OTOPRODÜKTÖR TESİSLERİN SEKTÖREL DAĞILIMI ,o 2$ 20 u 10 - � - - - t- $ / LJ Lrıfl___n___r� J _j - Ji -=-__r_ o ,,.. ... c• r:' ,....., - 7U($7İ.. MUAL " �<too. ....,, K A/1oç OOA .,.,,,, _., ı-• -.. µ,ı'EtA:: .,,, loAA<VE$Ari'$' � 1 H . ' ' ' 1 2. Kojenerasyon Sistemlerinin Evrensel ve Türkiye Şartlarındaki Kazançları Nelerdir? Kojenerasyon sistemlerinin, konvansiyonel ısı ve elektrik üretim sistemlerine göre avantajlarına evrensel bir gözle baktığımızda aşağıda bahsedilen kazançları sağladığını görmekteyiz: t Kojenerasyon sistemleri konvansiyonel enerji üretim sistemlerine oranla çok daha yüksek çevrim verimli sistemlerdir. t Primer enerji kaynaklarından doğal gaz, LPG gibi en temiz olan yakıtları kullandıklarından dolayı çevre dostu sistemlerdir. t Gaz ve sıvı fazda çeşitli yakıtlar kullanılabilmesi ile, yakıt konusunda çok büyük esneklik sağlarlar. t Enerjinin kullanıldığı yerlere inşa edildiklerinden dolayı, iletim ve dağıtım hatlarında oluşan kayıplar olmamaktadır. t Şebeke satış fiyatının altında enerji üretmektedir. t Şebeke ile paralel çalışabilmesi sayesinde, bu sistemler ile şebeke arasında enerji alışverişi kolaylıkla yapılabilmektedir. Yukarıda sözü edilen özellikleri ile kojenerasyon sistemlerinin Türkiye ekonomisine kazandırdıkları ise aşağıdaki gibi özetlenebilir: t Ülkemizde kurulmuş ve kurulmakta olan kojenerasyon tesisleri, iletim ve dağıtım hatlarımızın o/o 10-20 arasındaki kayıplarından kurtulması ile senede yaklaşık 2-2.5 Milyon MWh arası enerji tasarrufu sağlamaktadır. t Kojenerasyon tesislerinin toplam enerji çevrim verimlerinin yüksek olması ' ' ' . , 1 . " sebebi ile senede yaklaşık 2.5 - 3 milyon TEP enerji tasarrufu sağlanmaktadır. Bu değer ise Türkiye'de çıkarttığımız yerli doğal gazın yaklaşık 11 katıdır. t Kojenerasyon yatırımlarının özel sektörce yapılması sebebi ile devletimizin omuzları üzerinden senede 500-700 milyon $'Iık bir enerji yatırım yükü alınmaktadır. Bu özelliği ile diyebiliriz ki; kojenerasyon sistemleri Türkiye elektrik enerjisi üretim sektörünün en sorunsuz ve hızlı gelişen bir özelleştirme biçimidir. t Kojenerasyon tesisleri, kurulduğu işletmelere şebeke satış fiyatının daha altında, kesintisiz ve kaliteli enerji üreterek, uluslararası rekabette daha mücadeleci olabilme imkanı sağlar. t Kojenerasyon tesisleri kısa sürede, Türkiye'nin kurulu termal elektrik enerji üretim kapasitesinin o/o l 4'ü düzeylerine ulaşmış ve böylece de elektrik enerjisi açığının kapatılmasına büyük katkılar sağlamıştır. Kojenerasyon sistemleri modern Türkiye Cumhuriyeti'nde bir yüzyılda gelinen kurulu elektrik enerjisi üretim kapasitesinin o/o l4'Iük bölümüne 1 0 yıl kadar kısa bir süre içinde ulaşmıştır. oo·c TESİSAT DERGİSİ ıım SAYI 70 EKİM 2001 Ülkemizde kurulu kojenerasyon tesislerinin sektöre! dağılımını incelediğimizde, toplam 26 proje ile Tekstil sektörü sayıca birinciliği almaktadır. Ardından ise metal, bağımsız üreticiler, sanayi bölgeleri, kağıt, cam ve diğer sektörler gelmektedir. Kojenerasyon tesislerinin sektöre! incelemesi, aşağıda ekli bulunan grafikte özetlenmiştir. Ülkemizde kurulu kojenerasyon tesislerinin sektöre! dağılımını incelediğimizde, toplam 26 proje ile sayıca Tekstil sektörü birinciliği almaktadır. Ardından ise metal, bağımsız üreticiler, sanayi bölgeleri, kağıt, cam ve diğer sektörler gelmektedir. Kojenerasyon tesislerinin sektöre! incelemesi, aşağıda ekli bulunan grafikte özetienmiştir. 3. Çeşitli Kojenerasyon Uygulamaları Bu bölümde kojenerasyon sistemlerinden yararlanılarak kurulmuş çe-şitli kojene:asyon sistemleri örnek olarak incelenecektir. Bir kojenerasyon ünitesine giren 100 birimlik enerji, 30-40 birim olarak elektriğe dönüşürken egzoz gazı, gövde soğutma gibi bir çok bölümden de o/o 5060'Iar düzeyinde ısı enerjisine dönüşmektedir. Böylece, ideal bir projelendirme ile, yukarıdaki grafikte gösterildiği gibi o/o 93'Ier oranında birincil enerji kullanılabilir ikincil enerjilere dönüşebilmektedir. Bu bölümde inceleyeceğimiz şemalar motorlu sistemler olarak hazırlanmış ve sembolize edilmiştir fakat bu uygulamaların hepsi türbin ya da motor, fark etmez, kısaca kojenerasyon uygulamalarıdır. - Yaı):a{nayfOı - SoOutma Suyu - Egı:ozGaı, - Fatö.!ı�ISt Tlıoplam= 93 . 3 %
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=