Wilo’nun yeni webinar serisi “Wilo Mikrofon”un ilk konuÄŸu Prof. Dr. Emre Alkin oldu. 28 Nisan 2020 tarihinde gerçekleÅŸtirilen webinarda Alkin, “Pandemi Sürecinde Ä°ÅŸletmelerin Alması Gereken Önlemler”i katılımcılarla paylaÅŸtı. Alkin, Covid-19 öncesinde de dünyanın çok parlak bir gidiÅŸatının olmadığını söyleyerek baÅŸladığı konuÅŸmasında ÅŸunları dile getirdi:

Covid-19’dan önce de dünya iyi durumda deÄŸildi
“Pandemi öncesinde de dünyanın iÅŸsizlik, yönetiÅŸim zaafiyeti, enerji fiyatlarına karşı kırılganlık, siber saldırılar, bankalarınn altyapı, kamu maliyesi, kritik altyapı zaafiyetleri, derinleÅŸen sosyal huzursuzluk, bölgesel-küresel yönetiÅŸim zaafiyetleri ve terör saldırıları gibi sorunları verdı. Yani dünya bir gül bahçesi deÄŸildi. Bundan sonra da olmasını beklememek gerek. Yani sorun sadece Covid-19 deÄŸil. Dünya PMI Endeksi çöküyor. 2017 sonlarına doÄŸru zirve yapan PMI Endeksi, daha sonra ciddi bir düÅŸüÅŸ göstermiÅŸ durumda. Ä°hracat ticarette çok önemlidir. Dünya ihracatına baktığımızda 2014’teki rakamlara yeniden çok zor ulaşıldığını görüyoruz.

Türkiye’de bir resesyon beklemiyorum ama ciddi bir ÅŸok yaÅŸanacağı kesin
Dünyada en çok ihracatı 2,5 trilyon dolar ile Çin yapıyor. Bu, aynı zamanda dünya ihracatının %17’si anlamına geliyor. Çin’i ABD ve Almanya takip ediyor. Türkiye de ilk 20 içinde yer alıyor. Ä°thalatta ise lider ABD. Ä°kinci sırada Çin geliyor. Baltık kuru yük endeksine baktığımızda karşımızda çok saÄŸlıklı bir grafik göremiyoruz ne yazık ki. ABD bonosu, son 150 yılın en düÅŸük seviyesini gördü. Vadeli petrol fiyatları ise ilginç. Aslında düÅŸen, petrol fiyatları deÄŸil, vadeli kontratlardır. Dünyada petrol talebi günlük 95 milyon varil civarındadır. Üretim ise 85 milyon varil idi. Ama talep düÅŸtü. Tüm dünyada bir resesyon süreci var. Resesyon iki çeyek üst üste eksi büyüme yaÅŸamak demek. Türkiye geçen yılın ilk çeyreÄŸini çok kötü geçirdi. Bu yıl ise Türkiye’de bir resesyon beklemiyorum ama ciddi bir ÅŸok yaÅŸanacağı kesin.

Petrol fiyatları bir süre daha düÅŸük seyredecek
ABD, Rusya ve Suudi Arabistan’dan fazla petrol üretiyor ve Trump, ikinci kez adaylığını açıkladı. Ä°ÅŸsizlik zaten çok yüksek seviyelerde. Bu nedenlerle ABD, petrol fiyatlarını yükseltmeyecektir. Bir süre daha petrol fiyatları düÅŸük seyredecektir. G7 ülkelerinden birinin de kamu borçlanmaları yüzünden batabileceÄŸini düÅŸünüyorum, buna hazır olunmalı. Brexit süreci bizim açımızdan önem taşıyor çünkü Ä°ngilltere en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sıralamasında 5. sırada.

AB’yi %6.5’lik bir küçülme bekliyor
Brexit ve Covid-19 düÅŸünülerek yapılan deÄŸerlendirmelerde; dünyayı % 2.1’lik bir küçülme beklediÄŸi dile getiriliyor. Ayrıca Avrupa BirliÄŸi için % 6,5, Ä°ngiltere için %1.5 çin için ise % 0.1’lik küçülme öngörülüyor. Bunlar Türkiye’yi de ilgilendiriyor çünkü bu bölgelere çok yoÄŸun ihracatımız var. Bizim için önemli bölgelerden Türki Cumhuriyetlere baktığımızda da Azerbaycan, Kazakistan ve Türkmenistan’ın oldukça sıkıntılı, Özbekistan, Kırgızistan ve tacikistan’ın ise nispeten daha iyi durumda olduÄŸunu söylemek mümkün. Dünya iÅŸsizlik oranlarından da bazı rakamlar paylaÅŸalım; Avrupa’da iÅŸsizlik % 10.4, ABD’de 10.4, Fransa’da %10.4, Ä°talya’da 12.7, Ä°ngiltere’de % 4.8, Rusya’da % 4.9, Polonya’da % 9.9, Romanya %10.1, Ä°spanya’da 20.8 ve Türkiye’de de ne yazık ki %17,2.

Ä°yi ve kötü durumdaki sektörler
Covid-19’un tarım ve emtia fiyatlarına etkilerinin enflasyonu yükselteceÄŸini de söylememiz gerek. Åžu anda dünyada petrol-gaz, savunma, havayolu, turizm, bankalar harici finans kuruluÅŸları ve sigorta ÅŸirketlerinin kötü durumda olduklarını belirtmeliyiz. Bunun karşılığında telekom, ileri teknoloji, ilaç, kimya, saÄŸlık ürünleri gibi sektörler ise iyi durumdaki sektörler. Pandemi sonrası ise dünyada öncelikle moda ve lüks tüketim, otomotiv, yan sanayi, sektörlerinin toparlanacağını söyleyebiliriz. Petrol, gaz,turizm, savunma sanayii ise en son toparlanma görülecek sektörler olacak.

Ä°nÅŸaat sektörü Türkiye’nin olmazsa olmazlarından ama sadece inÅŸaat sektörüne dayanarak yürümeyi doÄŸru bulmuyorum
Türkiye’nin ilginç bir yapısı var; dayanıklı ve unutkan bir yapı bu. Kriz üç ay daha sürerse, toplum buna adapte olacaktır. Son 15 yılda büyüme hızlarımız iyi ama bu, Cumhuriyet tarihinde bir ilk deÄŸil. Atatürk döneminde çok daha iyi olduÄŸunu söylemeliyiz. Merkez Bankası faiz indirimi yaptı ama bu zaten bir zorunluluktu. Euro/dolar hareketlerine baktığımızda siyasette o dönem iyi ÅŸeyler oluyorsa bir miktar düÅŸüÅŸ oluyor ama genel seyir hep yukarı yönde… Önümüzdeki süreçte kapanan ÅŸirketlerin de açılanlardan fazla olacağını söylemeliyiz. Enflansyon ise 11.9 olacak. Tüketici güven endekslerinde bozulmalar var ama bu, içinde bulunduÄŸumuz süreçte çok normal. Sektörel güven endekslerine baktığımızda ise inÅŸaat sektörünün iyi durumda olduÄŸunu görüyoruz. Ä°nÅŸaat sektörü Türkiye’nin olmazsa olmazlarından ama sadece inÅŸaat sektörüne dayanarak yürümeyi doÄŸru bulmuyorum. Türkiye’de hak-özgürlükler, eÄŸitim kalitesi ve adalet konularındaki sorunların acilen çözülmesi gerekiyor. Para kazanma hırsı daha sonra gelmeli. Acilen 5G altyapısına geçilmesi de önemli. Bir de önümüzdeki süreçte yüksek teknolojili tarıma yatırım yapanlar çok ciddi para kazanacaklar, bunun da altını çizmekte fayda var.

Liderler için 5 Yeni
Liderler için “5 yeni” baÅŸlık sözkonusu olacak: Çözüme odaklanın, direncinizi artırın, iÅŸe dönüÅŸü planlayın, “yeni normal”i öngörün ve deÄŸiÅŸime hazırlanın. Aksi halde ayakta kalmanız mümkün deÄŸil. Yöneticilerin kafa yapılarını derhal deÄŸiÅŸtirmelerini öneriyorum. Åžu anda 60’lı yıllar ve sonrasında doÄŸanlar yönetici pozisyonunda. Bizim nesil ne yazık ki hiyerarÅŸi meraklısıdır. Ama artık hiyerarÅŸi deÄŸil, network var. Patronlar dahil hepimiz eÅŸitiz. Bir orkestra gibi. KiÅŸiyi deÄŸil, iÅŸi kontrol etmeyi öÄŸrenmeliyiz. Burada küçük de bir hatırlatma yapmakta fayda var; eÄŸer “orkestranızda” virtüözler varsa, unutmayın ki onları sadece para ile tutamazsınız. Sevgi, ilgi ve saygıyla tutabilirsiniz. Patronculuk oynamak ÅŸirketi batırır. Bu ÅŸekilde iyi giden iÅŸi bile baltalarsınız.

Son olarak tüm bu tabloya baktığımda verebileceÄŸim en iyi tavsiye, kısa vadeli ÅŸüpheli alacak yaratacağınıza, uzun vadeli saÄŸlam alacak yaratmanız olacaktır.”