• Q Yunus ARIKAN Ulusal Çevre ve Kalkınma Programı 1994 ydında ODTÜ Çevre Miilıendis/iği Bölümü'nden mezun oldu. 2001 yılında aynı bölümden yüksek lisans derecesini aldı. Ağırlıklı olarak özel sektörde yiiriiflüğü çalış ı na/arda, kalite kontrol ve işletme mühen disliği, proje yöneticisi, uluslararası ilişkiler koordinalörliiğü görevlerini üstlendi. 1998 yılından itibaren TMMOB Çevre Mühendisleri Odası 'nda Yönelim Kunılu üyesi olarak görev almakta ve bu kapsamda ÇMO ve TMMOB bünyesinde çeşitli etkinliklerde kurul üyeliklerinde bulunıııakıad11'. 2002 yılından ilibaren Çevre Bakanlığı ve Birleşmiş Milletler Kalkınma P ramı bünyesinde, sürdiiriilebilir kalkınma, iklim değişikliğriovge çölleşme ile mücadele alanlarında etkinlikler yürüten Ulusal Çevre ve Kalkınma Programı'nda Program Yönetici Yardımcısı olarak çalışmaktadır. OZET 1994 yılında yürürlüğe giren Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler bünyesinde en fazla ülkenin (% 96) taraf olduğu çok taraflı çevre sözleşmesi olarak değerlendirilmektediı: Sözleşmede dile getirilen atmosferdeki seragazı birikimlerini, iklim sistemi üzerindeki lelılikeli insan kaynaklı etkiyi önleyecek bir düzeyde durdurma hedefinin hayata geçirilmesi anlamıııda ilk somut adım, I 9 9 7 yılında imzaya açılan Kyolo Protokolü ile atılmışlıı: 2003 yılı içerisinde Rusya Federasyonıı'nıın da kaıılımıyla, söz konusu protokolün 2008-2012 yılları arasını kapsayan ilk yükümliiliik dönemi ile ilgili çalışına/arın 2004 yılı içerisinde lıızlanıııası bek/enmekıediı: Böylelikle, başta ABD, Avrupa ve G-77/Çin olmak üzere tüm dünyada son yıllarda yaşanan uluslararası çekişmelerin, Kyoıo Protokolü ve iklim değişikliği gündemi ile beraber yeni bir sürece girmesi beklenmektediı: Türkiye, 7. Taraflar Konferansı 'nda alınan karar doğrultusunda, 2003 yılı içerisinde İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne taraf olarak. sosyal, ekonomik, çevresel ve polilik boyutları olan bıı karmaşık sürece aktif olarak kalı/maya lıazırlanmaktadıı'. Bu bildiride, Kyoto Protokolü öncesinde iklim değişikliğine etki eden güncel veriler ışığıııda, ülkeler arasındaki koalisyonlar değerlendirilecek ve bu süreçle Tiirkiye'nin içinde bulunduğu süreç /arıışılacaktıı: Analılar Kelimeler: Çok Taraflı Çevre Anlaşmaları, iklim değişikliği, Kyoıo Protokolü, Türkiye, müzakere süreci ABSTRACT Uııited Natio11s C/imaıe Clıaııges Frameıvork Coııve11lio11 ılıal is dııe si11ce 1994 is coıısidered ıo be ılıe ıııosı co11tribııled (96%) 11111/lilateral e11viro11111eııtal agreeıııe11t sigııed ıvitlıi11 tlıe body of Uııited Natioııs. Tlıe very jirsı step is ıakeıı ıvitlı ılıe Kyoıo Proıoco/ wlıiclı ıvas opeııedfor sigııatııres iıı 1997, so tlıal /argeıs can be aclıieve,I aııd it ıvi/1 be possible ıo stop ılıe accımııılaıioıı of greeıılıoııse gases iıı tlıe aımosplıere meıı tioned iıı tlıe Framework at a /eve/ wlıere its Jııımaıı soıırced daııgeroııs effecıs oıı tlıe c/imate sysıems caıı be preveııted. fi is expecled tlıaı stıulies ıvil/ speed ııp iıı 2004 related ıo ılıe aforemeııtioııed protoco/'s firsı liability period tlıaı covers tlıe years behveeıı 2008 aııd 2012 toge//ıer ıvitlı tlıe participaıioıı ofRııssia11 Federaıioıı iıı 2003. So, il is expected t/ıa/ beiııg coııcerııed ıvitlı al/ iııterııaıioııa/ coııjlicıs ıvilııessed al/ over tlıe ıvorld especially for USA, Eıırope aııd G-77/Clıiııa iıı tlıe receııı years, a ııeıv process period ıvi/1 starı ıogeılıer ıvitlı Kyoıo Protocol aııd tlıe age11da of c/iıııale clıaııges. Dııe ıo tlıe decisioıı takeıı iıı 71/ı Parıies Coııfereııce, Tıırkey is geııiııg prepared ıo parlicipate actively iıı tlıis coıııplex process tlıat lıas social, eco11omiclll, eııviroıımeııtal aııd politica/ issııes as Tıırkey is oııe of1/ıe coııııtries Jıaviııg sigııed C/imaıe Clıaııges Frwııeıvork Agreeıııeııı iıı 2003. Tıı tlıis declaralioıı, ıvitlı tlıe liglıl o f cıırreııı dala oıı effective issııes oıı climaıe clıa11ges before Kyoıo Proıo col, coalitioııs betıveeıı coııııtries ıvil/ he assessed tmd Tıırkey's oııgoiııg developmeııı ıvitlıiıı ılıis process ıvi/1 be discııssed as ıve/1. Keyıvords: Mıılıilateral Eııviroıııııeıııal Agreemeııts, cliııuıle clıaııges, Kyoto Proıocol, Tıırkey, ııegotiatioıı process . 118 .. KYOTO PROTOKOLU .. . ONCESINDE "" . . . DEGIŞEN iKLiM, .. KIZIŞAN MUZAKERELER VE TÜRKİYE* Changing Climates, Heated Negotiations and Turkey Just Before Kyoto Protocol 1 . Giriş Bl ei rl iimn dsee l ovret atyeak nçoı kl oa nj i k " Sg aenl i şamy ie lDe reev rbi ma ği "l ı iol el a br aakş,l aöynacne sl iükrl ee çB, aitnı süalnk leı k tHa er irhgi ne içne ne gn ü ön naer tma nl i t de ök nniük mk a pn aoski tt ea ,l atroı pn lduamn l abr iı rni nt ei mo el ul şi thut ri ymaaçkl atraı dn ıı nr. kd aa r şbı learnamb ea rs iı nn dı ne ö gt eesl ii şntdi rem, si şüt ri rd. üDr üol eğ aml ekza üyrneat ki ml a vr ı en t süı kr ae dt i ımş ı kbai lrı phl aı zrdı naı tküükree ts iel ml ee ks iovs ies tyeemnlieyr ienn idoorğtaaly at açş ıı mk aan veen döüzsütmr i yseelmüer üknal epra svieteal et ırki nl ai rn, ab şoı lrmu saosnı nua tyeok ln oa lçomj i lı şetrılre. , 1 n9oS k0t' al i s aylı l lkairrdl ial i kg ek lai şytni rai lkml aeryı ne ı nb aeştl ka inl earni abzi lai ml t ısl me la by au l gv euyl aar, gçi deevrriel mseoyreu n lçaar ılnı şaı l my oı şlt ıar. çAa nn csaükr eoçr tl earyian çvıek asno ny ueçn i larının ülke sınırlarını aşan yapısını ve niteliğini ortaya koymuştur. Gs oerlui şmml iuş l uükl k- leal reı rni nı n çyeavnr eı n ds oar, u gn el al ri şı nmı ne kot er t aoylaa nç ı ük ml k ea lseı nr di na, k ki üt reems ee ll ök al çreş ıkdt eakhiaçkeıvr rı leg as on rbuinr lyaar ıpnııdnayoalrma tat ılğaır ıe, kkool on uj i kn uvne et ok po lnuomms ai kl vy eı k pı mollai tri ak boyutla-rını da ortaya koymuştur. 2. Küresel ısınma ve İklim Değişikliği Ye vesrya üh zi pülni ğüi yçaepv mr eal esyı neı ns aağt lma yoasnf etre tmaeblaykaa ps ıı, tda şül an ryı an nd ıann cbai rni lsı i dyiar .ş aDmo ğı naal skearrab oent kdi isoi kosl iat rvaek dai ğd el ar ngdaı zr ıl laarnı n s, ügrüençe; şat et mn og es fl ee rnd ıeş ı nb ıuml ul anraı nn yseu r yb üu zhüanr eı , du al al gş ma l aı ys ıenra ı şi zı ni nı mvı neır me me sei ,r eaknycaa kd ay et ur tyaür azke yYienrdkeünr eg' nei nr i ı ss aı dl ı neanng euszi nui nn düzenlemesi olarak tanımlanmaktadır (Türkeş ve diğerleri, 1999). iBs ue g, aü tnmtoüsmf e rdd üe nk yi saedraa gtaazr tl aı şrmı naı n kkoonnussaun t or al as yn o inkl lai mr ı n dı ne, ği inşsi ka lni ğ ki aoyl gn ua skul ı emtikni dn lei kvl eer bl eu na uş ınr ı sdoenrueccuenddea aerkt oı ş sı ni sıtne ms ol enrudceugnedraç,e kk lüerşeesnedl ei kğl ii şmi k lsi ki slteer i ifade etmektedir. Bu çerçevede, enerji, ulaştırma, sanayi, tarım, ormancılık ve atık yoör tnaeytai mçiı ks ae nk t ös er l reargi nadzel a, rbı , a öş tnacfeol si ki l l ey aaktı tml aorsı nf ekr uyl loağnuı l nml uaks lı asroı nn ıu cduenğdi şa töi nr mg öerküt el m, ebyuenna dbeağği lşı i mı s ıl nemr yaa sş aonnmu cauknt ad, av ak ür lrı ğeıs ei kl l ii mk l si me l svi setrei lme rlee rbi nadğel ı ekosistemlerin etkilenmesi sonucunda doğal kaynaklar ve insan teok po lnuomml ai kr ı yzaaprı al ar r ı gmöı zr ma eykatnes ı vmea kbtua dsı ro. n(uŞçelkairl d1)o laylı olarak sosyo *Yunus Arıkaıı 'ın bıı makalesi, 24-27 Eylül 2003 tarihleri arasında yapılan "Türkiye 9. Eneıji Koııgresi "nde sunduğu bildiriden alıııııııştıı'.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=