CD m .. (J) 'iii -� CI) o .; 'iii Tablo /. 1991- 2002 temel iklim müzakerelerinde Türk heyetlerinin sürekliliği (UNFCCC, 2003) Hükümetlerarası Müzakere Komitesi (INC} Taraflar Konferansı (COP) (1991-1995) 12 Toplantı 1995•2002) 9 toplantı Dış Çevre Enerji DPT DMİ DİE TOPL Dış Çevre Enerji DPT DMİ DİE TOPL işleri AM işleri AM Heyetlerde yera l an 10 2 1 1 4 o 18 21 8 4 3 2 2 40 toplam üye sayısı --- -- - Sadece 1 sefer 70% 100% 100% 0% 75% 0% 72% 95% katılan üyeler 25% 25% 33% 0% 100% 65¾ - - - --+- - En az 2 toplantıya 30% 0% 0% 100% 25% katılan üyeler En sürekli üyenin izledi{ıi toplam 3 1 1 3 4 toplantı sayısı Toplantılarda Türkiye heyeıinin üye sayısı 2 ortalaması heyetlerin müzakerelerdeki verimi azalmaktadır. Özellikle COP7 sonrasında, Yardımcı Organlar toplantıları da dahil olmak üzere, heyet sayılarındaki azalma, uluslararası prestijimiz açısından dikkate alınmalıdır. t Uluslararası toplantı!arın yurtiçindeki çalışmalarla eşgüdümünde de sıkıntılar yaşanmaktadır. Yılda 3 sefer toplanması gereken İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu 2001 yılında 2, 2002 yılında 1 defa toplanabilmiş, 2003 yılında ise bu yönde herhangi bir çalı şma yürütülmemiştir. Oysa 2001 yılında Marakeş'te alınan karar Türkiye için çok önemli ev ödevleri yüklemektedir. t 1991-2002 yılları arasında müzakerelere katılan heyetlerde kamu kuruluşları dışında bilim dünyası, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları adına hiçbir temsilci yer almamıştır. Oysa son 3 Taraflar Konferansı'nda OECD ve G77/Çin heyetlerinde en az %1 O düzeyinde bu kesimlerin temsil edildiği gözlemlenmektedir. (Müeller, 2003) 6. Sonuç Küresel ısınma ve iklim değişikliği, gel işmişlik düzeyinden bağımsız olarak, bütün toplumların sosyo-ekonomik yapılarında temel değişikliklerle çözülebileceği için, çok yakıcı öneme sahip bir konu olmasına rağmen, ilerlemenin çok zor elde edilebildiği bir süreçtir. Özellikle küresel ölçekte siyasi ve ekonomik çalkantılarla boğuşan ul uslararası toplum için, Kyoto Protokolü'nün 2004 yılında ABD'siz yürürlüğe girme ihtimali yüksektir. Bu çerçevede, özellikle 2012 sonrası dönem için; t Uluslararası işbirliği için güven ve samimiyet (gelişmiş ülkelerin Kyoto yükümlülüklerini yerine getirmesi), t Gelişmekte olan ülkelerde artan salımlar (ortak fakat farklılaştırılmış sorumlul uk), t Gelişmiş ülkelerin tarihsel sorumluluklarının gündeme getirilmesi (ekolojik borç), 126 0% 28% 5% 75% 75% 167% 100% 0% JSo/, o 5 5 5 3 4 1 7 t İklim değişikliği etkilerinin önlenmesi (adaptasyon), gündemdeki çok yoğun müzakere sürecinin önemli başlıklarını oluşturmaktadır. Bu şartlar altında; 2001 yılında Marakeş'te yapılan 7. Taraflar Konferansı'nda, Türkiye'nin isminin Ek ll 1den silinmesi ve "ortak fakat farklılaştırılmış sorumluluk" prensibi çerçevesinde, özgün koşulları dikkate alınarak ve diğer ülkelerden farklı bir Ek-I ülkesi olarak sözleşmeye taraf olması kabul edilmesi kararı, Türkiye için, uygun bir şekilde değerlendirildiğinde, çok geniş olanaklar tanımaktadır. Bu amaçla öncelikli olarak; t Özel konumu da dikkate alındığında, Türkiye'nin iklim değişikliği politikası nasıl bir strateji izlemelidir? t Bu süreçte, paydaşların etkin katılımını ve işbirliğini arttırmak için ne tip araçlar geliştirilebilir? t Kyoto Protokolü'ne (birinci ve/veya ikinci yükümlülük döneminde) taraf olma sürecinde, Türkiye nasıl bir müzakere yaklaşımı geliştirmelidir? sorularına verilecek cevaplar önem kazanmaktadır. Ulusal ve uluslarası ölçekte, iklim değişikliğine yol açan seragazı salımlarının azaltılması ve iklim değişikliğinin ülkemizin geniş coğrafyasında oluşturabileceği olumsuz etkilerinin en aza indirme çabalarında başarı kazanabilmek için; t Sürdürülebilir kalkınma kavramı için net bir vizyon geliştirilerek, çoksektörlü ve çokdisiplinli bir konu olan iklim değişikliği olgusunun bu çerçevede ele alınması, t Bu vizyona uygun uzun vadeli politika ve planlamaların katılımcı bir süreçle ol uşturulması, t Uluslararası düzeyde bilimsel ve teknik çal ışmalara etkin katılım sağlanarak bilgiye en etkin erişimin sağlanması, t Ulusal düzeyde bilimdünyası, sivil toplum kuruluşları ve işdünyası temsilcileriyle etkin bir işbirliği ortamının yaratılması, t Uluslararası müzakelerin ulusal çıkarlarımıza uygun şekilde yönlendirilebilmesi için, yukarıda açıklanan çalışmaların sonucunda somut hedefler ve öneriler geliştirilmesi ve bu konuda uluslararası düzeyde işbirliği yapılması ve resmi/gayrıresmi oluşumların içerisine girilmesi, t Ulusal ve uluslararası düzeyde müzakere ve çalışmaların etkin ve verimli bir eşgüdümünü sağlayacak sağlam yapılar oluşturulması ve bu yapılarda yer alan kadroların sürekliliğinin sağlanması, kaçınılmaz bir zorunluluktur. Kaynakça /. Gupıa J., 2002, "On Behalf of My Delegatioıı . .. . . A Sıırvival Guide for Developiııg Coııııtry Cliınate Nego tiators", Cliınate Chaııge Kııowledge Network. 2. Höhne N., et al., 2003, "Evolııtioıı of Comınitınents uııder the UNFCCC: lnvolving ııewly indııslrialized ecoııomies and developing countries", ECOFYS GmbH on behalf of Germaıı Federal Enviroıımeııt Agency. 3. IPCC, 2001, "Cliınate Chaııge 2001: Syııthesis Report: An Assessment of the lııtergovernmentral Panel on Climate Change", Weınbley, UK. 4. Mueller 8. , 2003, "The Franıing of Fııture Enıission Linıitation Comınitmeııts ". 5. Pew Center on Global Climate Change, 2002, "Clinıate Change Mitigation in developing coııntries: 8razil, China, Iııdia, Mexico, Souıh Africa aııd Tıırkey". 6. Türkeş M, Sümer U., Çetiner G., 1999, "iklim Değişikliğinin Bilimsel Değer lendirilmesi", BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları, Çevre Bakanlığı. 7. Türkeş M., Sümer U., Çetiner G., 2000, "Kyolo Protokolü'nüıı Esneklik Meka nizmaları", BMİklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Seminer Notları, Çevre Bakanlığı. 8. Türkiye Sürdürülebilir Kalkınma Ulusal Raporu, 2002, Çevre Bakanlığı ve UNDP 9. U A N, 2002, "National Implemeııtatioıı of genda 21: A Sumınary", DESA Divisioıı far Susıaiııable Developmeııı, Natioııal lnformatioıı Aııalysis Uııit, New York. 10. UNFCCC, 2003, "Docuınentiııg Cliınate Chaııge", Vol:1-IV 11. UNFCCC, 8as111 Açıklaması, 3 Haziran 2003, 801111. ifil
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=