M c:, c:, "' M o, uygulamalar kapsamında bahsedilen İngiltere'nin 1995 tarihli Özürlülerin Gözetilmesi yasası nı n Ekim 2004 ayında yürürlüğe girecek ikinci uygulama aşaması da inşaatları etkileyecektir. Bina yönetmelikleri, binanın tasarımı ve inşasını, Yangın Önlemleri Yasası ve İşyerlerindeki Yangın Önlemleri Yönetmeliği ise kullanımda olan binaları kapsar. Bu mevzuatın uygulanması Başbakan'a bağlı bir devlet bakanının sorumluluğundadır. İş yerlerinde Sağlık ve GüvenIik Yasası içi ne uygulanan işletme proseslerindeki yangın riskleri, özel riskler, işverenin (özellikle çalışma mahallerindeki personel, işyerine gelen halk ve yangınla mücadele ekibi bakım ında n) yükümlülükleri ve en son olarak da tasarım riski ile ilgili hususları kapsar, yasa Çal ışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bağlı Sağlık ve Güvenlik Komisyonu'nca yönetilir. Geçmişte, mevzuatçı yaklaşım ken disini daha çok kuralcılık olarak gösterirdi, ancak son zamanlarda bu yaklaşım 1985 yılından beri uygulanan Bina Yönetmeliği ile gelen fonksiyonel ihtiyaçların ve yine 1995'ten beri uygulamaya giren risk değerlendirme tekniklerinin inşaatı ilgilendiren kısımlarının (tasarım ve yönetim) öne çıkarılmasıyla daha esnek bir yakl aş ı mla birleşmiştir. Mevzuatın uygulanması, İngiliz Bina yönetmeliklerine uygunluk onay belgesi "B" gibi bir seri onaylanmış yol gösterici doküman ve diğer ulusal standartla desteklenmektedir. Burada önemli olan; tasarım ekibinin içindeki m i marların, müşterilerin ve diğerl erinin bu dokümanların sadece yol gösterici olduklarının ve alternatif yaklaşım ların da mevzuatça kabul e dil eb ileceğinin farkında olmalarıdır. Örnek olarak, halen İngiltere'nin birçok bölgesinde uygulanmakta olan "B" onay belgesi "Toplam Yangın Güvenliğini bir paket olarak ele alan Yangın Güvenliği Yöneti mi yaklaşımı, yangın güvenliğine "iii ·;:;, alternatif bir yaklaşım getirebilir" şek- :. c linde belirtmektedir. Gerçekten de bazı - ı,ı .. "iii ~ 208 geniş bina komplekslerinde Toplam Yangın Güvenliği Yönetimi tarzında bir yaklaşım, yangın güvenliği tasarımının amaçlarını gerçekleştirecek yegane uygun yöntem olab ilir. Sağlık koruma ilgili binalar ı n yangın kuralları ve İngil iz DD 240: 1997 Binalarda Yangın Güvenlik Yönetimi ve bunun yerini alan BS 7974:2001 Bina Tasarımına Yangın Yönetimi Prensiplerinin Uygulama Yasası da alternatif yaklaşımları kolaylaştırmaktadır. Ancak Mimarlar ve tasarımcıları n, yasalarla gelen bu esnekliğin ilave sorumluluklar ve yangın mühendisliği hakkında daha derinlemesine bilgilere iht iyaç getirdiğinin farkında olmaları gerekir. Mimarl arı n bu bağlamda, bilgilerini daha da artı rmaları ve mesleki gelişim kariyerleri içinde belki de: ilk fırsatta bina tasarımından sorumlu olan ekip içinde yer almaları gereken, yangın mühendisliği uzmanlarına danışmaları ihtiyacı önemli olarak değerlendiri lmektedir. Tasarımı Etkileyen Hususlar Yangın güvenliği için tasarımı etkileyen üç ana faktör vardır: t Binanı n tipi, şekli, işlevi ve yeri, t İnşaat metodu, malzeme ve yapıl ış şekli, t Malzeme ve i htiyaçları n tedarik metotları. Binanın planlanan kul lanım tarzı tasarımı için oldukça önemli bir etkendir; zira yangın riski, yangı n hal inde kaçış yolları, binanın yapısal olarak yangına direnci, duman kontrolü için özel ihtiyaçlar vs. gibi özellikler; otel, ofis binaları, okul, sanayi yapıları, alışveriş merkezleri, mesken olarak yapılmış binalar, oteller ve kamu binaları gibi belli bina tiplerine uygulanabilir. Binanın yapısal özellikleri ve yeri de bu konuda önem taşır. Örneğin; şehrin yoğun bir bölgesinde inşası planlanan bir bina, kırsal alan için planlanan bir binaya nazaran hariçten gelen yangın sıçraması, kaçış yolları ve yangınla mücadele girişleri için değişik imkanlara ihtiyaç duyar. Benzer olarak binanın büyüklüğü ve şekli , hem plan formu hem de yüksekl iği (toprak seviyesinin altında ve üstünde olan kat sayısı) ile beraber binada merkezi bir atrium alanı bulunup bulunmaması gibi özellikleri tasarımı etkileyecektir. Örneği n Londra'da belli bir yükseklik ve hacimdeki binalar Londra Bina Talimatının değiştirilmiş 20. bölümünün gerektirdiği zorunluluklara uymak zorundadırlar. Bu zorunluluklar arasında binada sprinkler sistemlerinin bu lunması ki bu da binanın su depolarının kapasitesinde değişikler olmasıyla beraber bina hizmetlerinin koordinasyonu ve binanın tavan kısımlarında bırakılan boşlukların ölçüleri dolayısıyla taban-tavan yüksek-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=