı zamanda uluslararası ilişkilerin de önemli bir konu başlığıdır. Hal böyle olunca, serbestleşen ekonomilerin aslında hesaplaşması gereken bir nokta vardır. Her stratejik proje fizibıl olmayabilir ama buna rağmen gerçekleştirmek zorunda kalınabilir. O yüzden dünya devleri bu konuyu serbestleşen piyasalardan arındırılmış olarak görmek zorundadırlar. Bildiğiniz gibi elektrik ve enerji kaynakları aslında tüketicinin sürekli pahalı, ama üretici firmaların sürekli ucuz gördüğü bir kalemdir. Bu bir paradokstur. Bu paradoksun da buradaki tartışmalarda çözüleceği inancındayım.”

 

Yapılan simülasyonlardan sonra söz alan Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ise konuşmasında global enerji konumları açısından Türkiye’nin ayrıcalıklı bir yerde olduğuna değinerek şunları aktardı: “Türkiye, özellikle hidrokarbon enerji kaynaklarının aktarımında belki de en stratejik konuma sahip ülkedir. En fazla petrol üreten ve ihraç eden ülkelerin içinde 13 ülkeyi saydığımızda bunların 8’i Orta Doğu havzasında, Türkiye’nin yakın havzasındadır; Orta Asya’da Kazakistan, Kuzey Amerika’da Kanada, Latin Amerika’da Brezilya ve Venezuela, Afrika’da da Nijerya’dır. Şimdi bu tabloya baktığımızda, Türkiye’nin stratejik konumunun gelecekteki küresel stratejik gelişmelerde ne kadar önemli olduğunu açık bir şekilde görebiliyoruz. Dünya hidrokarbon enerji bazlı kaynakların yüzde 68’i Türkiye’nin yakın havzasındadır. Petrolün yüzde 65’i, doğalgazın yüzde 70’i bizim yakın havza olarak gördüğümüz coğrafyadadır”.

 

STRATFOR Enstitüsü Başkanı Dr. George Friedman moderatörlüğünde yapılan simülasyonda katılımcılar kendilerine sunulan bir başlangıç senaryosu ve ülke pozisyonlarından yola çıkarak, 2012 sonrası 10 yılı kapsayan dönemde olası durumlara karşı ülkelerinin enerji güvenliği ve dış politika davranışlarını sergilediler. Simülasyona, Rusya’dan Alexander Dynkin, Almanya’dan Andreas Goldthau, ABD’den Ilan Berman, Gürcistan’dan George Tarkhan, İran’dan Kaveh Afrasiabi, S.Arabistan’dan Nawaf Obeid, Azerbaycan’dan Taleh Ziyadov, Irak’tan Tarıq Ehsan Shafiq ve Türkiye’den Mehmet Öğütçü katıldı.