00� �enda ........ ooN .;c .. u o .... a, .. vı ·.;; ·e, ., o .. "' ·.;; ekonomisine hakim olup, ihracat gelirinin % 90'dan fazlasını oluşturmaktadır. lrak'ın halihazırda kanıtlanmamış petrol rezervleri gözönüne alındığında 200 milyar varil petrol potansiyeli olduğu düşünülmektedir. lrak'ın petrol sektörünün onarım ve modernizasyonu çalışmaları devam etmektedir. 2003 yılı Ekim ayında petrol üretimi 2.2 milyon varil/ güne ulaşmıştır. Bu rakam lrak'ın kendi ihtiyacı olan petrolün yaklaşık dört katıdır. İhracat ise ortalama 1.4 varil/gündür. Önümüzdeki yıllarda lrak'ın yıllık petrol gelirinin 1 0-15 milyar dolar civarında olacağı düşünülmektedir. Petrol sektöründeki rehabilitasyon işleri için ABD Savunma Bakanlığı tarafından Army Corps of Engineers görevlendirilmiştir. Army Corps of Engineers halihazırda Kellogg Brown and Root, Washington Group lnternational, Flour lntercontinentalve Perini Corparation firmaları ile çalışmalarına devam etmektedir. Havaalanları lrak'ta yaklaşık 1 08 adet havaalanı bulunmaktadır. Bağdatve Basra'da birer uluslararası havalimanı, Musul Kerkük ve Erbil'de ulusal ise havalimanları yer almaktadır. Havaalanlarının yeniden inşaası Bechtel firması tarafından gerçekleştirilmektedir. Firma Bağdat ve Basra limanlarının inşaasının 2003 yılı sonunda tamamlanması öngörmektedir. Musul havalimanında ise temel altyapı eksikliklerinden doğan engeller devam etmektedir. Bechtel firması transferyolcularının kullanacağı park ve bekleme ve güvenlik - kontrol noktalarının inşaası için I raklı bir firmayı görevlendirmiştir Buna ilaveten USAID tarafından açılan havaalanları işletme ihalesi ise Skylink Air and Logistic firması tarafından kazanılmıştır. World Airways, Northwest Airlines ve Kalitta Air firmaları lrak'a kargo uçuş hizmeti sağlamaktadır. Buna ilaveten Ürdün Havayolları Bağdat-Amman arası yolcu seferleri düzenlemekte, ancak güvenlik nedeniyle seferlerde süreklilik sağlanamamaktadır. Limanlar Basrave Umr Qasr Limanları ülke.nin ana ticari limanları olup, aynı zamanda yurtdışından gelen malların ana dağıtım noktaları konumundadır. Basrave Khamar ile Zubayr'daki limanları İran-Irak savaşında kapanmış ve yeniden hizmete açılmamıştır. 1. Körfez Savaşında zarar gören Umr Qasr Limanı ise Kasım 1993'te yeniden hizmete girmiştir. Limanların yeniden inşaası Bechtel firması tarafından gerçekleştirilirken, Liman hizmetleri ihalesi Stevedoring Services of Amerika tarafından sağlanmaktadır. lrak'ın tek derinsu limanı Umr Qasr limanıdır. Liman halihazırda 12. 5 metre derinliğinde 34 gemilere hizmet verebilmektedir. Haftada üç gün Um Qasr -Dubai, BAE arasında feribot çalışmakta, insan, araç ve mal taşınmaktadır. Demiryolları I rak demiryolları Bağdat-Basra-Um Qasr, Bağdat-Musul-Suriye, 'Bağdat-Al Ramadi-AI Quaim, Al Quaim -Akhasat ve Kerkük-BaijiHaditha olmak üzere 1525 mil uzunluğunda 5 hattan oluşmaktadır. Ülkede toplam 107 istasyon bulunmaktadır. lrak'ta hatlar son derece bakımsız durumdadır. Demiyolları ile ilgili işler Bechtel firmasının lrak'ın yeniden yapılandırılmasına dair kazanmış olduğu ihale çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Um Qasr-Bağdat arasında, malların rahat taşınmasını teminen, Bechtel firması ve Irak Demiryolları (I RR) tarafından 72 km uzunluğunda Avrupa standartlarında yeni bir hat inşa edilmektedir. İnşaası tamalandığında hattın günde 30 trene hizmet verecek kapasiteye ulaşması öngörülmektedir. Karayolları 24.000 mil uzunluğundaki yolların% 85'i asfalt olup, genel anlamda iyi durumdadır. Ancak, Bağdat'ın içinde ve çevresinde yeralan köprülerin onarıma ihtiyacı bulunmaktadır. Yol ile ilgili işler de yine Bechtel firmasının kazandığı ihale kapsamında yer almaktadır. Ülkede yaklaşık 1100 adet köprü bulunmaktadır. Köprülerin büyük bölümünün onarıma ihtiyacı vardır. Halihazırda ulaşım için kilit noktalarda bulunan üç büyük köprünün tamirine odaklanılmıştır. Bunlar; Al-Mat, Tikritve Khazir köprüleridir. 1 7 Temmuz 2003 tarihinde Iraklı AI-Bunia Trading company tarafından gerçekleştirilen Bağdat'ın batısında bulunan Al-Mat köprü yolu bağlantısının onarılması projesi tamamlanmıştır. Enerji 2003 yılı Ekim ayı başında ilk defa lrak'ın elektrik üretimi savaş öncesi üretimin üzerine çıkmıştır. Ancak lrak'ın 2004 yazı ihtiyacı olacak elektriğin sağlanması için halihazırdaki üretimin %50 oranında artması gerekmektedir. Ülke'de enerji dağıtımı ve depolaması altyapı sorunları devam etmektedir. Bu çerçevede sözkonusu alanlarda firmalar açısından bir çok iş olanağı mevcuttur. 5 Ekim 2003 tarihi itibarıyla elektrik üretimi 4.417 MW'a ulaşmıştır. Ancak ülkenin halihazırda 7000MW olan elektrik ihtiyacının karşılanması için üretimin yaklaşık 2600 MW artırılması gerekmektedir. Bağdat'a 1.3 gigawat elektrik verilmektedir. Elektrik dağıtım hatlarına yapılan sabotajlar Ülke'nin diğer bölgelerine elektrik dağıtımını sınırlamaktadır. Ancak güney bölgelerine hemen hemen 24 saat elektrik verilebilmektedir. Su I rak Bayındırlık Bakanlığı su üretiminin savaş öncesi döneme yaklaştığını ifade etmektedir. Şehirlerdeki nüfusun % 90'ına su dağıtılmaktadır. Ancak kişi başına düşen miktar son derece yetersizdir. İçme suyu ağları sızıntı yapan borular nedeniyle kirlenmiştir. Kırsal kesim nüfusunun ancak yarısından azının temiz içme suyu ağına erişimi bulunmaktadır. Ülkede 218 yerleşik , 1 1 91 mobil su arıtma tesisi bulunmaktadır. Mobil su arıtma tesisleri kırsal bölgelerde kullanılmaktadır. Bakanlık su dağıtılan Iraklıların %90'ına 2004 yılında, %1 00'üne 2005 yılında temiz su sağlamayı planlamaktadır. Ülkenin kanalizasyon arıtma tesislerinin yalnızca yarısı işler durumdadır. Halkın yalnızca %3'ü temiz kanalizasyon sisteminden faydalanabilmektedir. Bağdat'ta hızla artan nüfus itibarıyla zorluklar yaşanmaktadır. Bakanlık işleyen kanalizasyon arıtma tesislerini 2004 yılı sonunda %15 , 2005 yılı itibariyla %30 oranında artırmayı öngörmektedir. Telekomünikasyon lrak'ın kötüleşmiş olan telekomünikasyon sektörü firmalar açısından birçok iş olanağı yaratacaktır. Savaş öncesinde 1 00 kişiden yalnızca 3 kişi telefon sahibiydi. Ülkede mobil telefon hattı bulunmamaktadır. lrak'ın halihazırdaki telekomünikasyon ağının durumu gözönünde bulundurulduğunda, lrak'ta bir telekom sisteminin hızla hizmete sokulması öncelik taşımaktadır. Her nekadar telefon hatları savaş sırasında zarar gördüyse de Bağdat dışındaki yerlerde meydana gelen hasarın büyük bölümünün onarılabileceği düşünülmektedir. Öncelikle bir mobil telefon ağının kurulması telekomünikasyon sorunlarına ilişkin bir acil çözüm olarak görülmektedir. Sonraki aşama olarak ise sabit telefon altyapısının onarımı ve modernizasyonu öngörülmektedir. Bu çerçevede Bechtel firması lrak'ın acil iletişim altyapısını onarmaktadır. Firma Bağdat'ın uluslararası telefon servis hizmetinin yaklaşık %50'sini karşılamakamacıyla Globecome System firmasından uydu ağı satınalmıştır. Buna ilaveten toplam 33 santralden 1 20.000 telefon hattının çalışmasını sağlayacak olan 4 tanesini ve ırak'ın %70'ini birbirine bağlayan kuzeygüney fiber optik ana hattını onarmaktadır. Bechtel ve altyüklenici firması Lucent Bağdat'ta hat kapasitesini 240.000'e çıkaracak, 1 2 santrali yenileyecek ve şehirde bulunan hat sayısını savaş öncesi duruma getirecektir. MCI firması, Koalisyon Güçleri, CPA ve yeniden yapılandırma faaliyetlerinde bulunan ana firmalar tarafından kullanılmak üzere Bağdat'ta bir mobil telefon sistemi oluşturmuştur. Vodafon firması ise Basra'da İngiliz güçlerine hizmet veren bir telefon şebekesi işletmektedir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=