Weather{ zone o 1:§Hld . ---__,,_- - ...-l 150 200 250 1 ülkelerinin içinde yer alacağı 55 ülke tarafından onaylanması gerekmektedir. Şimdilik bu oran Avrupa Birliği'nin Protokolü onaylaması ile o/o44.2 seviyesine ulaşmıştır. Ek-I ülkeleri içinde o/o17'Iik bir orana sahip olan Rusya'nın protokole taraf olması durumunda, Kyoto Protokolü'nün 2003 yılında yürürlüğe girmesi beklenmektedir. Yüzde 36.1 paya sahip olan Amerika Birleşik Devletleri ise protokolü onaylamayacağını daha önce açıklamıştı r. ( Kyoto Protokolü, sözleşmede olduğu gibi 10· 3 iki ek liste içermektedir. 1990 yılına oranla sayısal emisyon azaltım hedeflerinin yer aldığı Ek-B listesi sözleşmenin Ek-I listesinde yer alan taraf ülkelerden teşekkül etmektedir. Sözleşmeye taraf olmayan ancak Eki listesinde yer alan Türkiye ve Beyaz Rusya Ek-B listesinde yer almamaktadır. Ek-B 1 300 ülkeleri protokol kapsamında sınırlama getirilen altı sera gazı toplam emisyonlarını 2008-2012 döneminde 1990 yılı seviye- !anmasına yönelik yapılacak ilk değerlendirmenin, protokolün yürürlüğe girişini takip eden 2. Taraflar Konferansı'nda yapılması kararlaştırılmıştır. Kyoto Protokolü Esneklik Mekanizmaları: İklim değişikliğine neden olan sera gazı emisyonlarının nereden ve nasıl meydana geldiğinin küresel etkiler açısından hiçbir önemi bulunmamaktadır. Zira, emisyon kaynaklarına ilişkin alınacak tedbirlerin mekansal bir önemi yoktur. Nihai hedef, insan faaliyetlerinden kaynaklanan sera gazı emisyon indirimin en az maliyetle gerçekleştirilmesid ir. Sera gazı emisyonlarının birim azaltım maliyeti ülkelere göre farklılık göstermektedir. Maliyetin düşük olduğu ülkelerde indirime gidilmesi daha ekonomik olacaktır. Esneklik mekanizmaları ile, Ek-I ülkelerinin bu ucuz maliyetten yararlanmaları söz konusu olacaktır. Protokolde tanımlanan esneklik mekanizmaları ise şunla rdır: Sıcaklık (K) ı _ i -----ı Şekil 2. Ozon tabakasının şematik gösterimi _J sinin en az o/o5 altına indireceklerdir. Kyoto Protokolü'nde: t Emisyon Ticareti (Emission Trading -ET) Ortak Uygulama Uoint lmplementation) t Temiz Kalkınma Mekanizması (Clean .., o o N a >, w .., "' >, "' uı J 7. Taraflar Konferansı'nda "Sözleşmenin Eki listesinde yer alan diğer ülkelerden farklı bir konumda olan Türkiye'nin özel koşullarının tanınarak, isminin Ek-ll'den silinmesi" yönündeki karar Taraflar Konferansı Genel Kurul Toplantısı'nda oy birliği ile kabul edilmiştir. ı s. Kyoto Protokolü Gelişmiş ülkelerin 2000 yılındaki sera gazı emisyonlarını 1990 yılı seviyesinde tutmak için İDÇS'nin yetersiz olduğunun kabul edilerek, yükümlülüklerin daha sıkı hale getirilmesi ve yasal bağlayıcı bir belge olması amacıyla hazırlanan Kyoto Protokolü, 16 Mart 1998-15 Mart 1999 tarihleri arasında imzaya açık kalmıştır. Bugüne kadar Protokol, 11 O ülke ile Avrupa Birliği tarafından onaylanarak kabul edilmiştir. Protokole göre 2008-2012 birinci taahhüt döneminde, Ek-I listesinde yer alan ülkeler, birinci taahhüt dönemi sonunda toplam sera gazı emisyonlarını ortalama olarak 1990 yılı seviyesinin en az o/o5 altına indirme yükümlülüğünü kabul etmişlerdir. Kyoto Protokolü henüz yürürlüğe girmemiştir. Yürürlüğe girebilmesi için 1990 yılında hesaplanan toplam CO 2 emisyon miktarının en az o/o55'inden sorumlu Ek-I 72 t Avrupa Birliği, diğerleri% 8 azaltım, t ABD% 7, Japonya % 6 indirim, t Japonya, Kanada, Polonya ve Macaristan o/o6 indirim, t Hırvatistan% 5, t Rusya Federasyonu, Yeni Ukrayna% O, t Norveç % 1 artış, t Avustralya% 8 artış, t İzlanda o/o 1 O artış, Zelanda ve hedefleri belirlenmiş olup, gelişmekte olan ülkeler de gönüllü olarak sayısal sera gazı emisyon azaltım hedefi verebileceklerdir. Ek-I ülkelerinin 1990-2000 yılları arası sera gazı emisyon indirim performansına bakıldığı zaman; AB'ye aday ülkelerin ortalama o/o 35 civarında indirim sağladıkları, Türkiye'nin ise aynı dönem için % 65 oranında artış kaydettiği görülmektedir. AB ülkeleri 1990 yılı değerini korurken, diğer Ek-I ülkeleri içinde yer alan ABD, Japonya, Kanada, Avustralya ve Norveç ortalama olarak o/o 20 civarında artış kaydetmişlerdir. Ek-B'de yer alan taraf ülkelerin belirlediği sayısal emisyon azaltım oranı hakkında 2005 yılında gösterilebilir bir ilerleme kaydedilmiş olduğu belgelerle sunulacaktır. Bu tarih aynı zamanda, ikinci taahhüt döneminin çalışmalarına başlanacak yıl olarak kabul edilmiştir. Protokolün uygut Development Mechanism-CDM) Kyoto Protokolü'ne göre Emisyon Ticareti ve Ortak Uygulama mekanizmaları Ek-I ülkeleri arasında, Temiz Kalkınma Mekanizması ise Ek-I ve Ek-I dışı ülkeler arasında yapılabilir. Emisyon Ticareti: Ek-I listesinde yer alan herhangi bir taraf ülke, Ek-B'de belirlenmiş olan emisyon azaltım miktarının bir bölümünün ticaretini yapabilir. Diğer bir ifadeyle taahhüt edilen emisyon miktarından daha fazla azaltım yapan taraf ülke, emisyonundaki bu ilave azaltımı bir başka Ek-I ülkesine satabilir. Ülkemizin yalnızca birincil enerjiden kaynaklanan CO2 emisyonunda öngörülen artış 201 O yılında 1990 yılına göre %217 civarında olacağından, Türkiye'nin Emisyon Ticareti yolu ile Ek-I ülkelerine satabileceği emisyonu bulunmamaktadır. Ortak Uygulama: Ek-I ülkeleri arasında gerekli şartların sağlanması koşuluyla, insan kaynaklı sera gazı emisyonlarının azaltı lmasını veya sera gazlarının yutaklar yoluyla uzaklaştı rılmasını amaçlayan projelerden elde edilen emisyon azaltım birimlerini diğer taraf ülkeye verebilir veya ondan alabilir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=