TKD sistemlerinde tersinirlik dışında önemli seçim kriterlerinden biride birim hacim veya kütle başına enerji de polama kapasitesidir. Bu kriterlerden sonra önemli bir soru da reaksiyonun oluşum hızının ne olduğu, ne olması gerektiğidir. Bu sorunun cevabı reaksiyon kinetiğinin incelenmesiyle bu lunabilir. Diğer seçim kriterleri ise bilinen konulardır: kimyasallar korozyo na sebebiyet vermemeli, zehirli olmamalı, yanıcı olmamalı, patlayıcı olma malı, rahat depolanabilmeli, tükenmez olmalı, kimyasalın kendisi ve ekip manları ucuz olmalıdır. Birçok uygulamada reksiyonun tersinme kabiliyeti ve depolanan enerjinin büyüklüğü kadar oluşacak ağırlıkta önem arzeder. Tablo 2 ve 3'te katı bileşen içeren ve içermeyen reaksiyonlar gösterilmiştir (Schmidt ve Lowe, 1985). TKD sisteminin çalışma sıcaklığı rejimini belirlerken yüzde yüz dönüşüm sadece çok yüksek sıcaklıklarda olabilece ğinden, her iki yönde de o/o 90 dönüşüm oluşacağı kabul edilmelidir. Sistemin ça lışma sıcaklığı, reaksiyonun molar ısısının molar entropi değişimine bölün mesiyle kolayca bulunabilir. Aşağıdaki sıvı-gaz çizelgesinde birim kütle başına en yüksek enerji bırakan reaksiyon metanlaşma reaksiyondur. Fakat bu ve ardındaki dört reaksiyonun da dezavantajı kimyasalların şarjlı durumda atmos ferik basınçta sıvı halde kalmamalarıdır. Gazların düşük yoğunluktaki depolama kabiliyeti arzu edilmeyen bir durumdur. Depolanabilme kabiliyeti bakımından en iyi sistem sülfür trioksit sistemidir (Schmidt ve Lowe, 1985). Tablo 2'de yer almayan sıvı-gaz tipi (CH) 2CHOH (CH)2CO+H2 sistemi sü rekli çalışan kimyasal ısı pompası sis temlerinde olduğu kadar depolama tipi ısı pompası sistemlerinde de birçok araştırmacı tarafından incelenmiştir. Bu kimyasal ısı pompası sisteminin temeli 2-propanolün dehidrojenasyonuna (endotermik) ve asetonun hidrojenas yonuna (ekzo termik) dayanır (Saito vd., 1987; Taneda vd., 1995; Mook suwan ve Kumar, 2000). Katı bileşenleri de içeren Tablo 3'te, birim kütle başına en fazla enerji depolama kabiliyeti lityum hidratta vardır. Fakat sistem çok yüksek sıcaklıklarda çalışmakta ve yüksek basınçta gaz hidrojene ihtiyaç duymaktadır. TKD sisteminin seçiminde sistem kine tikleri de önemli bi r rol oynar. Çoğu reaksiyonda katalizör kullanımı gere kir. Katalizörler sadece reaksiyonu hızlandırmazlar aynı zamanda olu şabilecek yan reaksiyonları engeller, istenilen yönde istenilen reaksiyonların oluşumunu sağlarlar. Yeterli ve gerekli katalizör kullanımı istenmeyen yan reaksiyonların oluşumunu engellemelidir. Tablo 2. TKD sistemi deşarj sıcaklığına göre sııııflandırnıa. Reaksiyon Ekzotermik Reaksiyon Entalpisi Sıcaklık (°C) ...._ 2s·c ---- %90 %90 Endotermik (kJ/kg) Oluşma Ayrışma co (g) + 3H2 (g) � CH 4 (g) + H 2O (s) 7345 - co (g) + 3H 2 (g) � CH4 (g) + H 2 O (g) 6053 481 1193 C2H, (g) + H 2 (g) � C2 Hs (g) 4561 568 932 2CO (g) + 2H2 (g) � CH 4 (g) + CO2 (g) 4118 505 879 co (g) + 2H2 (g) � CH3 OH (s) 3996 72 161 N2 (g) + 3H2 (g) +:t 2NH3 (s) 3861 - N2 (g) + 3H2 (g) � 2NH3 (g) 2695 73 255 2NO (g) + 02 (g) +:t N2O• (s) 1750 276 657 SO 2 (g) + Hava � SO 3 (g) 1544 533 997 SO2 (s) + ½02 (g) � SO3 (s) 1517 519 962 SO 2 (g) + ½02 (g) � SO3 (g) 1235 519 962 NO (g) + ½02 (g) � NO2 (g) 1243 276 657 co (g) + Cl2 (s) � COCl2 (s) 1172 355 608 NO2 (g) + NO 2 (g) � N2O• (s) 932 15 108 SO3 (s) + H 2O (s) +:t H2SO• (s) 885 262 450 SO2 (g) + Hava � SO 3 (g) 727 533 997 NO (g) + ½Cl 2 (s) � NOCI (s) 695 152 546 H2O (s) + H2SO• (s) � H 2SO •. H2O (s) 230 g: gaz, s: sıvı 99 M C> C> N E iii ..:.:: ' "' o, >,..uı Çeyrek asırilırı paslanmaz işliyoruz.. $,______,___ ·- EMEK� neler yapıyoruz ♦ Paslanmaz çelik tek , çift cidar transport tankları. ♦ Komple su hazırlama üniteleri ve içme suyu tankları. ♦.Tank menhol imalatları. cı: � Aksa Akrilik Kimya A.Ş. Organik Kimya A.Ş. Kimteks A.Ş. Bayer Türk. Koç Holding. Arçelik A.Ş -Bolu. T.E.E Eskişehir. ♦ Paslanmaz çelik filtre imalatları. Türkiye Süt End.Kurumu ♦ Gıda ve kimya fabrikaları için Türkiye Şişe Cam. A.Ş. reaktörler ve eşanjörler. ♦ Fan imalatları. ♦ Paslanmaz çelik havuz ve yat aksesuarları. ♦ Çelik konstrüksiyon imalat l arı. ♦ Paslanmaz çelik boru montaj ve kaynak işleri .. Trakya Birlik Yağ Sanayi. Tekel Sigara San. Tekel Alkollü İçkiler San. Petrol Ofisi ( POAŞ ) Başak Yapı A.Ş. Ünitermak Müh.Ltd.Şti. Emek Makina Metaı San.ve ne. Ltd. Şti. lmes Sanayi Sitesi B Blok 205/5 Dudullu - ISTANBUL / TURKEY TEL: +90 216 420 53 53 - 54 - 55 FAX: +90 216 313 73 41 www.emekmakina.com.tr. / e-mail:info@emekmakina.com.tr
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=