~ ·;; :Ei ., "0 İ: ;::; .;; .., o o "' a >, w .., "' >, "' vı ·;;; ·c, :. C - "" ' ' ·;;; ~ 45 35 25 15 5 5. Sızma Mekanizmaları ve Basınç Gradyanı Farklı sızıntı akışları, uygun basınç farkının fonksiyonu olarak Şekil 1 'de görülmektedir. Buradan çıkan sonuçla r: a) Basınçlandırma; kapı boşlukları ve tavan plenumu etrafındaki sızıntıyı azaltır. b) Basınçlandırılmış sigara içme odasında kapının açılmasıyla oluşan pompalama, odada oluşan tek sızıntı mekanizmasıdır. c) Deneylerde, tavan plenumundan olan sızıntının kapı boşluğundan olan sızıntıya göre ~P'nin(basınç farkı) daha güçlü fonksiyonu olduğu sonucu elde edilmiştir. Sigara içme odasındaki havalandırma oranı yüksek olursa; sigara içme odasındaki havadaki ETS kirliliği azalır ve böylece sigara içme odasından sigara içilmeyen alana sızıntının etkisi azalır; çünkü kapalı çevredeki dengeli konsantrasyon kapalı çevredeki havalandırma oranı ile orantılıdır. Sigara içilen odanın havasında yer alan ETS bileşenlerinin miktarı; ETS oluşum hızıyla doğru, odanın havalandırma oranıyla ters orantılıdır. 7 - Kaplan altındaki akış Tavan arasındaki akış •• Saatte 8 kapı ol açılması • ~ halinde pompalama / 1 .:.:J -5 -3 -1 O 1 Belirlenmiş sınır içerisindeki bası~ç farkı i Pa) Şekil 1. Sigara içme odaları ve lavan plenıınııındaki bas111çfark111ınfonksiyonıı olarak, sigara içme odasından sigara içilmeyen odaya geçen sızııııı. --- 6.0da Sızıntılarına Giriş Kapısı Tipinin Etkisi Yapılan deneylerin çoğunda sallanan tipte kapı kullandık. Çok az sayıda deneyde ise sürgülü kapı kullanıldı veya hiç kapı kullanılmadı. Böylece sigara içme odasındaki sızıntıyı değişik durumlar için karşılaştırma imkanı bulundu. Kapının açılıp kapanmasıyla oluşan pompalama faaliyetiyle sigara içme odasındaki hava tamamen yok edilir. Kapının kullanılmadığı durumda kapının açılıp kapanmasıyla oluşan pompalama oluşmaz ve bu pompalama nedeniyle oluşan sızıntı yok edilir. Ancak yine de iki oda arasındaki ısı 84 farkından dolayı sigara içilmeyen odaya hava geçişi olur. Sallanan tipte kapı kullanımına karar verildiğinde, saatte sekiz kapı açılışı durumunda oluşan pompalama eğrisi Şekil 1 'de yer alıyor. Sigara içme odası na sürgülü tipte kapı yerleştirildiğinde, her açılışta pompalanan hava hacmi %77 azaldı. Bu yüzden, sürgülü kapıda denklem 5'de görülen hacim 5,4 ft3(150lt) değerine düştü. Sürgülü kapı kullanıldığında; sigara içilmeyen odadaki SF 6 konsantrasyonu ölçüldü ve sallanan kapı kullanımında bulunan konsantrasyonla karşılaştırıldı. Ancak istenilen havalandırma oranının aynı sonuçları elde etmek için gerekenden dört kat fazla olduğu görüldü. Buradan anlaşılan şudur ki; kapı kullanmak veya odayı basınçlandırmak sigara içme odası ndan olan sızıntıyı kontrol etmenin iyi bir yoludur. Açılıp kapanma esnasında hızı yüksek olan sürgülü kapılar kullanarak daha az sızıntı elde edilebilir. Deneylerde, kapı aralığındaki egzost akışının 0,053 m/s(1Ofpm) hızında veya 99 L/s(21O dm) olduğu bulundu. Amerikan Ulusal Standardı kapı aralığındaki egzost akış hızının 0,51 m/s (100 fpm) ile 0,25 m/s (50 fpm) arasında olmasını tavsiye eder. İstenilen bu hız, standart kapı boyutu için sırasıyla 940 L/s (1.000 ve 2.000 dm) ve 470 L/s egzost akışına çevrilir. Bu egzost akışı özellikle küçük boyutlu kapılar için gerçekçi olmayacak kadar yüksektir. Çok fazla sayıda kullanıcının olduğu bazı hava alanlarındaki gibi büyük kapılarda sigara içme odaları ndaki sürgülü kapı sallantılı kapıya göre daha pratik ve daha iyidir. Şu da bilinmelidir ki sızıntı miktarının fazla olması nedeniyle sigara kullanmayan kişiler sürgülü kapı modelinin sağlığa zararlı olduğu düşünebilir. 7.Sigara İçme odaları için Bulunan Dizayn Rehberi 7.1.Tavsiye Edilen Basınç Farkı Şekil 2'de sigara içilen ve içilmeyen odalar arasındaki basınç farkının fonksiyonu olarak rıexh egzost verimlil iği görülmektedir. Bu grafik -5 ile -7 Pa (w.c.'de -0,02 veya -0,03) arasındaki basınç aralığında en az %90 egzost verimliliği elde ed ileceğini gösterir. Bu basınç farkı, sigara içme odası ndaki toplam sızıntı miktarı ile değişiklik göstere100 ı 90 ~~ 80 :~ Ôi > 70 -e- s k.ıp"~', AT 5 R=-2 °c ,,, 3up~s.uı, ATsıt=-0 oc o N 60 e.ıı ı .. -0- 13.Jl.ıpı,sa.ııı, ATsR=-0 oc 50 -10 -8 -6 -4 -2 o 2 .1.P 5 .(Pa) Belirlenmiş sınır içerisindeki basınç farkı (Pa) Şekil 2. Sigara içilmeyen odalar arasındaki basınç .f!rkıııııı fonksiyonu olarak egzosl verimliliği cektir. 2 °C'ye (3,6°F) kadar olan sıcaklık değişiklikleri ölçülebilir bir sızıntı geçişine neden olmaz. 7.2.Dizayn Rehberi Pek çok organizasyon ta rafı ndan negatif basınçlandırma odaları kullanılmaktadır. Bu organizasyonlar kullandıkları metotları yay ınlamışlardır. Bu yayınlar sigara içme oda larının dizayn temeli üzerine kurulu olduğu için sigara içme odalarının dizaynı yapılırken bunlardan yararlanılabil i r. 1. Bitişik yüzeyler arasındaki hava sızıntı sı n ı önlemek için yayınlara bakıldığında negatif basınçland ırıl m ış odaya giren ve çıkan hava akışı arasında o/o 1 O fark vardı. Guttman, AHRAE'nın kitabında o/o 1 O'un rolünü eski zamanlardan kalma olarak değerlendirdi. 2. Francis J. Curry Ulusal Tüberküloz Merkezi; tüberküloz izolasyon odaları nda - 7,5 Pa'lık negatif basınç farkını tavsiye eder. Aynı merkez egzost akışının en az 47 L/s (100 dm) olmasını tavsiye eder. 3. CDC yayınında ise tüberküloz izolasyon odaları için -0,25 Pa'lık (0,001 in.w.c.) basıncı tavsiye eder. Ayrı ca egzost çıkışının; üflemeden %10 veya 24 L/s daha fazla olmasını tavsiye eder. 4. Sağlık planlama ve gel iştirme merkezinin California ofisi, CDC yayınında belirtildiği gibi aynı basınç farkı olan tüberküloz izolasyon odalarını tavsiye eder. Ancak özellikle egzost havası n ın içeri giriş havasından 35 m/s daha büyük olmasını ve odanın negatif basınç altında tutulmasını önerir. Buna uyulduğunda kapı aralığındaki hız 0,51 m/s (100 fpm) olacaktı r. 5. Amerikan Ulusal Standard ı , laboratuarların havalandırılması için gi riş ve çıkış havası oranının korunmak zorunda olduğunu ve kontrol edilen yüzeylere bitişik bölgeler arasında açık kapı aralığı olduğunu belirtir. Bu kapı açıklığındaki hız ise aşağıdaki gibidir: a)minimum hız: 0,25 m/s (50 fpm) ve b)önerilen hız: 0,51 nı/s (100 fpm) 4 ~ 6
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=