E N D Ü B T R i D E T E B i B A T D D B V A B 1 ""'= ~J'Dô[}::s: [b)ôO@ô nıcaı ın orma ıon M o o "' ~ >, w M O> ~ u, •• • ENDUSTRIYEL VE BÜYÜK TÜKETİMLİ TESİSLERİN DOĞAL GAZA DÖNÜŞÜMÜ İÇİN • • • GEREKLi BiLGiLER Necessary lnformation For Converting lndustrial and Large Consumption Sized Facilities lnto Natural Gas İGDAŞ Sanayi Şartnamesi Hazırlık Grubu Alt Çalışma Komisyonu tarafındaıı hazırlanmıştır. 1. Giriş Sanayide can damarı olan enerji, değişik yakıt türleri ve elektrikten sağlanmaktadır. Doğal gaz, sanayide gerek direk olarak proseste, gerekse de ısı santrallerinde enerji üretiminde diğer tüm yakıtlara alternatif olarak kullanılabilir. Doğal gazın hem yanma kolaylığından, hem de atık gazlarının kompozisyonundan kaynaklanan nedenlerinden dolayı proseste kullanımının avantajları çok fazladır. Ancak bu niteliklerden maksimum ölçüde faydalanabilmek, en son teknoloji ile donatılmış kazan, fırın ve brülör sistemlerinin kullanım gereksinimi ile birlikte hassas bir yanma ayarı ve doğru hava/yakıt oranlarının sağlanmasına bağlıdır. Doğal gaz depolama gerektirmez ve borularla kullanım yerlerine kadar taşınır. Ancak pik talepleri karşılamak ve stratejik miktarlarda bulundurmak üzere depolama yapı l abil mektedir. Doğal gazın içinde yanmayan madde bulunamadığı için tümü yanar, hava ile çok iyi karışabildiğinden hava fazlalık katsayısı (1,05 - 1, 1 O) diğer yakıt tiplerine oranla düşüktür. Yanmamış yakacak kaybı yoktur. Baca kayıpları diğer yakıtlara oranla daha azdır. Doğal gazın yük değişimlerine kolayca cevap verebilecek şekilde otomatik kontrolleri kolayd ı r. Ayrıca yakıldığı cihazın rejim şartla rına ulaşması kısa bir zamanda olur. 196 Doğal gazın yeraltından çıkarılması, arıtılması, kontrolü ve dağıtımı başlı başına bir ilim kolu haline gelmiştir. Gaz endüstrisinde çalışan mühendisve teknisyenler, yakıt maliyetleri ile çok yakından ilgilenmek zorundadırlar. Doğal gazın petrol ve kömüre göre değeri, ısıtma kabiliyetleri ve yanma randıma nları mukayesesi bazı çevrim formülleri yardımı ile tayin edilir. Bununla beraber doğal gazın bir yakıt olarak değerinin anlaşılması uzun süre almıştır.[4] 2. Borulardaki Gaz Hızının ve Basınıj Düşümünün Hesaplanma Yöntemi a. 50 mbarg ve daha düşük basınçlar için kullanılacak formül aşağıda verilmiştir. P, - p 2 = 23.2 X R X Q1 • 82 / D4 82 ; ~p R/L = P1 -P2 (bar) P1 : Giriş basıncı (bar), P2 : Çıkış basıncı (bar) D : Boru çapı (mm.) R : Gaz sabiti (R = 0.6 alınır), Q : Gaz debisi (m3/h) Diğer kayıplar (yerel ve yükselmeden kaynaklanan) hesaplanarak tablo halinde verilir. W = 353.677 x Q / (D2 x P) W : Hız (m/sn) W ~ 6 m/sn olmalıdı r. b. 50 mbarg üstü basınçlar için kullanılacak formül aşağıda verilmiştir. P,2 - p 2 2 =29.160 X L X Q 1 • 82 / D 4 • 82 P, : Giriş basıncı (bar), P2 : Çıkış basıncı (bar) D : Boru çapı (mm) L : Boru boyu ( m), Q : Gaz debisi (m3/h) w = 353.677 X Q / (D2 X P2) W : Hız (m/sn) W ~ 25 m/sn olmalıdır. 50 mbarg'ın üstü basınçl arda yerel kayıplar göz önüne alınmaksızın sadece hız ve çap kontrolü yapılır. 3. Boruların Kaynakla Birleştirilmesindeki Önemli Hususlar Kaynaklar amacına, uygulama usulüne ve işlemin cinsine göre sınıflara ayrılır. Endüstriyel tesislerde ya pılacak olan doğal gaz tesisatla rında elektrik ark kaynağı uygulanması zorunluluğu vardır. 3.1. Boruların kaynağa hazırlanması Borulara kaynak yapı l madan önce aşağıdaki işlemler yapılmalıdır. a. Boruların kontrolü: Kontrolde özel1 ikle; bükülme, başlarda eğilme, çentikler, çizikler, korozyona uğramış
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=