Tesisat Dergisi 335. Sayı (Kasım 2023)

66 TESİSAT • Kasım / 2023 yoğun bir şekilde kullanılır. 2. Üretim Süreçleri: Chiller’ler, üretim sırasında oluşan ısıyı uzaklaştırmak veya sıcaklığı korumak için gereken çeşitli üretim süreçlerinde kullanılır. Plastik, gıda ve içecek, otomotiv, ilaç ve beyaz eşya soğutmanın önemli olduğu bazı sektörlerdir. 3. Veri Merkezleri: Chiller’ler, birçok bilgisayar sunucusu- nu ve ekipmanını barındıran veri merkezlerinde soğut- ma konusunda hayati bir rol oynar. Sunucular tarafın- dan üretilen ısıyı dağıtarak optimal performansı sağlar ve aşırı ısınmayı engeller. 4. Tıbbi ve Laboratuvarlar: Chiller’ler, ekipmanlar, numu- neler ve hassas malzemeler için belirli sıcaklık aralıkları- nı korumak amacıyla tıbbi tesislerde, araştırma labora- tuvarlarında ve ilaç endüstrisinde kullanılır. 5. Soğuk Depolama ve Gıda İşleme: Chiller’ler, bozula- bilir ürünlerin tazeliğini ve kalitesini korumak için so- ğuk depo tesislerinde ve gıda işleme tesislerinde hayati öneme sahiptir. Gıda ürünlerini korumada, bozulmayı önlemede ve raf ömrünü uzatmada yardımcı olurlar. 6. Kimya ve Petrokimya Endüstrileri: Chiller’ler, kimya ve petrokimya süreçlerinde reaktörleri, kondenserleri ve diğer ekipmanları soğutmak için kullanılır. Üretimin çeşitli aşamalarında sıcaklıkları kontrol etmeye yardımcı olurlar. 7. Plastik Endüstrisi: Chiller’ler, kalıpları, ekstrüderleri ve enjeksiyon kalıplama makinelerini soğutmak için plastik endüstrisinde geniş bir şekilde kullanılır. Eriyen plastikleri katılaştırmak ve boyut istikrarını korumakta yardımcı olurlar. 8. Diğer Endüstriler: Chiller’ler ayrıca tekstil, otomotiv, güç üretimi ve yarıiletken üretimi gibi endüstrilerde de kullanılır. SOĞUTMA GURUPLARINDA ENERJİ PERFORMANS ANALİZİ Soğutma sisteminde ana performans göstergesi «Soğut- ma Performans Katsayısı (COP)» veya «Enerji Verimlilik Oranı (EER)» olup, birim soğutma için harcanan güç ola- rak ifade edilir. Bir chiller sisteminin enerji tüketicileri ve enerji performansını etkileyen parametreler aşağıda sunul- muştur. Chiller sistemi enerji tüketicileri; • Kompresör • Kondenser fanı (hava soğutmalılar için) • Kule pompası, kule sprey pompası ve kule fanı (su so- ğutmalılar için) Chiller sistemi enerji performansını etkileyen paramet- reler; • Kompresör teknolojisi • Kondenser soğutma yöntemi • Soğutma kulesi türü • Chiller ve kule soğutma kapasitesi • Dış hava sıcaklıkları • Akışkan çevrim sıcaklıkları • Evaporasyon ve kondenzasyon sıcaklıkları • Kule yaklaşım sıcaklığı • Chiller ve kule yük oranı • Pompa teknolojisi • Su kalitesi • Isı değiştirici kirlilik faktörü EER (Energy Efficiency Ratio) Enerji verimlilik oranı anlamına gelir. Soğutma ve ısıt- ma fonksiyonu olan cihazlarda soğutma esnasında soğutma kapasitesinin harcanan enerjiye oranıdır. EER şu şekilde ifade edilebilir; [5] Denklem 1- Enerji Verimlilik Oranı Q= Soğutma kapasitesi (kW) W= Harcanan enerji (kW) COP (Coefficient of Performance) Performans katsayısı anlamına gelir. Soğutma ve ısıtma fonksiyonu olan cihazlarda soğutma veya ısıtma esnasında kapasitesinin harcanan enerjiye oranıdır. COP şu şekilde ifade edilebilir; [6] Denklem 2- Performans Katsayısı Q= Soğutma veya Isıtma kapasitesi (kW) W= Harcanan elektrik miktarı (kW) Şekil 2. Endüstride Chiller’lerin Kullanıldığı Alanlar ve Kullanım Yoğunlukları [4] ANALİZ