Levent Taşkın
Yönetim Danışmanı

Stressiz bir iÅŸ hayatını düÅŸünmek mümkün deÄŸildir. Ülkenin içerisinde bulunduÄŸu ekonomik koÅŸullardan rekabetin getirdiÄŸi zorluklara; insan iliÅŸkilerinden finansal imkanlara kadar her gün stres yaÅŸama olasılığımız mevcuttur. Bunun yanı sıra çalıştığımız kiÅŸilerin beklentileri, yöneticilerin ve yönetimin talepleri, yaÅŸanan aksaklıklar, tatmin edilemeyen yöneticiler düzenimizi bozar ve bizleri strese sokar.
Stresi yönetmek ve stresle baÅŸa çıkabilmek farklı bir beceri gerektirir. Stresi sürekli üzerimizde taşır ve onun yükü altında kalırsak ne kendimizi, ne iÅŸimizi, ne de çalışanlarımızı yönetemeyiz. Sadece o kadar mı?
Stres altındaki kiÅŸiler sürekli gergindir, mutsuzdur. Hata yapma olasılığı yüksektir. Ä°letiÅŸimleri genellikle negatiftir ve çevresindeki insanları da gergin hale getirir. Çözüme odaklanmakta zorlanabilirler, dikkat dağınıklığı ve baÅŸarısız olma baskısı ile yaratıcı düÅŸünemezler. Stresli insanlar mutsuzluÄŸunu çevresine de aktarırlar. Onlarla çalışmak yorucu ve yıpratıcıdır.
Stres ile ilgili bir hikaye bize stres yönetiminin ne kadar gerekli olduÄŸunu net anlatmaktadır. Hikayemize odaklanalım:
Stres yönetimi konusunda verilen derste öÄŸretmen su dolu bir bardağı kaldırıp öÄŸrencilerine sordu;
– Bu su dolu bardağın ağırlığı ne kadardır?
ÖÄŸrenciler, 200 gr ile 400 gr arasında diye cevap verdiler. ÖÄŸretmen cevaplar üzerine dedi ki;
– Bardağın ağırlığı önemli deÄŸil. Herkes rahatlıkla kaldırabilir. Önemli olan bardağı ne kadar uzun süre elinizde tuttuÄŸunuzdur. EÄŸer, birkaç dakika tutarsam, ağırlığı hissetmezsiniz. Fakat birkaç saat tutarsam, bardak ağır gelmeye baÅŸlayacak ve kolumda bir aÄŸrı hissedeceÄŸim. EÄŸer, çok daha uzun süre tutarsam, kolum dayanılamayacak kadar aÄŸrır ve artık kalkamayacak hale gelir. Aslında bardağın ağırlığı aynıdır ama ne kadar uzun süre tutarsanız, bardak size çok daha ağır gelir.
ÖÄŸretmen anlatmaya devam etti:
– EÄŸer sıkıntılarınızı küçük bile olsa devamlı yanınızda taşırsanız, hiç dinlenmezseniz sonunda sıkıntı dayanılamayacak duruma gelir. Ä°ÅŸteki sıkıntınızı eve taşırsanız, durmadan sıkıntılarınıza yoÄŸunlaşırsanız, hayatınız çekilmez bir hal alır. Yapmanız gereken bardağı yere bırakıp bir süre dinlenmek ve daha sonra kaldığınız yerden devam etmektir.
Hikaye bize stresi üzerimizde toplayıp yük edinmenin bedelinin ağır olacağını net bir ÅŸekilde anlatmaktadır.
Ä°ÅŸ hayatımızda stres, baskı, gerginlik zor baÅŸa çıktığımız duygulardır. Kontrol edilemezse negatif sonuçlara neden olur. Her zaman soÄŸukkanlılığımızı korumalıyız. Bunun için öncelikle olay sıcakken ani tepki göstermemeliyiz. Gerginlik artıyorsa oradan uzaklaşıp 5 dakika kendimizi oradan soyutlamak önemlidir. Tekrar ortama geri dönüp fikirlerimizi iletmek hatayı azaltır. Olay tazeyken düÅŸünmeden ani tepkiler vermek de, içinize atıp tepkinizi göstermeyip sessiz kalmak da olumsuz davranışlardır. Sabır, ortama göre soru sorarak konuyu açmak ve diyalog yaratarak ilerlemeyi kontrollü sürdürmek yapılması gerekenlerdir.
Stresi yöneten kiÅŸiler ve özellikle yöneticilerin bünyesi strese bağışıklık kazanmıştır. Tıpkı her gün beyin ameliyatına giren bir beyin cerrahı gibi reflekslerin ve hareketlerin kontrolü saÄŸlanır. Etrafına gerginlik yansıtmaz, tam tersine ameliyat ekibine ne yapmasını söyleyerek liderlik yapar. Çünkü yaÅŸanmış bir stres, bir sonraki stresin panzehri gibidir. Strese alışan vücut, onun yarattığı etkileri de daha hızlı savuÅŸturur. Bu nedenle lider yönetici stresi iÅŸinin bir parçası olarak görmeye baÅŸladığında, onu yöneterek stresli ortamlarda vücudunun ve beyninin bağışıklık seviyesini artırmayı baÅŸarmıştır. Böylece stresin her defasında yeniden öÄŸrenme ve fırsat yaratma yönüne odaklanarak, fark yaratacak bir tutum ile ekibini ve ÅŸirketini sıkıntılı durumun olumsuz havasından uzak tutmayı baÅŸarır.
Lider bir yöneticinin en belirgin özelliklerinden birisi de stres altında baÅŸarılı olabilme becerisidir. Lider yöneticiler stresten kaçmak yerine onunla baÅŸ etmeyi ve ondan yararlanmayı hedef haline getirecek bir tutuma sahiptirler. Stresi kaçınılmaz bir baskı olarak yaptıkları iÅŸin bir parçası olarak görürler. Ondan kaçmak veya olumsuz etkilenmek yerine, onunla yüzleÅŸmeyi ve stresli durumlarda vücutlarındaki tepkimeyi kontrol altında tutmayı öÄŸrenmiÅŸleridir. Bu onların iÅŸinin bir parçasıdır ve iÅŸlerinde her konuda iyi olma hedeflerinin içerisinde bu parçayı da yönetmede iyi olmak zorunda olduklarını bilirler. Stres yaÅŸamanın aslında bir öÄŸrenme yolu olduÄŸuna inanırlar. Ayrıca stresli ortamlarda sakin kalıp çözüm üretmek ve karar verebilmek onların egosunu okÅŸar. Çünkü bu hem zordur, hem de onların farkını ortaya koyar. Bu nedenle stresli durumlarda etrafına suyu emen bir sünger gibi toplayıcı ve sakin bir tavır ile yaklaşır.