1---En iyi - - Alt sınır .. - - -Üstsırıır 1.9 1.4 � - . . .. .. .. . . . . - .. ... . .. ,::, 0.9 i:i: --- 0.4 10.0 ı s.o 20.0 25.0 30.0 Hava Sıcaklığı (°C) Şekil 2. İçme sularında tavsiye edilen jloriir konsantrasyonları. Bunlardan en yaygın olarak kullanılanı sodyum florürdür. Bütün bu bileşikler suda iyonlaşarak florür (F-) iyonunu serbest bırakırlar. Bulanıklık ve/veya organik madde giderimi için alum kullanıldığı durumlarda florür de kısmen giderileceği için florür ekleme işlemi tasfiye tesisi çıkışında (en azından yumaklaştırma ve çöktürmeden sonra) tatbik edilmelidir. Aksi takdirde eklenen florürün bir kısmı ziyan edilmiş olacaktır. İmalat sırasında florür bileşi lerinin içine eser miktarda arsenik, kurşu k n veya çinko karışmış olabil ir. Normal olarak bunların konsantrasyonları zararlı olmayacak kadar azdır. İçme suyuna florür katmayı planlayan işletmeler kullanacakları kimyevi maddenin saflığını tespit etmelidir. 2. Türkiye İçme Sularında Florür İstanbul'un içme suyu kaynaklarının gerek İSKİ, gerekse Hıfzıssıhha Enstitüsü tarafından yapılmış tahlilleri yazarın elinde mevcuttur. Ayrıca, Marmara Üniversitesi disliği Laboratuvarı'ndaki iÇmekvarenlMarülahedna musluk suyunda florür tayinleri yapılmıştır. İ stanbul'un önemli su kaynaklarında (Ömerli, Terkos, Elmalı, Alibeyköy, Büyükçekmece) florür konsantrasyonları yaklaşık O, 1 ile 0,2 mg/L arasında değişmektedir. Ayrıca Saatçı ve arkadaşları (1996) tarafından İstanbul'daki arıtma tesisleri için rapor edilen değerler Tablo 2'de görülebil i r. Marmara Bölgesi'nde yapılan bir araştırmanın neticeleri Tablo 3'de özetlenmiştir. Hapçıoğlu ve diğerleri (1992) tarafından yapılan bu çalışmaya göre sadece Kırklareli merkez ilçede iki su numunesinde 1,69 ile 2,09 mg/L, Edirne merkez ilçede bir su numunesinde 1,44 mg/L florür bulunmuştBuörl.geYazarlar netice olarak "Marmara si'nde genel olarak ortalama florür değerleri diş çürüklerine karşı koruma açısından yeterli düzeyde değildir" değerlendirmesini yapmışlardır. 142 Türkiye genelinde su kaynaklarının ekserisinde yetersiz miktarda florür bulunduğu bilinmektedir. İstisna olarak İ sparta'da, Ankara'nın güney-batı bölgesinde, Doğu Beyazıt'ta ve Edirne Habiller Köyü'nde yüksek florür konsantrasyonları tespit edilmiştir. Şişe, damacana veya su istasyonları vasıtası ile dağıtılan suların çoğunda da florür miktarları eser miktardadır veya 0,7 mg/L'nin çok altındadır. 3. Sonuç ve Öneriler Diş hekimliği ve diş sağlığı bu makalenin yd aı şzı anrdı na ıdnı ru. zBmu a bn al ı kk ı mv ed aanr a şbtuı rrma da aa laanncl aarkı uluslararası itibarı olan ve otorite olarak kabul gören USEPA (U.S. Environmental Protection Agency), AWWA (American Water Works Association), WHO (World Health Organization) ve USPHS (U.S. Public Health Service) gibi teşkilatların yayınladığı raporlarda ve bilimsel yayınlarda yer alan ve genel kabul görmüş tavsiyeleri nakledebiliriz (bkz. Kaynaklar). Özet olarak şunlar söylenebilir: t İçme sularında 0,7 ile 1 ,2 mg/L arasında florür bulunması diş sağlığı açısından tf aa yb dl eat ll eı dr iı rv. bE. ğgei br i )v ük ac yu ndaak l ba radş ak an y( fül ok r ü r sek miktarda florür gi rmiyorsa, bu konsantrasyonlardaki florürün zararlı bir etkisi olmaz. t Aşırı florür tüketiminden kaynaklanan diş fluorosisine mani olmak için içme sularında florür konsantrasyonu 2 mg/ L'nin altında tutulmalıdır. Florür konsantrasyonunu 1,5 mg/L seviyesinin yaal tkılnadşıam toulutrmvaektadva h a te m k i n l i b i r siye edilir. t Diş ve kemik sağlığı açı sından içme sularında florür miktarı 4 mg/L'yi malıdır. Bir su kaynağında florüraşkmonasantrasyonu 4 mg/L'den daha yüksekse başka bir su kaynağı bulunmalıdır. Tablo 3. Marmara bölgesinde jlorür değerleri (mg/L). Vilayet Ortalama Balıkesir 0,2 Bilecik 0,05 Bursa O, 1 1 Çanakkale 0,45 Edirne 0,49 İstanbul 0,08 Kırklareli 0,34 Kocaeli 0,08 Sakarya 0,07 Tekirdağ 0,24 Kaynak: Hapçıoğlıı ve diğerleri, Aralık 1992. Başka bir kaynaktan faydalanmak mümkün olmuyorsa, sudaki florür miktarı uygun bir arıtma usülü ile azalt tİçılmmealıdır. suyunda yetersiz miktarda florür varsa, florür ihtiva eden diş macunlarının kullanımı ve/veya düzenli olarak florür tabletleri alınması tavsiye edilmektedir. Florür aşırı miktarda tüketildiği zaman zararlı olabileceği için, küçük çocukların bunları büyüklerin gözetimi nde kullanmaları uygun olacaktır. t Florür ilkokul öncesi ve ilkokul çağında (kalıcı dişler tamamen teşekkül etmeden) düzenli olarak tüketilirse azami fayda sağlanabilir. Kaynaklar 1. AWWA (J 999). Water Quality and Treatment, A Handbook oJCommunity Water Sııpplies. 5th Ed., American Water Works Association, McGraw-Hil/, New York. 2. Dean, H. T. {1943). Journal AWWA, 35: 1161. 3. Hamıner, M.J. and Hamıneı; MJ. Jı: (1996). Water and Wastewater Technology. Third Ed., Prentice Hali, New Jersey. 4. Hapçıoğlu, B., Dişçi, R., Demiı; L., Başak, E., Güray, Ö. ve Özer, N. (1992). Türkiye İçme Sularında Florürün Bölgesel Dağılımı (1). 1. Ü. Diş Hekimliği Fakültesi Dergisi, Cilı:26, Sayı:4. 5. Jnternet siteleri: www.epa.gov, www.awwa. org, www.who. int. 6. Saatçı, A., Ziiljikaı; B. ve Eroğlu, V. (1996). içme Sularında Flor ve Diş Sağlığı. içme Suyu Sempozyumu, 7-10 Ekim 1996, iSKJ, İstanbul. 7. Sawyer, C. N., McCarty, P.L. and Park.in, G. F (1994). Chemistry far Environmental Engineering, 4th Ed., McGraw-Hi/1, New York. ifil
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=