Tesisat Dergisi 98. Sayı (Şubat 2004)

... o o N 00 "' .. (J) Tablo 2. c. Baca çapı 15 cm, dış hava sıcaklığı + 16 °c içiıı baca çekişi?. (bacadaki basmç diişiimii+diııamik basmç) şartı. Yoğuşmasız Yoğuşmalı Duman kütlesel debisi (m) 0,035106 kg/s 0,030 kg/s Duman hızı (V) 2,4 m/s 1,5 m/s Bacadaki basınç düşümü (tıPb) 6 Pa 4 Pa Dinamik basınç (Pd) 2 Pa 1 Pa Baca çekişi (Pb) 37 Pa 11 Pa 49;;,,(6+2) 23;;,,(4+1) 8 5 uygun uygun Tablo 3. Baca çapı 15 cm, dış hava sıcaklığı O °C için baca çekişi?. (bacadaki basıııç düşiimii+dinaıııik bas111ç) şartı. Duman kütlesel debisi (m) Duman hızı (V) Bacadaki basınç düşümü (t,Pb) Dinamik basınç (Pd) Baca çekişi (Pb) değeri her iki durumda da yetersiz olup, baca çekişi dirençleri karşılayamamaktadır. Görüldüğü gibi yoğuşmalı kazanlarda baca çekişi düşmesine karşılık, hızların da düşmesine bağlı olarak dirençler düşmekte ve gerekli baca çapı aynı kalmaktadır. Uygun baca çapı seçildiğinde bacadan gazların dışarı atılması doğal çekişle olmakta ve bacada negatif basınç hüküm sürmektedir. Bacalarda pozitif basınç oluşması ancak baca çapının yetersiz seçilmesi halinde (baca çekişinin bacadaki dirençleri karşılayamaması halinde tüm üflemeli brülörlü kazanlarda ortaya çıkar.) Yukarıdaki örnekte, her iki durumda da baca çapı 1 O cm seçildiğinde baca çekişi yeterli olmayacak ve aradaki fark fan tarafından karşılanacaktır ve bacada aradaki fark kadar bir pozitif basınç ortaya çıkacaktır. 6. Sonuçlar Binalar etrafında rüzgar tarafından oluşturulan basınç dağılımı baca tasarımında mutlaka dikkate alınmalıdır. Bacalar rüzgar yönüne göre pozitif veya negatif olabilen bu basınç sınır tabakasının dışına açılmalıdır. Bunun için çatı üzerinden dışarı açılan bacalar çatı üzerinde yükseltilerek bu tabakanın dışına çıkartılırlar. Aynı şekilde komşu binaların basınç alanlarına da dikkat edilmelidir. Baca çıkış ağızları komşu bina basınç alanı dışında olmalıdır. 96 Yoğuşmasız Yoğuşmalı 0,035106 kg/s 0,030275 kg/s 5,3 m/s 3,5 m/s 48 Pa 27 Pa 12 Pa 7 Pa 44 Pa 18 Pa 49<'.(48+12) 18;;,,(27+7) 60 34 uygun uygun Yan duvardan dışarı açılan hermetik cihaz bacalarında ise hava alışı ve duman gazlarının dışarı verilişi aynı noktadan veya cepheden olmalıdır. Bu durumda her iki açıklığa birden etkileyen rüzgar basıncının etkisi dengelenmiş olur. Tek taraflı açıklıklardan kesinlikle kaçınılmalıdır. Kazan dairesinin havalandırılması için pis hava bacaları kullanılması çok etkilidir. Kazan dairelerinde pis hava bacası yapımı alışkanlığı devam ettirilmelidir. Bütün bacalarda ve duman kanallarında sızdırmaz bir bağlantıya gereksinim vardır. Bacalarda ve bağlantı kanallarında vakumda dışarıdan hava emilmemeli, basınçta dışarı gaz sızma imkanı bulunmamalıdır. Bacada oluşan yoğuşma nedeniyle kirli suların baca yapısına ve kazan dairesine sızmaması ve akmaması gerekir ki bu da sızdırmaz bacalarda sağlanabilir. Yani tüm bacalar gaz ve yoğuşan su akışını önleyecek şekilde sızdırmaz olmalıdır. Doğal gazlı kazan bacalarında dumanla temas eden iç yüzeyler kondensten etkilenmeyen aluminyum alaşımı veya paslanmaz çelik metal yüzeylerden oluşturulmalıdır. Metal bacanın ısı izolasyonlu olması tercih edilmelidir. İç metal kılıfsuya ve gaza karşı sızdırmaz olmalıdır. Baca dibinde yoğuşan suyun toplanması ve dışarı alınması için bir sifon oluşturulmalıdır. Alüminyum alaşımlı bacalar kondens suyunu nötralize edebilme yetenekleri nedeniyle avantajlıdırlar. Magnezyum ve silis alaşımlı bacalar NOx asitlerini daha fazla nötralize ettiği için, asit oluşumu azalmaktadır ve bu asitlere diğer baca malzemelerine göre daha dayanıklıdır. Kazan bacaları mutlaka sürekli çekiş halinde olmalıdır. Bacada tıkanma veya tepme olduğunda kazan cinsi ne olursa olsun yanma mutlaka durmalıdır. Bacalı kombilerde baca tepme modülü, hermetik veya fanlı cihazlarda ise bacanın tepmesi halinde yanmayı durduracak düzen olmalıdır. Baca çapı küçük olduğu oranda gaz hızları artar ve buna bağlı olarak hızın karesiyle orantılı bir biçimde dirençler artar. Bu nedenle bacada gaz hızları çok yüksek olmamalıdır. İzin verilen en yüksek hızlar 4-6 m/s mertebelerindedir. Ancak bacada gaz hızlarının çok düşük olması ela istenmez. En küçük debide DiN 18160 minimum hızın hiç bir vakit 0,5 m/s değerinin altına inmesine izin vermez. Baca çıkışında hızın 2 m/s altında olması ela istenmez. Yoğuşmalı kazanlarda baca çekişinin düşmesine karşılık, bacada gaz hızlarının da düşmesine bağlı olaral< dirençler düşmekte ve gerekli baca çapı yoğuşmasız kazanlarla aynı veya yakın değerlerde kalmaktadır. Uygun baca çapı seçildiğinde, bacadan gazların dışarı atılması doğal çekişle olmakta ve bacada negatif basınç hüküm sürmektedir. Bacalarda pozitif basınç oluşması ancak baca çapının yetersiz seçilmesi halinde (baca çekişinin bacadaki dirençleri karşılayamaması halinde) ortaya çıkar. Bu durumda yoğuşmasız veya yoğuşmalı bütün kazanlarda aradaki fark fan tarafı ndan karşılanır ve bacada, aradaki fark kadar oluşan pozitif basınç gaz akışını sağlar. Kazanda brülör otomatik olarak hava ayarı yapamıyorsa, dış sıcaklık değişimleri yanmadaki hava fazlalık değerinin değişmesine, bu da yanma ve kazan veriminin değişmesine neden olur. Bazı tip modern yoğuşmalı kazanlarda ve brülörlercle yakıt beslenmesi, hava debisine bağlı olarak yapılmaktadır. Hava debisi arttıkça stokiyometri aynı kalacak biçimde yakıt miktarı da artmaktadır. Böylece hava fazlalığı sürekli optimum değerinde korunmaktadır. Bu şekilde fazla hava geçişi nedeniyle fazladan yakıt tüketimi oluşmaz, azalan hava miktarı nedeniyle de kazan kurum yapmadığı için yıllık yakıt tüketimi en düşük düzeyde gerçekleşir. ifil

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=