... Ji ı Geleceğin ev konforu... Vaillant Yoğuşmalı Cihaziarın üstün Özellikleri - Akıllı mikro depolama ile anında sıcak su • Aqua sensör sistemi ile sabit sıcaklıkta su konforu (VUW356) • LCD ekran 1 LED ile arıza teşhis. hata ve mevcut durum tespiti • Pompa ve Oç yollu vana sıkışmasını önleyen antiblok sistem - ~odem/PC ba~lantısı - Cihazın on-line ayar ve servis imkanı - 0,15 bar ve 1,5 lt/dk su miktarı ile çalışma özelliOi - Kademesiz alev modOiasyonu ile dOşOk emlsyon değerleri ve yakıt tasarrufu • Çift mikro işlemeili elektronik kart • Geniş kapasite aralıOında Or n çeşitleri (20.000. 30.000. 40.000, 56.000 kcat/h) • DOşOk ses seviyesinde çalışabllme - Turbotux boyler sistemlite tO dakikada 22011 <.6t=30K) yOksek sıcak kullanım suyu ( ecoCOMPACT) • Boyler baijlantısı lle yilksek sıcak su kapasıtesi (VU 246. VU356. VU466, VU656 ve ecoVIT cihazlar} · Pasıanmaz çelik yoijuşmaıı ısı eşanjörO ile o/ot07 verim (VUW 356, VU 466 ve VU 656 modellerinde. E 677'ye göre) Vaillant Isı Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. 444 2 see· 1 vww.vaillant.com.tr 1 bilgi@vaillant.com.tr - Otomatik ı:ıompa kademe ayarı • Multisensörik sistem ile otomatik ayarianan hava fazlalık katsayısı sayesinde düşük CO emisyon d~erleri ve he zaman gOvenli işletme şartıarında en yOksek verim (ecoVIT) • Sempatik dizayn ve kullanım kotaytı~ı - Tek baca bağlantısında kaskad sistem ile 195 kW'a kadar yüksek kapasite - Ayrı herme ik baca ba()lantısında kas ad sistem ile 520 l<W'a kadar yOksek kapasite - Güneş sistemteri ile dc~rudan ba~lantı imkanı (ecoVIT) Vaillant kombi cihaziarı sadece Almanya'da üretilmektedir.
KALlP PLASTIK SAN. ve TiC. LTO. ŞTI. PLASTIK MOD0LER KOLLEKTÖR e ModOier bir sistem old~undan aOız sayısında azaltma ve ~altma yapmak pratik ve ucuz.dur. e Bakımı kolay ve maallyetslzdlr. e 95•c test sıcakhQı lle, yOicsek basınca dayanıklıhQı ve sızdırmazl ıQ ı Yı ldız Teknik Oniversitesi onayhd ı r. e Plastik enjeksiyonla imal edild~inden ifleme hataları kesinlikle yoktur. e Klreçlenme, boru da kesit daralması ve çQrOme olmaz ayrıca ses ve ısı yalıtımı kusursuzdur, esneme yapmaz. e Kilitli modOier kollektOr istenilen a~ız sayısında ve manuel vanalı, Thermostatlk va na h, Flowmetrell veya Rakortu (vanasız) olarak Oretllebllmektedlr. e Montaj yerinde ve montaj ın her sattıasında elektlriQe ihtiyaç duymaz. e Diger pirinç koliektör tiplerine karşı %65 daha hafif old~undan ~nması ve montajı kolaydır. KOMBI SETI B'l.J SET 10'LU SET KOresel va na 2 Adet KOresel va na 4 Adet --ı _ ) ı... ı-, 1 Hareketli Nipel/ Dlrsek 4 Adet Hareketli Ni pel/ Dirsek 4 Adet Filtre 2 Adet Filtre 2 Adet
.... ve di~er ifgmt.gf ı Marmareller San•yl Sltesıa. C.dde No: 16 BeyllkdOzO /lmnbul/ TOrkiye Tel.: +90 212 87& 12 &O pbx • Fax: +90 212 87812 59
® KALlP PLASTiK SAN. ve TiC. LTD. ŞTi. (yen i ı i k X ka ı ite)2
E.C.A.Confeo Premix Yoğuşmalı Kombi Artık tümüyle Türk mühendisleri tarafından geliştirilen ve enerjiyi en verimli şekilde kullanan , çevre dostu, üstün bir kombi var: E.C.A. Confeo Premix V oğuşmalı Kombi. Normal kombiler %90 verimle çalışırken , Confeo Premix %107,5 ısıl verimliJik lle çalışıyor. üstün teknolojisi sayesinde, yıllık %20 daha az enerji kullan ımı ile yıllık doğalgaz faturalarınızın %20 azalmasını sağlıyor. Keşke Türkiye 'de kullanılan kombilerin hepsi E.C.A. Confeo Premix gibi olsa ... Ülke olarak tasarruf edeceğimiz 625 Milyon YTL lle neler yapmazdık ki? ~ • 24 ve 30 l'ltk 2 fartdı kapasite • Herme • ve tarıfı ba kullanım olanaOı • D«Jalgaı. LPG ve Propan ııe kullanıla e ~ • %20'ye varan enerji tasarrufu ile%107.5 yii~k verim • %30 ile %100 arasında güç modülasyon özelliOi • "Boost g Mınction· öıeı · i ile ar rılm ıwııaı1ım suyu kapasitesi • Kullanım suyu ıem· inde ttiketici aıışıc:a ıklaruıı ö(jrenen kOnfor .A. i_· özelliOi (Pia ve eşanlörlü modeller için geçerlidir,) • 17 farlclt ve üstün emniyet sistemi • 750x454ıc365 mm (YxG.xO) ~ boyutlarıyla ullanım alanında tasarruf • TSE. CE ve SEOBtJK A belgeleri • 3 yıl garanti \"e 'flt>' n servis aOı .___._________________________________, Y 1 Ll AR CA B ER A 8 ER
Her şey tek elden. 1,5-20 000 kW güç aralığında mükemmel teknoloji. -~ - ·----.--- =-~T=~~$ ~1161gıt~0212ol81~7 11 -....1161gıt~03l2l32'500 llutv1161gıtMucloiriUOU: m.ı.2•57333 ltmlı801Go~=•nı3ıs ~861ttMikluo!UOU:03$22231814 Atı<alyl8blgo~:0242.31183$3 Kotryo1161gıtM~CQ3:232171<13 ~u·......w.~u --- ---- ~---- V"~otec.1.5-20000twgo(iç.,otıoıno:Wı..wgn yakotlı modem ısıuna dhamıoı illi yenilenııbilir -11 kevrn~ld.,ını kullaNin"' pampalan ve gii .... ~~n<lenoluşanobiıc:.iı biriirUnpıogramıdor. Orünprogrlmımııdi9000-380000 Bıw'h kılpnitettalı{jıtıdaduvar.kıiMt..giıli ı.Yin. yerıavan.ulonıiplsplitldimalarila~tıtlpl p.ııkatklimalannyon~J~nı MPS ınverıaı Mu~l Kılma Sillemlori ve Mu~i v Plus VJIF s;sıomıorindenolutM~~birUrün yell)llOIIne~o~hlpLGKJimallr.ı. bulunmal<tedor. LG,2000yılındanbugiint. tem7yAiiııiU..dünyad&tnÇokııedıodilon klimamorl<a$ıolmıı~nsı<llg6stomı~ir, VIE~MANN climate of innovation
TESiSAT DERGiSi S;ıhlbı Tekn Yay~ncılık, Tanıtım A.Ş. Y~yınl.ıy.ın Avrupa Te nlk :lledya BB!Iın ve Y;:ıy ın o ılık roc A.Ş. YAYli~ DAN ŞMA NI Celal OKUTAH H KEMKURULU Prof. Or. NIIOfer EGRiCAN (Yedilepc Üniv.), Prof. Or. Olc:ıy KINCAY (YTÜ), Prof. Or. FiliZ KARAOSMANOGLU ÔTÜ), Prof. Or. Ahmet ARISOY (ITÜ), Prof. Dr. Recep Yaman KARADENiz (\Jiuda{j Ünlv.). YAYlN DA NIŞ KURULU Prof. Ümit Oo{j:ıy ARINÇ (\JGETMI), Prof.Dr. H:ıs:ın Heperkan (Y.T.O.). Prof.Or. Fevzi Yılmaz (Sakaıya Oni•1.), Prof.Or. Zerhan KARABIBER (Y.T.O.). Prof. Or. Cahil ÖZGOR (I.T.O.), Prof. Or. lsmajl l EKE (Y.T.O.). Prof. Or. Maclt TOKSOY (Dokuz EyNJI Ünv.), Prof. Recep ÖZTÜRK (Y.T.Ü.), Prof. Dr. TUncay YILMAZ (Çukur<l'/3 Ün .). Yard. Doç. Dr. Erdem An (Hojln Ahn) (Y tepe Ünlv.), Or. ihsan GÜLFERi (i.T.Ü.), Dr. S bel KABAKCI, Or. Mur:ıtAKDOGAN (Btaym;:ık), 5erhıın ALPAGUT (Ayv..z), MehmetAkın ALTUG (Aı ~tın :110h.), Y:ılım ARISOY (S lnikcl), C:ın AZERGÜN (QemiıotlkUm), lltetln BlLGlÇ (Onn·an;aiMakina),lbrahim BINI:R (Alalt(~ar), Erdinç BOZ (Boz Proje Danışmani ). Çetin ÇAKMAKÇI (Ferroli • Or. Celal ttin ÇELIK (VIeP.smann). Kevork ÇiLiNG ROGLU (ÇlllngJrojj :110h.), Metin DURUK (Frr.erm), Hüseyin ERDEM (Tokat), All EREN {Erensan). Al HELVACI {Mak.YOk. M h.). Korhan IŞIKEL (Pı •m),SUieym:ınKAN(B;~<fk n),5eUrKAYAUBAY(Etn • Süper m, lik), önder KIRAlULAR (B;'Jymnk), TUnç KORUN (FocmAŞ .) , C:ıhil KOs E (ECA-Em;:ı · ), RUknettin KÜÇUKÇAU Qsn;an·Buderus), Fevzi ÖZEL (0ntas), Zeki ÖZEN (Airfe~. Z kj POYRAZ (AFS), Osman ŞAYUMAN (Va ek), L v nt TAŞKIN (Vaillant), Cal er ONLO Q arvalf), Hilsoyin YOKSEL {iSKID). YAZilŞLER I ~· .,.i luıluru • Sorumlu Mudur Genel 'l':lyın YC<lelrrcn Suleyman BULAK Emine BANKOGLU liluhlttln TEKfilAN Çiğdem TiMAR Oorgle<l D>nı~rn:ını l:dıtOI' EcttörY rdııneısı ElitERSOY ARAS iı:t:ıbstk rn:ını P~lnAVŞAR YAYlN KOOROi SYON Y~J1nt<oordn3l.CrU Çiğdem TiMAR T';ı50ıımct Gr~nkor Şei'lgUI KARANi B rn:ı. ALBAYRAK Gr ~<er S biha EKINCI Gl3'k< CihanGAYTAHOOLU REKlAM M<l~mDir~ Emin~ BANKO~LU Re! mP"lc!U O ıy:ı OSMANLI ml~tıb:>r.ı.tEk=ı111 BemaKARAMAN ABONE OKUR HiZMETLERi AboneSob~Termılcr:ı Seda ÖZEN D>ljıbm ~bm:a Et <m> nı Rıdvan GÜiıiET ---+ --- YÖNETIM M RKEZ TEKNiK YAYINCILIK TANITIMA.Ş Balmumcu. Barbaros Bulvaıı Bahar Sok. K:ıronııı Apı. 2111·13 34349- seşı ı:ı;nsr. Tel: (0.212) 275 83 59 (pbx) (0.212) 347 04 25 (pbx) F •. ıc : (0.212) 274 92 73 http: VIWII.tekn eyincil .com &--posıa: lnlo@ıeknlkyayınclllk.com VIVIII .tesisat.com.tr BASKI özgunOfset 4. Levent (0212) 280 00 09 Boıskı t:ırihi: 31 llt:ıyıs 2007 Bu dergi lüm Tllrkiye'de dagılıl ladır. B::ı:;ın K, nu nu' n. gö r Yerei.Silreıı Y yın'dıı . ıRyaf•ra ~~~~dv/~,v~t~~:,;.r.t.i;,!-boddl da Cıii<~ıeN(>OahJ Dogıdlo'.) Yundı9ı AbonoG 1Sub:C$flan FOr NNooriSC!ıg.'ccopyprtcc · TIMD~AI\'XN.~'t.8:)AIIı> ~~~ Clima 2010 R HV. lO. Dünya Klima Kon•~ liına 20 10'un T rki>c klimo c tesisaı sektör temsililcrıne. önd ik ilk tanılun toplanu ı,_ Mayı tarihinde gcrç klcştirildi. Avrupa I ttma o~utma ve lkJim. lendinne Dem klcri Fed '· onu REliVA'nın öıh:ınli etkınli klerındcn biri sayılan 10. Dünya Klima Kong i • lima 2010. Ttırk Tc.sisat MUlıcndisleri Oerııc••i (TTMD)'ııin e\' :sahipli•-;iııde Aıııolyo'do gerçeki tirilec ·tir. Bu önem li organizasyonwı Tork i • 'de yapılacak olmasında emegi geçen, buştu liıno 2010 Kongre Orgııııi?llSyon Koıııit ·i başkon ve uyelt:ıi olmAk U?.ete, 1TMD'nin ıum n mi ve iındiki dönem Yönelim Kwulu · kan c o •elerini kutlu. oruz. Her yıl bu K ngre ıra ında bilim. tasarım ve u ·gulama dalmda ınırlı • ıda ödnl cruıı RE! !VA o. nca, 10-1 4 Ih:v.iron ıarilılt:n ara!>mda 1 Ielsiııki'd •·erçckl~ek olruı llma 2007 Konore i'nde l :mm dalındaki ödlllilnil, TT~ID Kurucu c Onu al B:ı k:ını l:ıl Okutan'ıı takdim edecektir. · decc Ork tc i at ektörtınon dmı. "'ııleıindc~ı olmakla kalma •an dal ı.:utnn'ııı dun 'a opmda dı;t. crinin takdkedilın i bizleri de nurlandımıak tadır. lC 12 07'nin Büyük Başansı Der<> imiz )'B>'ına hazırlandıto ı otııılerdc oer ek le ın ktc olan 1 12007- 13. Ulu - laranı ı Enerji. Kojenera yon \ 'C Ç vre 'f; knolojilcri onf ran ı \' cr· gi i'n lc bu yı l gOm.lcmegclcn konu! ır, I I 2 01nin lirkj 'cçapuıdakj cu önemli rgaııiza •onlarından bıri olarak g r ki m im sagıamı tır. 'Ene~jide ·urdOru! ·bi!irlik ve Kurcscllcşm ·.Verimlilik. ·mi yonlar. Ycııj Piytı a lu~umlan' ana teması rç ve inde le aldı~ı konularla. enerji sektörüıtO inieleyen organiza . omın ıı ıl ış konuşnın ılan, öz Uıkle i tikrarb v kararlı brr •aurun ortamuını agtanmasırun öncelikli llt:dcf olnııısı gcn:kti~ini \'Urgularııışl ırclır. KB. TEIA.• T B. TO lAD. ·M • ün gibi scktortın her kcıminden . etkilinin görtı lerinı dı le eetinli~ı bır platfomı olan lC '1 20 7'dc 2' ı pan 1 olnutk Ozcı\: toplam 1 O otunını g rç.cklcşııi, 60 tinnamn standlannda ttntnlcrini nıiledii.!i etkın li •i . akl ık 2000 ki i iz kın i tir. 2 O ydındil apı la· k olan J · 1200 - n rj i ve Çen·e knoloji Sistemleri Fuar ve Konfenın ı' nın . ok daha geni bir katılun ı profili le29..Jl Mn. ı 2008 tarilıl ·ıi ara ında gcrçcklcştiribncsi planlaıuno1.1adrr. ·ndcrin ygılanımzla .. :lıulal, u Id n ik~ a~ incilil,.~orn ()Taslsaı Dergi nda yayınlanan yazı ve çlz1mler111 her hakkı mahfuzdur. lzln alınmadan. kayn gösterilerek de olsa tilıGs edilemez. Yayınlanan til m yazıların sorumluluğu yazartanna, ilanların sorumluluğu ilan sahiplerine a~tir. 3
4 Mayıs 2007 Sayı 137 Güncel Yakıt Fiyatlan Tablosu GÖRÜNÜM Col;ıl Okvt.'ln 16 Strateji Haritaları Kaynak Tekniği ve Kontrolü TTMD Istanbul Semin_e_ri-t,_2_4_______ TTMD Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Bilgin: "TTMD'nin Amacı; lesisat Mühendisliğinde En Yüksek Uluslararası Teknoloji ve Örgütsel Düzeye Erişmektir'' TTMD 7. Dönem Başkanı HOseyln Erdem: "Sektörde Güç Birliği Yapılması Gerekiyor'' Yurt Dışındaki Biliminsanları --------+1 _P_rof. Dr. Nlllifer Egrican 48 68 21~ 76 82 90 98 104 114 124 130 144 Haberler Haberler Ürün Tanıtımı Sektörel Etkinlikler HVAC DOSYASI Hızlı Iklim Değişikliği ve Etkileri Cenk Sevim/MBA Aero Rüzgar EndOstrisi A.Ş. Isısan Daikin Ankara Toplantısı ile Tanıtıldı Pano ve Işler (Proses) iklimlendirme ve Soğutma Sistemleri Eşref Erdinç Uslu/Etdlnç Klima Etkin Soğutulmuş Hava Hüzmeli Sistemlerde Yoğuşma Nasıl Önlenir? Witold Leven/Swegon Polonya Dr. Andrzej Odyja Çevre Müll. EnstiWsü. Pozman Teknik Oniv. Kaynak Tekniği Ahmet Can Ço/ako{Jiu/END Denelim Ltd. Şti. Nasıl Rekabet Edebiliriz? Ömer ÖzgcniE/ba Şirketler MOdOrlJ ve Elginkan Holding /sı Grubu Koordinatöri.i Alman Teknolojisi WOLF Türkiye'de Suat Yılmaz/VilaWoJf Servis ve Eğilim Müdürü ll GÜNEŞ ENERJiSi DOSYASI Fotovaltik Enerji ve Taşıtlarda Kullanımı Uğur Akbulut/YTU Mak. Fak. Müh. Böl. Haluk A{Justos/YTO Mak. Yük. MOh. Prof. Dr. Olcay Kıncay/YTO Mak Fak. MOh. Böl. ll YAPI TEKNOLOJISI DOSYASI - IMSAD, Sektörü Aynı Çatı Altında Topluyor
http: 1 /www.tesisat.com.tr 154 160 - 174 180 188 1~6 200 ll su PROSES DOSYASI Türkiye'de Atıksu Arıtma Tesisi Ihtiyacı M. Faruk lşgenç/fZSU Gen. Müd. . Çig/i Atıl<su Arıtma Tesisi Tolga Tunçat!IZSU Gen. MOd.. Çi(}/1 Atıksu Arıtma Tesisi Antalya Hurma Biyolojik Atıksu Arıtma Tesisi POMPA DOSYASI Wl/o Pompa Sistemleri A.Ş. Genel MüdiJriJ Ercüment Yalçın: "Türkiye Gelişim ve Kapasite Açısından Güvenilir Bir Ülkedir." KSB Grup Başkan Yardımcısı Manfred Oesterle: "Enerji Verimliliği , En Önemli Stratejik Amaçlarımızdan Biridir." SIHHi TESiSAT DOSYASI Dünya Sıhhi Tesisalçılık Haftası Kutlandı Yeraltı Tesisatları Yerine Toplama TesisaUar Tasarruf ve Konfor ECA- Sere ı Ürünlerinde Birarada ll ENDÜSTRiDE TESiSAT DOSYASI 204 Turkobi Mühendislik Ltd. Ştl. BMS-BiNA YÖNETiM SiSTEMLERi DOSYASI 208 216 250 256 Güç Sisteminin Durumunu Gösteren Yeni Araçlar: En Zayıf Bağlantının Yerini Tesbit Etmek ATlK YÖNETiMi DOSYASI Biyoplastlkler Dr. Sibel Kabakcı/Kim. ~ k. MOh. ÖZEL ÜRÜN TANITIM DOSYASI * Hidroforiar ve Kapalı Genleşme Depoları * Dezenfeksiyon ve Dozlama Sistemleri 5
Mahmut Şevket Paşa Mah. Sivas Sk. No: 18/1 Tel: (0212) 256 38 52 - 254 84 04 Okmeydant/IST. www.demlrunarmatur.com fatlhOdemlrunarmatur.com • lnfo0 demii'8IMI'In8bw.com reklam indeksi firmalar ASS ---------37 AFS ----·---·-···- 40-41 AIRFEL ------·-·-69 AKALMAKINA ····-···-···-·- 185 AKCOR - 71-73-75 AKTiF ISI--·-··-···--235 ALARKO - - -···-- 9-11-13 AlMATIS --···-···-···-··-47 AOOA· THE RM (KAZAKISTAN) 236 AS TEKNIK VANA ···-·-···-··- 151 AYV/12. ···-···--55 BAYMAK -··~-·--·---25 BETAMOH. ------· 237 CANTAŞ ---···-···-·--··--87 CIAT ·---101 CONTEK ···-··-- 103 ÇUKUROVA 1SI·-··-·--61 DEMiRDÖKÜM --···-···-··-31 DEMIRSAN ------6 ooGU ISITMA --···-···-·-99 DUR KO ·-·----59 ECPPC TORKiYE ULUSAL KOMiTESI --··--45 E-GAZ-----···-·-- 115 ELEMENT BASlNÇ --··-·-·· A.K.I ELTA.SANYO --·---·-·-97 EMt\S 1 ~0------------ 100 EMO----··-··--205 ENEKO --···-···-·---95 ENKi ···-- - 159 ERBAY SOÖ.--·---93 ERDiNÇ KLiMA··-··-- ·- 85 ESEN PLASTIK-··--- 66-67 ESll ·-··-···-··- 155 EZlNÇ ·---131 FERROLI-----·--··-21 FETAŞ 147 FORM A.Ş -·~-··--~-81 FORMUL KALlP -·---K.ö.K.I GEBERIT --·-·--··-··- 161 GELIŞIM TEKNIK -··· 219-221-m GeAAt< ----···-···---225 GE-Tl ·· ---199 GÖKSER ---···---239 HAVAK -·--···-·-- 241 HONEYWELL -··-···-·--57 ISISAN TESISAT -·--··--79 ITT·LO'JI/ARA --····--·-63 ILG ·-·-- 153 ILHANLI ---···----111 iMMAKiNA ---···-·-105 IMAS --··-·-···-·--·-n 1 KA-----·--- 171 INTER-NOISE 2007 ----238 ÜRÜN TANITIMLARI INTERVAlF 201 IZOCMt ···-··-·-----203 KARYER ··-···----·-107 KAS GAZ ···-···-·-···-·-167 KL APLUS - -89 KSB --··-··-···----A.K LEON TEKNIK 209 lGViESSMAN 7 Ll NK TESISAT · · - · - - - 165 METRANS --··-·-- 197·211·213 MIMSAN -· 117 EMA MAKINE .. 163 NORII POMPA 189 NORMEKS -···-···--·-·-143 NOVAPlAST ·• 169 ÖNDER ····-------53 ÖNMETAL --· 119 ÖZYAK -··-··-···---- 191 PERA--· 215 Ple..ı -···-··-··---243 PILSA--· 14-15 POL TEK K-··-· 121 PROMAK -··· 227 PROTEM···-·-·· 207 SAMSUN MAKiNA ---- 196 SCHNEIOER ···-·---49 SELNIKEL ------ 33-35 SELYUM ---· 2l7 SIEMENS ·-·- - - - 39-43 SOOEXeANTALYA ---242 SPK---- 157 STANDARTPOMPA ----23 SU\'IPPOMPA -51 SUNSTRIP -·------123 TANRlKULU YANGlN ·--139 TANSAN --· 125 ·----179 TEKNOPOMP ·· TEKNOPRO -----5 TEMASS ···-···- 193 TERMOTEK2000 27 TERMOTEKNIK ---··-·-127 TESKON~sooex 244 TESTO -···-···- - - - 137 11MFA -·--· 129 TÜRK BARTER 245 ON ERSALMAKINA-Z29-231 0NL0sOY -·-·--- 133 VAILLANT -·----·-Ö.K VALFTEK ~···-··--141 ·233 VALSIR--· 187 VASTAŞ -··-··----172·173 ViESSMANN-- • 2 WENTA -·..-···-..---- 135 YARDAŞ POMPA -----65 YEŞILYURTlAR 113 68-74 Oret Makina Köı1in9 BrUiilrlerTOrkiye'de ........................................................ 68 Siemens'den OVR Desteklı SiPnss Enlro Erişim Kontrol Slsle ............... 68 DemirDökilm Yen GUneş Ene~ls Sistemleri ................................................ 70 Vlessmann'dan Yeni Vitopend 100-W Kombl ve lsıtıcı : 20 ve 30 KW Mod ler ..................................................................................... 70 Fcrroll DominaOASI Kombiler ....................................................................... 72 Enki EodUstriy ı Ten; Ozmoz Onite:;i ........................................................... 72 Rot k Çemaşıı Atma Kanalı (Linon Chute} .................................................... 72 El ment 83sınç Pre1;o:ıleıt ............................................................................ 74 Went3 M eıtronik Buhar JonoratörO .............................................................. 74 Arçellk·LG.den Yeni Klima ............................................................................ 74 6 Tesisat Dergisi Sayı 137 • Mayıs 2007
LG Sistem Klimaları ile her ihtiyaca uygun çözümler. uı.._ ....,.._ J . . . . . . . . _ --- --y-- ____ Ul_flılol....,o:ın.. n ... _ . ___ ,.. __ -- - ...... -- ---oı-.- .... __ .,.. __ _ .ç......,. _ _ . . .. oo. - ·-- ...... -- ·00....- ~-·- ._, __ ......,....., --~ 4WII' ..... .O..,..- --~ §§ lOY•T_Tlol_ ....... ,..,,._. ---- __ .._._ ---- =:-cı.t!~~:~ .y ___ -·--- ~116191~02120815711 MU••1611J0Mucluflu0ol:03ı2m•~oo &.ıtN~W~~goM.ıdiıfiUOiıo:musn33 ı,,.,.,B61toM<Id......,:onı •nı3•~ ~~~O:J5;2mıeı• .o.nı.ty•1161gooMildıJ<IuOi>- OU231110$l K"""'I6IIJOM~0332~•nu ın~~.ır·www-·-~.• l(labiT_._. _ _ .......... U.M.Q.··- ----~- -- ~-- ---- ÇWflılol ..... _ ,,,.,.,..Df.Ht.M--!ttl--.. -- ·1>t.ZIIO.all _ _ . . . . . . . . . _ _ _ §;:: ---- VI E~ MAN N climate of innovation
Önemli Konulardan Özetler Türk T65ioot Mühendisleri Derneği (TTMO), 7. Dön m Yönetim Kurulu Bo•konı Hü:oGyin Er-dGm, GGnGI Kurul Toplonmı'nın ordın· don yapılan seçiml~rl~ g r~vini Abdullah Bilgin'~ d~vroHi. TTMD 7. Döneminde Climo201O, TTMO Çolı§toyı ve birçok orgoniıa· · yondo cmcgi goçcn Erdem, kendi dönc:ımindo gcrçcklo1tirilc:ın çalı mo lar ve d~meğin gele<ek hedefteri konu!undo çeşitli bilgiIGr vQrerek, yon i yönotimo yol gö;tordi. Teknik Yoyınc;:ıl ı k Grubu olarak HOseyin Erd~m'i gayretli çalr~olorı ndon öt rü tcbrik ediyor, boş.arılonnın devamını diliyoruz. Turk Te!isat Muhendisleri Derneği (TT MD), bu yıl kuruluşunun 15. yı lını kutluyor. TTMO'nin Yeni Yönetim Kurvlu Başkanı Abdullah Bilgin ilc bir ylo~i g~rçcklo tir~rck, enerji verimliliği, dcrn~k ve sektör hakkındaki değerlendimlelerini aldık. nciald Türtc llllmbwanlan ·-··-.........- ••- 42 Prof. Or. Nilüfer Eğric:on yozı;ındo, yurt dı§~ndoki Türk kökenli bilim insanlarının çalışmalorından bahsederek, bilimadamları oro61ndoki işbirliklerin kolıcı olm0$ı i~in, tarafların beklentilerin i, yöntemlerini, boyutlarını, mGkonizmolonnı açık olarak tonımloyon , detayfı işbirliği protokolleri hazırlanması gerektiğini vurguluyor. htovoltalk Inertl ve Taflllarcla Kullantmt 1. löiÜin -·---.......................................- ............... 130 Bu çolı:;modo genel olarak fotovollaik ;i;temkırtonıtılmı1 ordın· don fotovollaik :i:tcmin to ıllarda kullanımına odoklonılmı1, bir güneş arabaiii hazırlon o rken ortoya çıkması muhtemel sorunlar ve bu ;orunların c;öıi'.ımüne dair yoklo•rmlor vGrilmif!ir. Ça· lı;monı n 2. k"mındo i$0 kullanım artlarındaki gOn~ hOcr~.i performans değerlerinin hesobı yapılmıştır. Bulunan değerler ile bu tür he$(1plomolorın yapılmadığı tokdirde kullon ı loook olon kotalog değerleri korşıla~tırılorok değ~rfendirilmi1tir. AD, Sektörü Arn• Çah Alhncla Topfuyor ............. 144 MSAO'ın geçtiğimiz günlerde düzenlenen Genel Kurul Toplontı:;ı 'ndo görGYG bo•loyon yeni YönGtim Kurulu, :;ektöri'.ı tek ses olarak aynı çatı altında toplamayı ve sorunion kıoo vadede çözümlerneyi hedefliyor. MSAO'ın Yeni Yönetim Kurulu Bo§kanı Orhan Turan ilo in;oot :;oktörünun goli-imi, dornoğin :ooktön;ı bokı ft, gelecekteki faaliyetleri, Enerji Verimliliği Yaoo61'nın :oGktöro etkileri üıorine bir :;öyfe·i gorc;ekle;tirdik. Antalra, Hurma IIJolollk Altk Su Antma ,.........- .......··-·-··-··-·..-·... 160 ASAT (Antalya BOy\lk~hi B lediy~ i Su ve Atık !lu idore5ij özellikle otıkw yotırımlorı ile kentin doğal güzelliklerinin, yeraltı koynoklorının korunmo:;ı yönundc önemli çolı~molor yapmaktadır. ASAT Genel MOdOriO~O, sorumluluğu altındaki kent 5ı nırlorı içinde yayayon Antalya halkına, modern bir hizmet onloyı ·ryl o , hijyenik ko~llordo ve koynakları optimum dOıeyde kullanarak ke!intisiz su temin etmek ve etkin, sürekli otıksu hizmeti verme mi:;yonu ile ~olıymaktodır. Wllo Po.,.a Sktwmlerl A.f. Genel Müdürü Ercüment Yal9nı "'TOrtclye Chl...m ve Kapasi.. A9alnclan GGvenllen Bir Ollc.dır• .._..........- ........._ ........·-··..-··-····-... 174 Türk pompo sektörünün önde gelen isimlerinden biri olon \Vilo Pompo s;,temleri A.Ş.'de 1 Ocak 2007 tarihi itibariyle bir yönetim değişikliği gerç.ekleşti. Eski Genel Müdür Bülent Vural görevini Ercüment Yolçın'o devretti. Yeni Genel Müdür Ercüment Yol~ın, firmadaki gOncol gelişmelere de~inerek, yeni !ltrotejiler, yatırımlar ve firma hedefteri hakkında bilgiler verdi. 8 li s sat Dergisi Sayı 137 • Mayıs 2007 The Abstracts of Top i es 7'" Torm Prosldont of TTMD Hüsoyln Erdomı HA Union of Powers ls Necessary In the lndustry" ........................ 28 7., Term Pr sident of A5ı;ociotion ofTurkish Installation Engineen; Hü:oGyin Erdem tron:;forred hi:; dutio:; to Abdullah Bilgin, through th~ el~ctions held ofter the Generol Council As$0mbly. Erdcım worked on Climo2010, TTMO Work•hop ond -everol other orgoni:;otion~ ot thc:ı 7"' form of TTMD, and hc:ı govo information obout the octivitie!l corried out in his term, the ruture objeetives of tho A·:;ociotion, and ho offerod guidonce for tho new manogem~nt. As the Telmik Publiocıtion Group, w~ congrotulote Mr Hü~yin Erdem for hi!! efforts, and wish for the continuetion of hi!! sucoess. TTMD Objective ls R&c:~ chlng The Hlghest International Technology and Organisatlonal L.vol In Installation Engineering" ............................................................... 30 The A!!Ociotion of Turki5h Installation Engineef! (TTMD) is ccılebrating its 15th onniveroory this yeor. We held on interview wlth the new Choirmon of TTMD, Mr Abdullah Bilgin, and ro· vie,ved with him moHers like energy efficiency, and O!ISCSS· ments on the Associotion and the industry. Turkiah Sclentlsts Abroad ............................................ 42 In her orticle, Prof. Nilüfer Eğrioon di:ocu;se- the work:; of Turk· ish origin scienti!lls obrood, and emphosizes that in order to ensure thot the cooperotion between scientists is permonent, dotoiled oooperotion protocol:; dofining their eır.poctotion;, meth. ods, dimensions, and mechonimls need to be prepored. Utlllsatlon In Photovoltalc Energy and Dovlcos Seetion 1 .... ..... ..... - ..... .............. ............ ...................... 130 In thi· orticlo, photovoltoic; ;y·tem; hove been defined in gCin- ~rol, ond olsa the usage of photovoltoic :y;tcm on vehiclcs has been foc:vsed on, with p0$Sible problems that may orise and oppo-ooc;hg.:; to the ;olution~ of thG:;o po-oblom:; wtıen proporing o 5olor cor. In the 2nd 5ection of the orticle, the .olar cell porformonce volues in the viiiisotion specificotions have been calcvloted. The volues found have been compored and evoluoted with the cotologue volue5, whidı w ili be u5ed in case 5udı oalculotions are not made. iMSAD ls Gatherlng The lndustry Under One Roof. 144 The new Boord of Directors of lMSAO that storted itı; activities in the Ggnorol A;:oGmbly Meeting hold roc;gntly i· oiming ot golhering the industry under one roof, and to solve the problems in the ;hort run. We have tolked with Om on Turan, the New Cheirman of iMSAD, about tho dcıvelopmont of the oon:;truction Indu:;• try, the outJook of the OSSOciation ot the industry, the ruture OC· tivifig:;, and tho effect; of the Energy Efficiency Law on tho :;ector. Antalya, Hurma Biologicol Wasto Wator Treatment Plant .................- ................ 160 ASAT (Antolyo Metropolitan Municipolity Woto and Wa5to Water Admini:;trotion) is working on prel09rving the noturol beoutie; of thcı city and the undorgraund ric:ho:;, portlculorfy with tho wo:tc:ı water irwestments. ASAT Generol DireciOI'ol~ i!l working with the mi;.;ion of offering uninterrupted water ond effGctive, c;ontinuov· wo5tc water $0rviccs for the peoplc of Antalya, with o modern opproach, under hygienic conditions, and with the optimum utili'lation of ro:;ouroı;ı• &cüment YaiCjın, the General Manager of Wllo Pump Systems Ine.: HTurkey ls a Reliable Country In Terms of Development and Capaclty" ..................... 174 Vilo Pump Systems Ine, one of the leoding names of the Turkish pump indu5try moda o dıongcı in th~ monog~~nt cr.: ofJonuory 1, 2007. The fomler Gene~ol Monoger Bülent Vural transferred his dutie:; to Ercüment Yalçın. The new Generol Monoger Ercüment Yolçın mentioned obout the current development! in the company, and gove information obout the new ı;frotegies, investments ond oompony objective:;.
Toshiba Klimalar. tasarrullu A sınıfı klimalardan bile kal kal daha fazla enerji tasarrufu sa!jlıyor... Çôk daha az elektrik han:ıyor. O. dünyanın en az elektrl~ harcaya klimasıl AUIIKOCAIIR RSANAYi\'fTICARET~ ISTAU I GtbltOIQ> 1tS>'l>)' 8600$ Şı!U. ns·-ıs Cad.~I~Qlfi<b OCiı!U : (026'2)6C86000 ~+ AlfiAJ!A Sed ll S mn So o. 4& 06~~ Ça>uy;ı • .uii:IJ\A • 11Xl12} ~lO 79 10 $&'1 hi :.y Cod. 1lo ~ Kıl 13 ~ZIO P:w00<1 • IUIIR Tt lm?) -183 2S 60
GÜNCEL Yakıt fiyatlarını gOneel bilgilerle görmek Istediğinizde 'ifYJfYl..l:ın:ı..slJil.Dltı:W~;ı.a.J.Qa::t..&!QJD..tr. xuıt..ııı.;ı.uı.ıiıJJiU.u.w..ı...ı.ııniı...ıı. veya .uıuz..u;u;ı......,. ....... :ıLUJ......._ adresierindeki sitelerde bulabilirsini:t. KONUTlARDA 1000 kcal / saat ISI iHTiYACI içiN GEREK U OLAN "ÇEŞiTLi YAKITLARlN MALiYET KARŞlLAŞTlRMA TABLOSU" (24 MAYIS 2007 tarihinde belirlenmiş KDV DAHiL birim fiyatlarla) Mayı 2007 / En Mayts 2006 .X 24 Mayıs 2007 .. 24 Mayıs 2007 ucuza 24 Mayı 2006 Yıl lık i~ E E Yakıt t t Ta ..-ı Inde !1-.: T inıSe Aya rta ~ T nnndokı ;; .... ;:) ., 06ğeri Birim Fiyatı t:> YTU1000 kcal Yakıt 8crrn Fl)<:r: ı Birim !!'~ o Mali~tl Fiyııt ı= ., <f! Artışı cii Oo!PıiJIIı EskiJeh&t 8250 o . ~r9~ıs~ x 1 ooö 1 Konut kc ı'm' 0,579565 YTlkn' 93% 0,0755 100 O-48-1921 YTL'rn' 20"/o 6 ESGAZ 8250x0.93 DogAig:ıı Buru 8250 0,579~66 X 1 000 1 Korıut kcı:ıl •'rn' 0,579565 YTLkn' 93% 0,0755 100 0.4114921 Ylt.'rn' 20% 6 BlJRSAGAZ 8250x0.93 Ool)otgoz Anluıro 8250 0,6HS891 x 1.000 2 Korıuı kcaılm' 0,616891 Ytun' \13% 0,0804 106 0,510000 YTL'rn' 21"/o 7 ECO 82!i!>JC0.93 Do(l•l9n ı .. tanıı.ıı 8250 0,6 1S. 7ı$ X 1 000 3 Konut kCA'Im' 0,619476 YTLkn' 93% 0,0807 107 0,517927 YTL'rn' 2()4/. 6 iGDAS 82SOx0.93 Oojjoıg:ıı izmıt 8250 0 ,632-C81 X 1 OOi> 4 Konut kC$' im' 0,632487 YTlkn' 93% 0,0824 109 0.529656 YTL'rn' 19% 5 IZ GAZ 8250x0.93 5 ilMI s.lıirp Köm(ın) 7000 0,:!1!0000 x 1 000 0,0835 islllr'bui - P4ftııkaı k%11kg 0,380000 Y1'Ul9 65% 111 0.243599 YT\A9 W!. 9 HAKAN KOiotaR 1 000x0.66 Yocti Linyit I<OmUtO 4640 0.300900 X 1 000 6 Soıu Kosrokdoro ke&l.lkg 0,300900 YlUI;g 66% 0,0998 132 0,235245 YTIA9 234/o 8 Monl::ıı.Cll 4.640_x 0.65 !Jelıtnk 860 0,168340 1000 7 Kooot 0,158340 YTIA.... 99% 0,1860 246 0,158340 vnA. .. h 0% 2 TEDAŞ k ~ltı 860x 099 Fuet-ott No: 4 9676 1,470000 1.000 8 K:ılartar Yokıb 1POAŞ ç& il 1,470000 YTU 9 60% 0,1861 246 1,480000 YTIA9 -1% 1 I siarıbol Avrujl<o )"W' U7s~oeo D<lkmtgU 11100 2.72:5800 1000 9 !.PG Propan kc& il 2,725800 Y1'Ul9 92% 0,2669 353 2 4!14-100 YTVl.ıı 11% 3 r<orwt/AYGAZ t1 100X0.\12 Motonn 10~ 2.639053 1.000 10 istanl)ot Avruııe sı k<:~l.lk\J 2,6390$3 YTUI;g 84'!t -- 0,3063 406 2 639053 YTI.Ji;g o•A 2 POAŞ 1D.2S6 x 0.84 lPG 12 9 11000 3,063333 X 1.000 11 Ev iüpü l:suınooi kc ı 9 3,083333 YTUk9 w~ 0,3114 412 7.750000 YTVte 12% 4 AYOAZ 11.000 x0.00 DÖVizLER T.C. Merkez Bankası Efektif Silbf Fiyab Yıllık Artq; Or;.ını 24 Mayıs 2001 tarlllinde fiyauıır ı 24 Mayıs 2006 tıırfhinCSe llyııuıır (%) USAOOiatı 1,3277 YTL ı 15460YL -14% Euro 1.7862 YTL ı 1,S880 YTL -10% Notlar ı. Bu tablo yakıtların yokloşık işletmo moliyotlori hakkında fikir verebilmek için hazırlanmış olup, birim fiyatlara %ı 8 KDV DAHiLDiR. S. Motorin birim fiyatı POAŞ'ın sirküferindeki YTL/Iitre değeri 0,845 dön~m katsayısına bölünerek bulurvnuştur. 2. i§letme veriminin bir bölümü ortaloma verim değerlerinin içerisinde olup, yokrt hozırfomo, depolomo, işletme giderleri vb. yokrl yakma yon maliyetleride bu değeri etkilemiştir. Otomatik kontrol kullanımı, bakım ve işletme kalitesi gibi nedenlerle verim yükselti/ip, daha uygun maliyetler oluşturula bilir. 3. Doğalgaz fiyatları 24 Mayıs 2007 terindeki Bota~, igdoş, EGO, Esgoz, izgaz ve Bursagaz ~ehir gaz dağılım şirketlerinin tarifelerinde belirlilen f;yotlordır. 4. Elektrik liyotr O 1 Marl 2003 tarihi itiboriyle olup, son uç senede de~i§memiştir. 12,780 YkrlkWiı birim fiyatına %18 KDV'nin yenısıra %5 Belediye Vergisi de dahil edilmiştir. 1 O Tesisat Dergisi Sayı 137 - Mayıs 2007 6. Akaryakıt f;yatlan EPDK tarofındon açıklanon Petrol Ofisi AŞ tarafındon tavsiye edilen 24 Mayıs 2007 tarihli Ist -Trakya molıolli akaryakıt satış fiyatfon ofınmış1ır. 7. Akaryakıt olt ısı/ de§erleri Tüpraş Teknik servisler Mu· dürlüğü'nden 1 Mort 2006 tarininde verifon dc~erlordir. 8. Yerli linyil kömürü fiyatlan Elinin + 20 mm porçalı torba cinsi için 24 Mayıs 2007 tarihli Boyi Depo satış fiyatları listesinden alınmış olup, Nakliyed/er Kooperatifinin 43 YTL/ton olan nokl;ye bedefi de dahil edilmiştir. 9. itho/linyit kömurv fiyatfon Hokon Kömur şirketinin portakol tipi linyit için 24 Mayıs 2007 tarihli nakliye ve KDV dahil peşin satış fiyatı olon 380 YTL/ton olorok alınmıştır.
GÜNCEL Yakıt fiyatlarını güncel bilgilerle görmek istediğinizde www.araslirma.dogalgaz.com.tr, www.dogalsıaz.com.tr veya www.resisat.com.tr adresierindeki sitelerde bulabilirsiniz:. SANAYiDE 1000 kcal / saat ISIiHTiYACIiçiN GEREKLİ OLAN "ÇEŞiTLi YAKITLARlN MALiYET KARŞlLAŞTlRMA TABLOSU" (24 MAYIS 2007 tarihinde belirlenmiş olon KDV HARiÇ birim fiyorlorlo) IIT<>}":S~VVI En Ma s 2006 .>C Alt 24 t.l;ıyı5 2ıl0'1 " 24 r.byı!l 2ıl07 uwu 24 \1\YIS 2006 YıDık ~ ~ v. l•ıl Tarihinde !~ T ;ırilıindoki Fiy;ıd " Goro Ta~htndekl ~ ~.., Değ • Birim FiyatJ 1! ~ YTU1000 kcal Ya lo a.rı-n Fi)<!tbr Bl rf m ... .. o - E t: .. PUl Ati Fi~t elf! Artışı cii KM intili Oo!J&IIPL Sanay; 8250 0.437376 J( 1.000 1 Prooe~. 6ı.h;ır vg Elekirk \.lrecıır• rôô kc$".im' 0.,4a7376 mını' WA 0,057006 100 0.3~17 YTUm' 19% 6 6QT,\Ş 8.2&h0.93 Ooğ• lg:ız GSB 8250 0,43737(! X 1,000 1 Prooe~. 6ı.höır"" Elekirk Uroıılır• rôô kc<!lim 0.4>3'7376 vn..m• 9~1(, 0,057006 100 0,366817 YTUm' 19°/. 6 BOTAŞ s 250 ~ 0,93 :. K~lntl•lz OoOa.lp S.ınoyl/ . ' 0.-'50254 ıc 1,000 .... ıı.1"...:· . 82~0 '""' .... _ u. ..... i" "J;...;. -.. ~ !1s% 2/ PMee. Bl.hılr ve Elel<lt~ Orecın-il-de kr.dfm* OA502S4 YTL.m1 .i ,_ 93% -ı 0,058684 ;,103 o.snsı ı,v rum' 6 ' ~TAŞ ...... - 8250X0.$3 Ooıi8 1 ;al Sanayi 82~0 0.461232X 1.000 3 Scrbe<:t llr<C!O:Ci obn(•) k cd/m• 0.461232 vn..m' 93% 0,060115 105 0.387410 vrum' 19°.4 6 IGOAŞ 8280x093 Oog9 IIJIZ Stınayl sıso 0.-524979;( 1.000 4 ScrbooııDketlaı clm:ı'fl'll(-) kc:aıtm• 0,524979 vnım' 93% 0,068423 120 0.438921 vrum' 20% 7 IGOAŞ 8250x 0.93 . hill Slbôry1 KomOIO 7000 0.$0508Sx ı .ooo 5 btoınbul C..vtZ tipl ke&l'l:g 0,305085 Yl\llıg e6% - -- 0,072639 127 0.20$440 Yl\llıg 48% 9 1-W<AN KOMOR 7.000ıOAIS Yttll Llnı(t l<ilm6t~ '1140 0.2SSOOOx 1.000 6 Soma Ktstlk<lef6 k<:o~ 0,2!5000 ~ 6$% 0,084549 148 o, 1!19361 YTL/kg 28% 8 ~\ınıı:ı·EU -'.640X0..65 Fu•~IINo: 6 862 0.8305081( ı .000 7 K.lonfe Y•kıo IPOfıŞ k~oıı s 0,830508 YTl~ 8()% -- 0,108569 190 0.788135 YTUkg 5% 2 kı.ııııbuı Amıpıı Yli~Q$1 9 862. X (),8() Elektrik &GO 0.120998X 1.000 8 S• n• yi ı ~~!) 0,120998 YTL/kWh 99% 0,142117 249 0,12:G998 YTUl<Wh 0% 1 TEDAŞ 980ı0.99 ~Boyok Sanayi 11000 1.890910 ıc 1,000 9 U'G-1Ak8 kcaııı;g U90910YTl,._g 92% --- 0,186849 328 1.638400 YTUkg 16% 5 AYGAZ 11 OOOxO~ Dı>ıcı-p KOçOk Sanayi 11000 2,D80000x 1,000 10 LPG-1 ke ke&l~ 2.080000 YTL~ 92% 0,205534 361 1 .880000Y~ 12"!. 4 AYGI.Z.. 11 000x092 OOMıegaz 11t00 2.230000 ıc 1.000 11 ı..PG • Prcp•n kC8ll!rQ 2.230000 YTI.Ikg 92% 0,218371 383 2,010000 YTUl<g 11°.4 3 SoııraWAYGN.. 11 t00x092 Motorin 102~G 223648Sıc 1.000 12 ı~ı.orouı A\'1\lp:ı y:ık:ı:;ı kçQlı ı;g 2.236485 YTL~ 64% 0,259602 455 2,236485Y~ 0% 1 POAŞ 10,2Mx0~ LPO.CSkg 11000 2.627 11 8ıc 1.000 13 S """)i Top l >tıınb<A ke&VIr,g 2.G27t18 YTLII<g 9()% 0,265365 466 2,344$32 y~ 12% 4 AYGAZ. 11 000x090 OÖVlZI.ER. T.C. Mertle;ı: Bankası Efektif Satı~ Fiyatı Yıllık Artı; 24 Moyıs 2007 brihindc fıy.rtl;ır ı 24 l.t:ıyıs 2006 t:ınhindc fıy•tlar Oranı ('J'.l USA Doları 1.321' Y L Euro 1.7862 YTL Notlar 1. Bv lo blo yoJoilcırın ycıldofllc ~~ lme maJJyqll~l holcbıdo flkir verqb)lme#< için hozrtlontnJl olup, bit im lryailardo % J 8 KDV HARiÇTIR. 2. /ş~&rme verlmlı n bJr biiiOtnO ortolonMJ verim de§erlerhıln Içe-mınde olvp, yoleri hazırlama, dı>polomcı, i~lmıt gickrlori 1/b. ya lut yoluna yon maliyeikti de bu dt;§t;ti elkJlem~it.Oiomalik kontfol kvllonımı, bakım ve 1fle1me kcıJJtes gl~ nede~rle vennı ,.,kseltlıp, do ho uygun moJlyetler olupurulabıWr. 3. Do{;olgcıı fryollon 24 Moyrs 2007 lorilldekl Sola~, lgdaş.. EGO, Esgoı, izgazve Bvrşogaz ehirgaz dağıtım §iri< ltqrinin lorifqlwindq bolirtiJqn fryatlardrr. 4. Elekin k fiyatı O ı MM 2003 tari lı illb<ln'tle olvp, $011 Oç şe nede değifmı:m Öflir. 1 1_980 Ykr/t<VIIı birim (iyatıno %1 B ı:lr:diya Vergisi dahil edılmi~i. S. Molorin birim fiyalı POAŞ"ın siri<Vle~ld Ynjli~ d6S ri0,845 dönOfVm kalsayısmo b61ünerek bulunmuştur. 6. Akoryokıt f)yollon EPOK tarolmdon oç.kJorıan PelroJ Ofisi AŞ larolmdon lav.<iyo edilen 24 Ma)"s 2007 foıihli id . Tmleya moholfi akaryokrl salı§ fr)'Oila rı olmmrliU: 12 Tesisat Dergisi Sayı 137 - Mayıs 2007 1,5460 YIL ·141& 1,9380 YTL -10% 7. Akaryakıt all ,.ıl doğı:rlı:ri T ~Teknik St:rvislc.r Mildünüğündı:n 1 Mart 2006 larininele verilen dı:g~Jcrdir. & Yerli linyil kömürü liyai/an Elirun 20 mm parçalı IOtbo cı'n$i için 24 Mayıs 2007 1orlhfi Bo yı Depo sol~ ()y(JI{cın IJst~den cılwnıJ olvp, Nol<fıyqciler ~ooperotUinin 43 YTlfiOJl olon n okiiye ve K0ı1 dohJl edflmlşılr. 9. rtlıol linyil k6m rO liyoıJQII Hakan Köm()r §lrketinln c:eviı lipl linyil için 24 N4· yı$ 2007 lorihll nakliye dolıiJ peşilı Strlı.f fly(dı oJon 350 YTI./Ion olorok oluı.m~fıor. 70. Mil<$ d6J<me goım kvllanımırıdo bulıatloş!ırıcı gt;fekmeklt;dir. lşJetme moliycllcri gözönüne olınmomıfhr. J J. Solof 'ın OSB •-e Sanayiye s affığı doğolgozın bmm fiyatı içine 0,02 J YTL/ Sm' oJon ÖTV dahil edilm iştir. 12. Botaş 'ın OSB kesintıli fiyotı 1 Ni.son 2005 tarihinden i!iborllfllcoldrrılmıt v~ sod9ce OSB kesintisiz fiyatı ge~Ji olmvpvr. Sıooi m şterlleri~ kwntlli $01~ fiyotı OSB k~sfntl$iz fryolı ile oy n ıdır. 13. (•) lgda~~n yıllık 1.000.000 nı, ve tizerirıda do§ ol goz kulloııon $Cl o yi müf!erilarina uygulanon lıyollıt. 74. (~) /gdaflrl yıl 999.000 mı ve da ho OL cloğol goı kvl.lotıan müperile na V'f9Vlan011 fiyoilır.
MOSlERI ----- OJı .... 444 o 128 Hı>.m ------ • • O•ı • • rt~B Til 11~!.71 ~~ 00 ll '~ ~ llOIUO ı ,., · II#JJI.~ fd:l 1lJUOit10 tıMıt $t c Ftn to, c..ı Ho ss Kıt 13 11110 PHocxrt lllll Tlill[~~~ ısoo 1o1UA1: 8ı~ n 1(1 ~0<25-~ooııSO · AIIAAA Til ll<m)I!J6JZI nıN ayrınıııı bllgllçın. wııw.ıılaı1cc.-cerıler.com.ll Carrier linuırl n 1 nu nıa ra
GÖRÜNÜM ..,. 1. Serbest Müşavirlik Mühendislik Hizmetleri ve Mesleki Denetim Kurultayı 'MMO' Makina Mühendisleri Odası 1. Serbest Mü~avirlik Mühendislik Hizmetleri ve Mesleki Denetim Ku rultayı 31 Mart 2007 tarihinde Ankara'da yapılmı ~tır. Mekaniktesisatile doğrudan bağlantılı kurultayın amacının 'Hizmet kalitesinin artırılması, üyeler arası haksız rekabetin önlenmesi ve tüketicinin korunmaCelal OKUTAN ve Yapı Kullanma izin Belgesi' prosedürüne ili~kin ki~ilerin odalaro kayıtl ı olarak hizmeti yapabilirlik bolgesi olarak verilmektedir. Dolayısıyla bu belge; projeyi yapan müellifin, odaya kayıtlı SMM büro tescil belgesi olduğunu gösterir. Hor proje için ayrı ayrı alınması gereken bu belge, projenin kontrolü ile ili kisi olmayan, sadeec büro tescil bolgenizin varlığ ı nı belirten, formaliter ve odaya gelir sağlayan bir uygulama sı, Serbest Mü avir Mühendis sayılmalıdır. Diğer bir deyimle, aynı 'SMM' hizmeti veren üyelerin sorunlarının tartı~ılması, hizmet sunumu ve denetim süresierine ili~ kin, mevzuatın değerlendirilmesi ve çözOm önerllerinin olu~turulması olduğu', vurgulanan kurultaydaki sonuçlar incelendiğinde, bazı konulara açıklık getirilmediği, ikilemler oluştuğu onla ılır. Odamrza kayıtl ı SMM hizmeti veren üyelerimizin oıvnlorının boşında yer alan hizmet sunumu ile ilgili denetim süresierine ili§kin uygu lomanın tarhılma ı gerekir. Yapı denetim ya a ı çerçovosindo meslek odalarındon olmak zorunda olduğumuz mekanik tesisat proje müellifi sicil durum belgesi, hiçbir ekilde 'Projenin Denetim Kontrolu' anlamında olmayıp, 30.01.2007 gün ve 26419 soyılı Re~i Gazete'de yayımlanan 'Yapı Ruhsatı 16 Tesisat Dergisi Say ı 137- ayıs 2007 gün üç projeniz imaro verilecekse, bunlar için ayrı ayrı müe lli f icil duıvm bolgesi almak, harçlarını ödomek vo hizmet faturanızı ibrcu: etmek zorunda kalmaktasına. Bu yönleri ile mesl eği nizi icrada tesisat tasarım mühendislik h iı: metleri için farklı bir uygulamaya tabi tutulmakta, ayrıca anayasaya aykırı bir uygulamaya maruz kalınmaktadır. Her 110damıza kayıth SMM hizmeti veren üyelerimizin sorunlarmm başmda yer alan hizmet sunumu ile ilgili denetim süreçlerine ilişkin uygulamanın tartışilması gerekir." ne kadar bu uygulama ile me lek içi eğitim sisteminin tesisat mühendisliği kapsamında 24 alanda gel i~im i ne yardımcı olduğu söylonebilirso de bu anlamda eğitimierin profesyonel mühendislik hizmetine yararlı olamayacağı, bu eğitimden geçmi 27 bini a - kın üyomizin konularda uzman sayılamayacağı hemen görülür. Ancak bu tür eğitimden geçmiş, belge olmı genç mcslokta ·la nmızın ön temel bilgileri için eğitim seminerlerinin yararlı olduğu bir gerçektir. Diğer taraftan mekanik tesisat proje müellifi ieil duıvm belge i alınırken müolliflerin asgari ücret tarifnamesine göre 'fatura' kesme zorunluluğu da yanlış bir yaklaşım olup, fcıturo oyunlanna, faturo iptollorine, işveren ile kar~ılıklı faturala~ma sistemlerine neden olmakta, yasoyo aykın yaptırııniann yanı sıra haksız rokabotin önlenmesine de bir yararı bulunmamaktad ır. Bu tür uygulamalara esas olan yönetmelikleri ve hatta yasala n h0%ı rfoyonların çok iyi bildiği üzere MMO Serbest Mü§avirfik ve Mühendislik Asgari Ücret Yönetmeliği' ne uygun tasarım hizmeti yapan mühendislerin sayıları 40-50 ki§iyi ge~mez. Bu nedenle SMM A gari Ücret Yönetmeliği'nin 6. madde ine ' Imar Yönetmeliği'ne onay a§ aması nda, tek etapta hazırlanan
uygulama projelerinin hizmet bedeli oranı yüzde 50 alınır' şeklinde bir ifade eklenmi~; aynoo hizmet bedelinde yüzde 20'1ere ulaşan tenzilatları hoşgörmeye bo lanmı tır. Buna karşın bir projenin öneri, avan, kesin, uygulama, detay aşomalanndan geçtiği ni özellikle imar müdürlüklerine onayiattı rı Ian projelerin avan proje düzeyinde olduğu, uygulamada işin sonuna kadar projenin gelişip, deği~iği final proje haline getirildiği çok iyi bilinmelidir. Bu sorunun çözümü nasıl olmalıdır? t Öneelikle mekanik te i at proje mücllifi, geçerli icil durum belge· sini yıllık büro tescil aidatlan dikkate alınarak belirli bir süre için (bir yıllık veya alh ayfık) vermeli, odalar arası uyum ve benzerlik sağlanmalı; dolayı ıylo odamız büyük projelere de yüzde 4'c ulaşan mcs.- leki denetim har~larından vazge'imelidir. t Odamıza fatura ibraz şartı Maliye Bakanlığı'nın KDV yasası kapsamında kurumlara yaptığı atıf nedeniyle yapılmakta olup, bu uygulamada zorunluluk bulunmamaktadır. Dolayısıyla mc lek odamızın, vergi mükelleflerini kontrol görevi olmadığı gibi, üyelerinin de vergisini ya olara uygun veren mükelleflerden oluştuğunu kabullenmelidir. t Daha önemlisi, uygulama proje hizmetlerinde işe ait bu tür sicil durum belgelerinin Sanayi ve Ticaret Odası, Mimarlar Odası, jn~aat Mühendisleri Odası, Elektrik Mühen- "Serbest Mü~avirlik Mühendislik kavram• ile ihale Kanunu'nun tanamlodtğt müşavirlik arasmda yetki, görev ve hizmet yönünden ikilemler bulunmaktadtr." Diğer taraftan meslek odamızın tanımladığı 'Scrbe t Müşavirlik Mü henGÖRÜNÜM ~ lesisat Sistem Seçimlerindeki Gelişimler ve Katktlar On be yıl önce yapı teknoloji inde ta· sonm konsept ve sistom seçimleri ya· tırım aşamasında belirli olup, tasarımeılor o doğrultuda proje üretebilmenin avontajıno alı~mıslardır. O dönemde proje yapımı mühendislik hesaplarına dayalı belirli bir dizgida kolayca yapılabilindiğinden müelliflerin sorunu hesap yöntemlerine yönelik ba it formüller içinde ta arım yadislik" kavramı ilc Ihale Kanunu'nun pabilmck olmuştur. Nitekim bundan tanımladığı müşavirlik arasında yetki, görev ve hizmet yönünden ikilemler bulunmaktadır. Nitekim Türk Mü avir Mühendis ve Mimarlar Birliği'nin Teknik Müşavirlik sektörü çalıştayında bu husus gündeme getirilmistir. Kamu ihale Kurumu ile Devlet Planlama Müsteşarlığı'nın desteklediği, Dünya Banka ı esa larına uygun teknik müşavirlik uygulaması, AB giris sürecindeki değişimler olarak gündeme geldiğinon beş, yirmi yıl öncesine baktığımızda teknik yayınların, kazan pompa seçim lerine, kapalı imbisat, boca, hidrofor hesaplarına yönelik dokümantasyon olduğunu görürüz. Bugün ise, tasarım belirti birforma1 içinde projenin yapılmasından öte tasarım analiz ve kriterlerine dayalı konsept tanımı ve si tcm seçimleri ilc ba lamakta, bu husus taso nnıın en önemli aşamasını oluşturmaktadır. Bu nedenle artık de, amaç olarak danı manlık ve tck- ta arımda rehber, kılavuz, pratik kinik mü~avirlik politikası belirlenmesi, bunlar için yasal düzenlemeler yapılması kamunun bağımsız teknik mü~avirfik konusunda bilin~leıımesi öngörülmektedir. Bu takdirde profesyonel mühcndi lik, teknik sorumluluk, sigorta ve ülkeler arası serbest hizmet dolaşımı içinde odamızın yakla ımından farklı tanım uyguloma ve yaptırımlar gündeme gelecektir. Kaldı ki; FIDIC 'International Federation of Con ulting Engineers' ile EFCA 'European Federation of Engineering Consultancy Associations' üyesi olan Türk Mü avir Mühcndi ve Mimarlar Birliği'nin uluslararası düzeyde Türk teknik müşavirlerini koruma ve onlann taplarına göre yapılmamakta, tasarı esosları yavaş yavaş yerleri ayrıntılı araştırma ve gelişti rme ve rilerine bırakmaktadır. Nitekim mevcut teknik yayınlardaki makaleler incelendiğinde görüleocği U%cre, uzmanlığa yönelik ayrıntılar, araştırma sonucu değerlerin öne çıktığı görülür. Bu anlamda enerji, verimlilik, çevre, ekoloji, güvenlik, kullanılabilirlik ve dayanıklılık önemlidir. Bu girdileri iyi bilmeyen ve dikkate almayan, 'en iyi ben bilirim' düşüncesindeki mü§avirler ve to sarımcılar gittikçe azalmakta, yerlerini uzman sorumlu ckiplorc bırakmaktadırlar. disleri Odası'nın uygulama larıno yurtdışı hizmetlerde yer olabilme çoparalel, a gari bir ücret alarak yapılması, yatırımcı ve tasarım c ıların korunması gerekir. balonnda meslek odalorıml%ın, ihtisa Bir alı veri mcrf<e%inin tasarımında derneklerimizin uyumu zorunlu hale çok maksatlı bir yapı kompleksinin gelmiş bulunmaktadır. farklı fonksiyonları ve hizmet süreçleri TeSisat Dergisi Sayı 137 - Mayıs 2007 17
GÖRÜNÜM dikkate alındığında yatırımcı, pazorlayıcı ve kulla nıcı istek ve talepleri dikkate alınmadan proje yapabilmenin imkanı olmadığı anlaşılır. Ayrıca sistom eçimlerinde simüla yon i tomlerinin COP1crin diğer faktörlerin yanı sıra çok etkili olduğu görülür. Son günlerde alı ~ve ri ~ merkezlerinde fan-eoil, VRV, VAV, tüm hava, split klima, DX, undik iyon istemforinin mukovasi ve seçimlerinde toprak veya su kaynaklı heat pump sistemlerinin seçim ve uygulamaları gündeme gelmektedir. işveren ve yatırımcıların, onun temsileisi yetkililerinin dikkate almak zor\lnda alduğu i ~letme, kullanma, yatınm sorunlannın yanı sıra teknik sorunların çözümü ve bunların sorumluluğu proje ekibino düşmektedir. Alı~voriş morkezlerinde water source heat-pump sistomleri moda olmuş durumdadır. Amerika'da 50-60 yıllık bir mazi i olan uygulama ülkemiz için yeni oyılır. Istanbul, Ankara gibi büyük~hirlerde uygulanan bu sistemin ülkemiz koşullarında başlangıç döneminde olduğunu öyleyebiliriz. Bu yönleri ile sistem seçim ve kararlarında çok titiz davranmak, özellikle tasarımcıların COP'ye dayalı enerji etüdleri yaparak sistemin avantaj ve dezavantajlarını bilmesi yararlıdır. WSHP' su kaynaklı ısı pompası olarak adlandırdığımız 'water souroe heatpump'ların en büyük avantajı, bir alı • veris merkezinde bir yer ısınırkan diğer bir yerin soğumayo ihtiyacı olma ı, i temin bunu gerçekle tirebilmesidir. Bu yöndon seçim kriterlerinde kış dönemi esas alınarak inceleme yapılma ı yararlıdır. Sistom COP'lerin 4 ila 4,5 değerlerine ulaşan incelemelerde en önemli sorun mahallerin taze hava ihtiyacına dönük primer hava 18 Tesisat Dergisi Sayı 137- ayıs 2007 uygulaması olmaktadır. Bu onlamda kı ın havayı ısıtıp artlandırma, yazın dogrudan doğruya WSHP cihaziarından geçimıek suretiyle mahale vermek ekonomik bir uygulamadır. Ayrıca alı~veri~ merkezinin münferit dükkaniarında kullanıcının iştirak ot· tiği ortak giderlerinin azalması, kendi ihtiyacını kendi saatinden geçen elektrik masrafını ödemek dükkan sahipforinin tercih ettiği yol olmaktadır. Teknik yöndon ta arınıcının yapıda uygulanacak tüm havalı, primer havalı, ulu ve gozlı sistemlerini eçmesi, enerji yatırım, i~letme, bakım ekonomisini etüd etmesi ve tercihini belirtmesi çok önemlidir. imalatçı, sctıa, mümossil fi rmaların ürün tanıtımında bizleri bilgilendirmesine kar~ın, her istemin uygulamaya dönük avantajı ve dozavantajı görülmektedir. Fonk· siyon ve şartlara göre değişen etüd ve simülasyon sistemlerinin yapılması ve ta anm kon aptinin kc inle me i, her proje için geçerli olma lı dır. Özellikle COP değerleri ve kullanım süreç ve tiplerine göre belirlenen bu tür tasarım esaslarında kulaktan duynıa önerilerle kararvermek çok zor olduğundon önce satıcı firmalann dinlen· mesi, bu verilere uygun müşavir ve uzman kişilerin yatınmcı adına değerlendirmeleri ve buna dayalı öneriler tasarım için öncelik kazanmalıdı r. Önemli olan tasarım müelliflerinin tarafsız: olmasıdır. Mukeye o hesaplarında yapılan girdi, veri ve kabviiere çok dikkat edilmeli, sistem seçimlerinde değerlendirme ağlıklı yapılarak yatırımcı ve tüketici hakları korunmalıdır. Fan-coil, primer hava, tüm hava, VAV, VRV, indüksiyon sistemi WSHP, toprak kaynaklı ısı pompası hava ve u so· "Teknik yönden tasarımemın yapıda uygulanacak tüm havah, primer havali, sulu ve gazh sistemler'ini seçmesi, enerii yattr1m, işletme, bakım ekonomisini etüd etmesi ve tercihini belirtınesi çok önemlidir." ğutmal ı oğutma grupları bunların vidalı, santrifüj tipleri dcği§kon devirli olmalan seçim kararlarında + 1- değerlerle ile korşılaşılır. Aynca yönü uzun bir süreç içinde kararl a ~t ırı lan sistem seçimlerine uygun projenin uygulamaya dönüşünde; yatırımcıya aktanlan kar ·ı görüşlerin cevaplannın tasarımcılan tarafındon verile bilmesi, i temlerin müdofao ını yapmak zorunda kalmalan tasanmcılar için üz:ücü olmaktadır. IJıı- Bilgi ve Cehalet Eskiden bir ülkenin bilgi dü:zeyi okuma yazma oranı ilc bclirionir, bu yüzde arttıkça onurlanılırdı. Bugün ise niifusun yüzde 1OO'ü okur yo:zcır olan ülkelerde bile bilgi toplumu olma mÜ· codelesi verilmektedir. Bilgi oyar teknolojisi, bilgi aktorım sistemlerini alt üst etmi~tir. Her türlü temel bilgiye insaniann ula~ımı internet kanalıyla mümkun olmaktadır. Bu yönden toplumlarda cehalet ölçümü bilgisayar kullanımı ile ele alınmaya ba lonmı tır. Beş yaşındaki çocukların bilgisayarta haşır noşir oldvklcın bir çağda yaşıyoruz. Artık insanlar bilgisoyarı kullanarak uçak biletlerini alıyor, otel rezervasyonu yapıyor. Alışveri lerini,
banka i§lemlerini sağlıyor. internet kanalı ile her türlü bilgiye ula~n inanlar için günümüzde teknoloji büyük bir imkan ve ·ans sayılmalıdır. Bu yönleri ile genç nesile güvenmemiz gerekiyor. Günümüzde aydın geçinen; bilgisayardan uzak okumu§ların cehaleti daha belirgin hale gelmektedir. Artık deneyimlerimizle çevromize kar§ ı güdü görünomiyor, eskisi gibi bilgisiz insanlan kar~ımıza alıp, önderlik yapamıyoruz. Ayrıoa bu gelişimi beklenen olumlu bir değişim kabul etmeliyiz. $ektörümüzde de bu geli im sergilenmektedir. 15 yıl önce tek tük olan teknik yayıniann sayısı heınen hemen 20-30 adcdo ulaşmış1ır. Artık kimse ısıtma, havalandırma, sı h hi tesisat i~ lerinde temel bilgilerle nasıl yapılır, şeklinde uğra mıyor. Genellikle nasıl yapıldıgını biliyor. Araştırma vo gelis1irmeye dayalı aynntılann defayına iniyor. Düne kadar ayılan üç-dört kişiyi a~mayan teknik yazarların sayısı telif ve tercümelerle yüzleri aşmış bulunmaktadır. Özellikle iki-üç akademisyenin inhisannda olan akademik yazılar bugün her konuda dergileri ve kitapları doldurmakta, hepimiz bundan kıvanç duymaktayız. Ancak te i at sektöründe çalışan ve özellikle tasarım ve uygulama alanlarında hizmet veren meslektaşlarımızın büyük bir çoğunluğu protik bilgilere dayalı, teknolojiyi takip etmeyen hizmetler verıneye devam etmektedirler. Teknik re arniara proje yaptı np diploma yetkisi ilc imza atan, meslekte bilfiil çalışmayan, yapı denetimde görev alan ve suya abuna dokunmayan mühendi lerin sayısı bir hayli kabarık sayılır. Ayrıca büyükşehirlerimiz dışında Anadolu'da mühendislik kuruluşlannın uygulama, ta- "Büyükşehirlerimiz dtşenda Anadolu'da mühendislik kurulu larman uygulama, tasarım ve malzeme tedariği ile uğraşma zorunluluğu, onlan uzmanllldan ve sorumlu luktan uzaklaşttrmakta; ister istemez ticari ağtrhkh ara mühendislik hizmetlerine zorlamaktadır. Bu nedenlerle profesyonel mühendislik uygulamasma acilen geçmemiz zorunlu hale gelmiştir. arım ve malzeme tedariği ile uğraşma zorvnluluğu onları uzmanlıktan ve sorumluluktan uzaklaştırmakta; ister istemez ticari ağırlıklı ara mühendi lik hizmetlerine zorlamaktadır. Bu nedenlerle profesyonel mühendislik uygulamasına acilen geçmemiz zorunlu hale gelmiştir. • Çayarova Boru Sanayi ve Ticaret A.Ş. Ürün Tantttm Semineri 1 2 Mayıs 2007 Cumartesi günü TIMD 'Türk lesisat Mühendisleri Derneği' ürün tanıtım semineri Çayırova Borv Sanayi tarafından i tanbul Grand Cevahir Otel'de yapıldı. Eskihi ar A.Ş.'den Sayın Zeki Fındıkoğlu kanalıyla Çayırova'nın daveti üzerine ka· tıldığı m eminer, Çelik Sanayi'nin dü· zeyi hakkında bizlere ayduılatıcı ayrıntılı bilgiler aktardı. Güçlü bir sanayi kurulu§unun TIMD ile bu anlamda GÖRÜNÜM ilginç ili§kisi ve güçbirfiği bizler için çok sevindirici olmuştur. Yapı teknoloji inde sıvıların, gazların, basınçlı hava, buhar gibi akışkaniann nakil ve ulaşım hatlarında kullanılan 'piping' dediğimiz borulama sistemi, va na, kapi in, flaş ve nipelleri ile öne çıkan mekanik tesisatın ağırlıklı bir kalomidir. Bu imalat belirli norm ve standartiara uygun tarzda üretilir. BoIV ve borulama i tominde nerede, neyin, na ıl kullanılacağı biz tesisat mühendisleri için çok önemlidir. Özellikle boru anayinde üretim, borunun muhafaza, uygulama, montaj u ulle· rini, kaynak ve askı tiplerini tesisat mühendislerinin çok iyi bilmesi, imalatın hangi tesilere tabi tutulması gerektiğini anlamalan gerekir. lesi at sektöründe borvlar ı rtma, havalandırma, klima, su tosisatı, sıcak su, gazlar, yangın söndürme gibi uygulamalarda kullanılır. Borular çelik, dikişli, dikişsiz, buhar ve patent borvlar, plastik borvlar, PE (polietilen) kaplı borular, bakır borular, kur§un borular gibi bir çok sınıfiara ayrılır. Çaplarına göre, uzunlukianna göre m veya kg olarak değerfcndiri lir. Üretimde basınç, çekme, d ayan ıklılık kaynak ve benzeri testlere tabi tutulur. Ölçüleri kontrol edilir. Siyah ve golvaniz veya kimyasal maddelere uygun imal edilir. Üstünde vurgulamak istediğim husus, boru üretiminin uzun yıllar Türkiye'de Türk üreticileri, Türk mühondi leri ve Türk i. çi lo ri tarafından standartiara uygun üretilmesi, Avrupa ve Amerika'ya ihraç edilmesidir. Bütün üreticilerin kalite belge ine haiz olması, ertifikalorının bulunması bizlere gurvrvermekedir. Bu yönleri ile bizim yerli imalatı yakınen tanımamız faydalı olmuştur. TeSisat Dergisi Sayı 137 - Mayıs 2007 19
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=