Tesisat Dergisi 93. Sayı (Eylül 2003)

M o o N :5 >-w M "' ;;. .. 1/) -.. en "iii ~ fında (genellikle elektrikli) buzlanma korumasının gerekmemesi sayesinde elde edilir. Toprak-hava ısı değiştiricilerinde esas avantaj ekonomik alanda değild i r, daha ziyade enerji tasarrufundadır. Toprak-hava ısı değiştiricileri, yeniden kullan ı labilen enerji sistemleridir ve bu sayede kaynak ve çevre koruyucudur. Bu ekolojik bakış açıları, inşaat sahipleri için genel olarak esas motivasyon sağlayıcı unsurlardır. 112. Hijyen Toprak-hava ısı değiştiricilerinin hijyenik durumu, mevcut tesisler üzerinde bir çok çalışma ile araştı rılmıştır. Özellikle mikrobiyolojik olgulara odaklanılm ıştır. THID'lerin belirli çalışma konumlarında yoğuşma oluştuğundan, mikro organizmalar (mantarlar, sporlar, bakteriler) zaman zaman gelişmek için uygun koşulları bulmaktadır. THID sonrası bu mantar ve bakterileri yoğunluğu, hem mevsime (özellikle çevre havasında yer alan mantar yoğunluğunun mevsimsel dalgalanması) hem de araştırılan mantar veya bakteri tipine bağlıdır. Sonbahardan ilk bahara kadar, toprak-hava ısı değiştiricileri içindeki çevre havasında yer alan mantar ve bakteri oluşumları genel olarak azalır. Ancak yaz aylarında yüksek sıcaklıklar ve yüksek yoğuşma olasılığı TH I D içinde konsantrasyonu yükseltir. Gidiş havasındaki mantar veya bakteri yoğunluğu, tüm yıl boyunca çevre havası oranlarının belirgin bir şekilde altında yer alır. Bunun nedeni ise, THID sonrası devreye alınan filtredir (havalandırma ünitesindeki). Mantar konsantrasyonu filtreleme kalitesi arttıkça THID sonrasında düşme gösterir. Diğer hava kirleticiler ise bazı gazlar (ör. topraktan gelen Radon gazı), uçucu organik kirleticiler (örneğin formaldehit, klorlu hidrokarbonlar) veya toz olabilir. Ancak iç havadaki kirletici miktarının THID'li binalandırılmayan binalardakinden daha iyi olduğu ortadadır. Hijyenik açıdan bugüne kadar yapılan araştırmalar toprak-hava ısı değiştiricilerinin ku llanılması nda herhangi bir sorun bulmam ı ştır. Ancak her koşulda, THID önüne bir kaba toz filtresi ve THID sonrasına da (havalandırma cihazına bağlandığı yerde) ince toz filtresi konulması şarttır. Bu filtreler düzenli olarak kontrol edilmelidir ve gerektiği nde değiştiri lmelidir. B unların dışında toprak-hava ısı değiştiricilerinin pla n lan ması ve çalıştırılmasında, normal havalandırma sistemlerinde olduğu gibi, öngörülen kurallara dikkat edilmelidir. Özellikle de DiN 1946 Bölüm 2 ile VDIDirektifi 6022 Föy 1 dikkate alınmalıdır. Toprak-Hava lsı Değiştiricileri havalandırma tekniği bileşeni olarak uzun zamandan beri başarıyla havalandırma sistemlerinde çok çeşitli binalarda kullanılmıştır. Planlama ve uygulama safhasında dikkat edilmesi gereken teknik kriterler, yeterince bilinmektedir ve hem teorik temel bilgilere hem de tecrübeye dayanır. Projelendirme safhasında THID'nin boyutlandırılması ve optimizasyonu, en mantıklı şekilde, uygun simülasyon programlarıyla yapılabilmektedir ve bu konuda güvenilir ve kendini kan ıtlamış programlar mevcuttur. Sıkça dile getirilen hijyen hakkında (özellikle de yazın THID içinde yoğuşma sonucu mikrobiyolojik oluşumlarla bağlantılı) görüşler araştırmalar ile ispatlanmamıştır. Bu konu için ön şart hijyene uygun projelendirme ve uygulamanın yapılmasıdı r. Bir yandan toprak-hava ısı değiştiricileri "alışılagelmiş" sistemlerle ekonomik açıdan çoğu kez rekabet edemeyecek durumdadır. Öte yandan binadaki enerji tüketimlerinin düşürülmesinde getiri ve böylece kaynak ve çevre koruması sağlamaktadırlar. Giderek daha az enerji tüketen ve daha sızdı rmaz olan binalar yapma trendi ile kuwetlenerek larda TH ID'siz binalara göre daha fazla her geçen gün daha fazla havalandırma olduğu ispatlanmamıştır. Bundan ziyade, sürekli havalandırma ve dış hava filtresi içeren THID ve havalandırma sisteml i binaların iç hava kalitesinin sürekli hava100 sistemi THID ile birlikte kurulmaktadır. Toprak-hava ısı değiştiricileri bu nedenle havaland ırma tesislerinde standart eleman olarak yer bulmaktadır. Lıteratur 1. BiNE Informationsdienst des Fach in-formationszentrums Karlsruhe: Raumluftkonditionierung mit Erdwiirmetauschern. Projektinfo 2/00 2. Dibowski, G.; Wonmann, R: LuftErdwiirmetauscher, Teil l Systeme für VVohngebiiude, Kurzfassung, erstellt im Rahmen des L-EVVTVerbundprojektes der Arbeitsgenıeinschaft Solar NordrheinWestfalen. 2002 3. DiN 1946-2 Raunılufttechnik - Gesundheitstechnische Anforderungen (VDI-Lüftungsregeln). Beuth Verlag. Berlin. Januar 1994 4. VDI 6022 Biati l Hygienische Anforderungen an Raumlufttechnische Anlagen in Büro- und Versammlungsriiumen. VDJ-Gesellschafı Technische Gebiiudeausrüstung. Beuth Verlag. Berlin. Juli 1998 5. Evers. M; Henne, A.: Simulation und Optimierung von LuftleitungsErdwiirme-übertragern, Bericht in ..Technik am Bau -TAB". Heft 12/99 6. Flückinger, B.; Wanner, H.; Lüthy, P:Mikrobielle Untersuchungen von Luft-ansaug-Erdregistern. ETH Zürich. Fach-bereich Umwelthygiene. Februar 1997 7. Huber, A.: Benutzerhandbuch für WKM Version 3.4 - PC-Programm zur Auslegung von Luft-Erdregistern. Huber Energietechnik. Zür~ Februar 2002

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=