Ercan BaÅŸer
Makine Mühendisi, Toprak Akıllı Cephe Sistemleri Ltd. Åžti.

Özet:
Binalar, küresel enerji tüketimine önemli katkılarda bulunan ve uzun süredir verimsizlikleriyle iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadelede en sorunlu alanları oluÅŸturmaktadır. Bu makalede, bina cephelerinin yeniden düzenlenmesi, yenilenebilir enerji kaynaklarının (YEK) binalara entegrasyonu ve termal enerji depolamanın (TED) kritik ancak ihmal edilmiÅŸ rolü ele alınmaktadır. TED sistemleri, güneÅŸ ve jeotermal enerji gibi yenilenebilir enerji kaynaklarından elde edilen ısıyı depolar ve ihtiyaç duyulduÄŸunda serbest bırakır. Bu, yenilenebilir enerjinin bol olduÄŸu zamanlarda enerji talebini kaydırmaya, pik talebi azaltmaya ve enerji verimliliÄŸini iyileÅŸtirmeye yardımcı olur.

GiriÅŸ
Pek çok araÅŸtırmaya göre, binalar enerji tüketiminin ve karbon ayak izinin yaklaşık %40'ından sorumludur [1]. Yapı malzemeleri içindeki gömülü (embodied) karbon emisyonu, bina yapım süreçleri ve kullanım ömürleri dikkate alındığında çevresel etkileri bu orandan çok daha büyüktür. Dolaysıyla iklim deÄŸiÅŸikliÄŸinin azaltılması için sürdürülebilir binalar çok önemli bir yer tutmaktadır.

Binaların çoÄŸunluÄŸu konut (yaklaşık %75), geri kalan ise konut dışı (ticari ve kamu binalar) yapılardır. Bununla birlikte, ticari binalar konutlardan daha fazla enerji yoÄŸun olduÄŸu için enerji tüketiminin yaklaşık üçte biri konut dışı binalarda, üçte ikisi konutlarda gerçekleÅŸmektedir [2].

Binalarda tüketilen nihai enerjinin ve buna baÄŸlı emisyonların yaklaşık %75'i ısıtma ve sıcak su ihtiyacı ile ilgilidir. Bu orana soÄŸutma da ilave edildiÄŸinde (2021 yılında, mekân soÄŸutma talebi 2020 seviyelerine göre %6,5 artarak son kullanımlar arasında en büyük talep artışını temsil etmiÅŸtir.) bina enerji tüketiminin yaklaşık %75-85 oranını “termal” ihtiyacının oluÅŸturduÄŸunu söylemek mümkündür [3].

Yenilenebilir Enerji Kaynakları (YEK) açısından önemli ilerlemeler saÄŸlanmaktadır. Binalarda yenilenebilir elektrik kullanımı esas olarak elektrik ÅŸebekesi aracılığıyla saÄŸlansa da giderek artan sayıda bina, fotovoltaik paneller (PV) de dahil olmak üzere yerinde sistemler (on-site) kullanmaktadır. Sürdürülebilir binalar, yaklaşık sıfır enerjili binalar (NZEB) ve sıfır emisyonlu binalar (ZEB), enerji verimliliÄŸi ve çevresel sürdürülebilirlik açısından önemli adımlar olarak kabul edilmektedir. Ancak, bu konuda istenen düzeyde ilerleme kaydedildiÄŸini söylemek zordur. Bu tür binaların tasarımı ve inÅŸası, enerji verimliliÄŸi ve karbon ayak izi azaltma amacıyla teÅŸvik edilmektedir fakat birçok bina hâlâ geleneksel yöntemlerle inÅŸa edilmekte ve enerji tüketiminde ciddi israflara neden olmaktadır.

devamı için tıklayınız...