'<t o o N t:: "' ::ı;; "' "' "' vı Bu noktadan yapılan DOĞRU YANLIŞ YANLIŞ bir lehim 100 mm w g � yukarıya çıkabilir. -$� @ -(a)· 0,15 mm ♦D �· � --- --- -► Lehim boyu ŞeJ.il ./. lelıiııı po;isyoıı/arı. 0,1 mm'lik lehim boşluğu sağlanabilirse lehim 1 O cm (1 00mm) ilerleyebilir (Şekil 4). Uygun lehim boyu ne olmalıdır: 1 . yol;Lehim boyu boru et kalınlığının 5-6 katı boyunda olmalıdır. 2. yol; içiçe girmiş borulardan içteki borunun çapının 1 ,2 katı uzunluk yeterlidir (Şekil 4). 5.4.1 . Lehim alevi ve şaloma ayarı il Oksijen basıncı propan basıncından fazla olmalıdır. il Şaloma memesi ideal kalınlığı 2 mm'dir. Meme çapı 2,3-2,4 mm'yi geçerse, meme değiş-tirilmelidir. Şalomanın ucundaki alevin durumu: il Mızrak, alev çekirdeği bölgesi : Bu bölgede hiçbir reaksiyon meydana gelmez, sıcaklık çok düşüktür. Ayrıca bu bölgede hala yanmamış oksijen vardır. Bu nedenle bu bölgenin lehim bölgesine yaklaştırılması tehlikelidir. Hiçbir zaman şalomanın mememsi parçaya değecek kadar yaklaştırılmaz. il Redükleyici bölge: Şaloma devamlı suretle lehim bölgesi redükleyici bölgede kalacak şekilde tutulmalıdır. Çünkü en uygun sıcaklık ve yanma bu noktadadır. Rengi açık mavidir. il Alev yelpazesi: Alevin dış kısmını temsil eder, parlak sarımtırak renktedir. Buradaki sıcaklık redükleyici bölgeye göre çok düşüktür ve alevin uçlarına doğru sıcaklık düşer. 96 5.4.2. Lehimleme işleminde altı önemli adım vardır. Bunlar genellikle basitçe sağlanabilir. Kimisi birkaç saniye zaman alır. Birinci adım: Doğru pozisyon ve lehim aralığını sağlayacak parçaların hazırlanması İkinci adım: Metallerin temizlenmesi; kapiler etki sadece temiz yüzeylerde etkili olur. Bu nedenle yağ, pas, pislik vb. metal üzerinden uzaklaştırılmalıdır. Üçüncü adım: Parçanın dekapanlanması Dördüncü adım: Lehimleme için pozisyonlama; aparatlar yardımıyla lehimlenecek parçaya uygun pozisyon verilmelidir. Beşinci adım: Lehimleme operasyonu; tavlama etkinliği eğitimli elemanlarla sağlanır. Lehim telinin zamanında devreye sokulmasıyla başarılı operasyon gerçekleştirilir. Altıncı adım: Lehimlenen bölgenin temizliği; dekapanlar mutlaka uzaklaştırılmalıdır. 6. Sert Lehimleme Yapılırken Dikkat Edilecek Husular il Borular kesilirken tam dik ve düzgün kesilmeli ve fitings'e çepeçevre oturması sağlanmalıdır. Böylece lehimin boru içine akması önlenmiş olur. il Borular boru kesme makinasında kesilmesidir. Testere ile kesilmesi gerektiğinde kesildikten sonra testere çapakları temizlenmelidir. il Borunun lehim yapılacak yerinin dış kısmı ve fitings'in iç kısmı zımpara ile il il il il il il parlatılmalı, lehim yapılacak bölgelerdeki pislikler, okside olmuş kısımlar, yağlar ve benzerleri temizlenmelidir. Temizlenen yerlere el sürülmemelidir. Elimizden yağlanan bölge lehimin ilerlemesini engeller. Boru içlerine rutubet, yağ ve pislik girmemesi için gerekli önlemler alınmalı boru ağızları kapatılmalıdır. Lehim yapılırken boruların ağızları bükülmemeli ve lehim akıtılıp tıkanmamalıdır. iç yüzeylerde sıcak etkisiyle oksitlenmeyi önlemek için çok düşük basınçta kuru azot üflenmelidir ve azot altında lehim işlemi gerçekleştirilmelidir. Oksi asetilen alevi hiçbir zaman fazla oksijenli olmamalıdır, aksi halde oksitlenme fazla olur. Ayrıca alev yağsız, dumansız ve temiz ısıtıcı bir alev olmalı. Lehim sıcaklığı yüksek gerekenden yüksek olmamalı. Bu durumda esas metal tane irileşmesine uğrar, lehim alaşımları buharlaşır ve Dekapan zarar görür. il Lehim yeri ani soğutulmamalı: Ani soğutma sonucu çatlaklar meydana gelir. il Uygun güçte üfleç seçilmeli (çift uçlu), iyi ıslatma gerçekleşmez ise (erime bütün malzeme kalınlığı boyunca olmazsa) kılcal çatlaklar meydana gelir. il Cüruf, oksit, yağvb. yabancı malzemeler yetersiz erimeye (yapışmaya) neden olur ve buda lehimin dayanıklılığını önemli derecede etkiler. il Lehimin görselliği de çok önemlidir. Estetik olmayan lehimler kötü görünüşünün ötesinde fonksiyonel hatalarında habercisidir. il Titreşimli ortamda çalışacak malzeme için ve tamir maksatlı lehim yapılırken %20-40 arasında gümüş alaşımlı tel kullanılmalıdır. ısoo •c •c çekirdeği 2- Redükleyici mızrak bölge Lehim için en uygun noktalar (sıcaklık yüksek)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=