Son Çökeltme Havuzu

Son çökeltme havuzlarında, havalandırma havuzlarından su ile birlikte asılı halde gelen aktif çamurlar uygun bekletme sürelerinde gravite ile çöktürülecek ve arıtılmış sudan ayrılacaktır. Son çökeltme havuzları için tasarım değerleri Tablo 9’da verilmektedir.

 

Blower Binası

Blower binasında havalandırma havuzlarındaki hava ihtiyacını karşılayan 12 adet blower bulunmaktadır. Blower binası için tasarım değerleri Tablo 10’da verilmektedir.

 

Son Çöktürme Dağıtım Yapısı Ve Geri Devir Binası

Son çöktürme havuzlarında, cazibeyle dağıtım ve geri devir yapısına gelen çamur, biyolojik fosfor ünitesinde basılarak sisteme yaklaşık %83 geri devir oranında devredilmektedir. Son çökeltme havuzları geri devir pompası için tasarım değerleri Tablo 11’de verilmektedir.

 

Çamur Yoğunlaştırıcılar

Ön çöktürme havuzundan gelen primer çamur 2 adet santrifüj tip çamur yoğunlaştırıcıdan geçerek ham çamur depo tankına gelecektir. Ayrıca son çöktürmelerden gelen fazla çamur 9 adet santrifüj tip çamur yoğunlaştırıcıdan geçerek ham çamur depo tankına gelecektir. Bu santrifüj yoğunlaştırıcılar ile katı madde oranı %6‘ya çıkarılarak. Ham çamur depo tankından 4 adet ham çamur pompası ile çamur çürütme tanklarına pompalanacaktır. Çamur yoğunlaştırıcı ünitesi için tasarım değerleri Tablo 12’de verilmektedir.

 

Çamur Çürütme Ünitesi

Mekanik arıtmadan sonra, çamur birincil çamurla karıştırılıp anaerobik ve mezofilik çamur arıtma işlemine tabi tutulur. Çamur, her birinin hacmi 10,000 m³ olan ve anaerobik çürümeyi garanti eden toplam 6 çürütücüde çürütülür. Çamur karıştırma işlemi gaz enjeksiyonuyla sağlanır. Çamurun çürütücülerdeki ortalama bekleme süresi 16 gündür ve çürütücülerdeki ortalama sıcaklık 35-37 °C’dir. Üretilen biyogaz, gaz depolama tanklarında toplanır. Gaz bu tanklardan, çamur arıtma binasında bulunan buhar kazanına gönderilir. Burada çamur kurutma için gereken ısı üretilir.

 

Çamur Depolama Ünitesi

Çamur susuzlaştırma ve kurutma ünitelerinde sorun olduğu takdirde ortalama 7 günlük problemi tolare edebilecek olan toplam 20.000 m³ kapasiteye sahip 2 adet çamur depolama tankı bulunmaktadır. 

 

Çamur Susuzlaştırma

Tesisin çamur susuzlaştırma ekipmanları santrifüj tipte olup, sistemdeki çürümüş çamur direkt susuzlaştırma işlemine tabi tutulabilmektedir. Böylece sistemindeki ortalama %4~%6’lik çamur %25’lik çamur keki halinde getirilerek çamur kurutma ünitesine alınmaktadır (Tablo 13).

 

Çamur Kurutma Ünitesi

Çamur kurutma ünitesinde, kuru madde içeriği %25 olan biyolojik çamurun, kuru çamur yani %90 seviyesinde kuru malzemeyle çevrilmesi sağlanmaktadır. Islak çamurda bulunan bu fazla nem, 6 adet çamur kurutucu ile ısı transferi vasıtasıyla buharlaştırılmaktadır. Her biri 100 ton/gün ıslak çamur kurutulabilecek kapasitede olan kurutuculara gerekli olan ısı, kojenerasyon ünitesinden elde edilen kızgın yağ ile sağlanacaktır. Kurutucular disk tip kurutucu olup bu alanda kullanılan en dayanıklı ve güvenilir yapıdaki ekipmanlardandır. Her bir kurutucunun içine iletilen ıslak çamur, içinden kızgın yağ geçen kurutucu tambur içindeki diskler ile temas edilerek ısınmaya başlar. Isınma sonucu çamurun su içeriği buharlaşarak çamur kurutma işlemi gerçekleşmiş olur. 

 

Böylece ısı kaynağı ile ıslak çamur temas etmeden endirekt olarak kurulur. Endirekt kurutma prensibi sayesinde patlama riskleri ortadan kalkar ve kapalı devre sistem kurutmada kullanılan ve kirlenen hava-buhar miktarı önemli oranda azaltılır. Kurutma sayesinde pek çok açıdan hem çevresel hem de ekonomik bir sorun olan ıslak atıksu arıtma çamurunun taşınması ve depolanması problemleri ortadan kalktığı gibi, gübre ya da yakıt olarak kullanabilecek ekonomik olarak değerli kurutulmuş bir ürün de ortaya çıkmış olacaktır.

 

Bu sayede günlük olarak değerli kurutulmuş bir ürün de ortaya çıkmış olacaktır. Bu sayede günlük olarak bertaraf edilmesi gereken 600 ton zararlı çamur, kurutularak 160 ton faydalı ürüne dönüştürülecektir.

Koku Giderme Ünitesi

Tesiste kokun kaynağı olabilecek ünitelerden her biri 65.000 m³/saat kapasiteli 2 adet ve her biri 10.000 m³/saat kapasiteli 2 adet fan ile toplanan hava, 2.215 gr/saat kapasitede 2 adet ozon ünitelerinde koku giderimine tabi tutulacaktır. 

 

Laboratuvar Binası

Labortuvar ile işletme binası ortak inşa edilmiştir. Yapının laboratuvar kısmında gravimetrik,  volumetrik, titrimetrik ve spektrofometrik tüm analizlerin yapılabileceği kimya bölümü, mikrobiyolojik analizler için bakteriyoloji bölümü, tartım odası, kimyasal, cam malzeme deposu, ofis ve gaz tüp odası yer almaktadır. Laboratuvarlarda ayrıca tesise gelen kolektörlerin veya herhangi bir atısuyun karakterizasyonu, İSKİ Kanal Deşarj Yönetmeliği’nde yer alan parametrelerin analizi ve tesis işletimi ile ilgili kontrol parametreleri ölçülebilmektedir. 

 

Enerji Temini ve Kojenerasyon

Tüm tesisin enerji ihtiyacı ve aynı zamanda kurutma ünitesindeki termal enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla Gaz Türbini tipi kojenerasyon ünitesi kurulmuştur. Gerekli elektrik enerjisinin üretilmesi için doğalgaz veya atıksu çamurlarının çürütülmesinden elde edilen biyogaz kullanılabilmektedir. Tesiste 2 adet 4,6 MW gücünde Gaz Türbini bulunmaktadır. Bu gaz türbinleri sayesinde tesisin ihtiyacı olan elektrik enerjisi elde edilirken, ısı eşanjörleri ve buhar kazanı sistemleri yardımıyla da türbinlerin yüksek ısıdaki atık egzost gazı değerlendirilerek tesise termal enerji sağlanmaktadır. Böylece doğalgaz veya biyogazın yakılması sonucu üretilen elektrik enerjisinin yanında, ortaya çıkan yüksek ısı kullanılarak çamur kurutma işlemi gerçekleştirilmektedir. Kojenerasyon sistemlerinin kullanılması ile özellikle ürettiği elektrik enerjisine ek olarak çamur kurutma için yüksek termal enerji ihtiyacını da karşıladığından, elektriksel ve ısıl enerji ihtiyacı fazla olan uygulamalarda büyük bir avantaj teşkil etmektedir.