Kamusal bir deneyim olan yapı denetimi hangi kaynaklara dayalı yapılabilir diye sorulduğunda, doğal olarak yürürlükteki standartlar, yönetmelikler, şartnameler, imar yasaları ve geçerli kanunlara göre yapılması gerektiği apaçık anlaşılır. Ancak bıı yönden de geçerli mevzuatın eskiliği, yetersiz/iği, yeni teknolojilere uymadığı görülür. Toplum yararına olan, vatandaşın can ve mal güvenliğine yönelik bir yapı yasası kapsamında "kamu" yapılarının, MSB inşaatlarının tutulmaması akıl almaz bir yaptırım olup, bu durum ister istemez yasanın belirli bir zümreye hizmet alanı açma ve rant sağlama maksadıyla yapıldığını akla getirmektedir. Kamusal bir deneyim olan yapı denetimi hangi kaynaklara dayalı yapılabilir diye sorulduğunda, doğal olarak yürürlükteki standartlar, yönetmelikler, şartnameler, imar yasaları ve geçerli kanunlara göre yapılması gerektiği apaçık anlaşılır. Ancak bu yönden de geçerli mevzuatın eskiliği, yetersizliği, yeni teknolojilere uymadığı görülür. Bu anlamda yapı denetimi alışı lmı ş yöntemler, bürokratik koşullar içinde ara mühendisler için kolay bir iş ve sürekli bir kazanç görünümü sergilemekte; yetki, görev edinme çabasında olan meslek odalarına, derneklere cazip gelmektedir. Diğer taraftan yasa, içeriği yönünden incelendiğinde görüleceği üzere çok ağır hüküm ve vecibelerle doludur. Yapı teknolojisinde yüzlerce ihtisas alanını kapsayan yatırımdan-projeye, uygulamadan-işletmeye almaya kadar uzanan çizgide yasanın öngördüğü hizmetleri yüklenmek, sorumlulukları almak kolay sayı lamaz. Bu nedenle bu tür hizmetin sigortasında güçlüklerle karşı laşı I maktadır. İnşaat hizmetlerinde bir yapının elde edilip, işletmeye alınmasına kadar olan süreç içinde sorumluluk çok önemlidir. Hammu- Yeni İhale Kanunu ile müteahhit karneleri rabi döneminden beri süre gelen sorumluluk vecibeleri, çağımızda bütün ayrıntıları ile belirli, ileri ülkelerde profesyonel sorumluluk sigortası altında yapabilirlik belgesi olan teknik elemanlar tarafından yapılmakta, üretimde başarılı olunmakta, bilinçli tüketicinin arzusu doğrultusunda hizmetler danışman ve müşavirler kanalıyla kontrol edilip yürütülmektedir. Bu nedenle kamusal bir denetim olan yapı denetimi, geçerli mevzuat içeriğinde standartlara, yasalara, imar kanunlarına, yönetmeliklere uygun tarzda, meslek içi eğitilmiş yetkin elemanlara kamu adına yetkili olarak yaptırılmalı ; bunun dışında kalan mesleki denetim bilim ve teknolojiye uygunluk müşavirler, danışmanlar ve yatırımcının sorumluluğu içinde yapılmalıdır. ► İhalelerde Ön Seçim ve Teknik Değerlendirme 2490 sayılı İhale Kanunu'nda müteahhitlerin ön seçimleri müteahhitlik karnesi, banka teminat mektubu, teçhizat ve makina parkı gibi kriterlerle yapılır, birim fiyat esasına göre en düşük fiyat ihaleye esas olurdu. Uzun yıllar uygulanan bu yöntem müteahhitliğin mühendislik hizmetlerinden kopmasına neden olmuş, sermaye sahipleri bu sektöre yönelmiş, benzer iş deneyimi, yapabilirlik ikinci plana atılarak kamu ile müteahhit firmalar arasında arzulanmayan ilişkil er ortaya çıkmıştır. İnşaat hizmetlerinde bir yapının elde edilip, işletmeye alınmasına kadar olan süreç içinde sorumluluk çok önemlidir. Hammıırabi döneminden beri süre gelen sorumluluk vecibeleri, çağımızda bütün ayrıntıları ile belirli, ileri ülkelerde profesyonel sorumluluk sigortası. altında yapabilirlik belgesi olan teknik elemanlar tarafından yapılmakta, üretimde başarılı olunmaktadır. - ortadan kalkmış, ön seçimler teknik ve mali değerlendirmelere tabi tutulmuştur. Açık şeffaf ve tarafsız ihalelerde ön seçim öncelikle müteahhitlerin son beş sene içinde yaptığı işlerle değerlendirilmekte, işe yaklaşımları metodoloji raporları ile belirlenmektedir. Bazı yönleri ile ihale değerlendirme kriterleri Avrupa Birliği kriterleri ile benzer olmakla beraber, batı ülkelerinin teknik değerlendirmeleri bizlerden çok fark lı dır. Özellikle teknik değerlendirmede müteahhitlerin benzer iş deneyimleri çok yönlü tahkik edilmekte, bahse konu işlerde müşavir ve kontrol mühendislerinin görüşleri alınmakta, ayrıca işletmeye alınmış yapılar yerinde incelenmektedir. Özellikle müteahhitlerin işe tahsis edeceği teknik personelin özgeçmişleri tek tek incelenmekte, referansları ile temasa geçilerek görüşleri alınmaktadır. Ağustos ayında bu tür bir ihale değerlendirmesinde 4 firmanın 40 kişiye ulaşan teknik elemanlarının 120 kişiden oluşan referansları ile yetkililerin tek tek telefon görüşmesi yapması çok ilginç sonuçlar doğurmuştur. Çoğunlukla olumlu bir görüş beklenen referans adreslerinin %30 oranı olumsuz cevap vermiş, değerlendirme kurulu beyanları esas alınmıştır. İhalede iş güvenliği, risk, lisan kriterlerinin değerlendirilmesi çok detaylı yapılmış, teknik puanlamada doğru beyanlar önem kazanmıştır. Ayrıca müteahhitlerin sürekli çalıştığı taşeron firmalar-özellikle mekanik tesisat, elektrik firm a ları-konu sunda tek firma bildirimleri, bu firmaların benzer iş deneyimleri seçimlerde etkili olmuştur. Genellikle %60 mali değerlendirme, %40 teknik değerlendirme müteahhit seçimine esas alı nı rken, teknik puanların ayrıntılı değerlendirmesi formüle edilmiş mali puan değerlendirmesini kolayca değiştirmekte, en düşük teklif her zaman haddilayık sayılmamaktadı r. ı::t!l 23 M o o N ~ >, w M "' >, .. (/)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=