Tesisat Dergisi 317. Sayı (Mayıs 2022)

12 TESİSAT • Mayıs / 2022 KONUK YAZAR İ nşaat sektörü, Türkiye’nin lokomotif sektörlerinden biri. Bu sektörde ciddi seviyelerde istihdam var. İş imkânı yaratma şansı var. Emek yoğun bir sektör olan Türkiye inşaat sektöründe rekabet koşulları bu derece çetin olmasa, çok daha iyi işler başarılabileceği kanaa- tindeyim. Oturduğunuz her binada sizi en çok cebinizden çıkan para doğrudan ilgi- lendirir. Bunu, konfor koşulları takip eder. Mekanik Tesisat konuları, özellikle ısıtma-soğutma-havalandırma, bir bina- nın en ciddi gider kalemlerini oluşturur. Bu nedenle seçilen sistemler ve yapılan uygulamalar binayı, elbette ki o binayı kullanan/işletenleri de doğrudan ilgilen- dirir. İnşaat sektörü içinde en fazla işlevi olan sektör, yaşayan sistemler olan meka- nik tesisattır. Ne yazık ki ehil olan, olma- yan herkes bu işi yapar oldu. Bildiğiniz üzere, şirketlerimizde 3-5 sene çalışan ve gerekli deneyime sahip olmayan kişiler bile daha sonra piyasada bize rakip olabi- liyor. “Peki, kim ehil, kim değil, nasıl ayrı- şacak?” derseniz, samimiyetle söyleyeyim ki benim ömrüm bu sorunun net cevabını duymaya yetmeyecek diye düşünüyo- rum… Dünyada bu konu, daha çok sivil toplum örgütleri tarafından takip ediliyor. Yeterlilik kriterleri oluşturuluyor. Türki- ye’de de TTMD, İSKİD, ISKAV, İZO- DER, MTMD gibi sivil toplum örgütleri bu konuda faal olarak çalışmalar yaptı, yapıyor…Ama net sonuçlar elde edilebil- mesi için sadece bizlerin çabası yetmiyor ne yazık ki… Elbette tesisat sektörü belli bir çıtanın üstüne çıktı ama hala çözüm bekleyen çok büyük sorunlarımız var. Öncelikle, bu konunun önemini anla- yan iyi bir işverenimiz, yatırımcımız yok. Çok işte proje yönetimi yok ve herkes ucu- zun peşine düşmüş durumda. Bu sebeple çok uzun yıllar bu sektöre hizmet etmiş çok güzide birkaç firmamız ne yazık ki yok oldu ve bunun sebebi tek başına fir- manın yönetiminin kusurlu olması değil; “en ucuz”un peşinden koşanların da ciddi payı var. Bu “en ucuz” arayışı, binanın yapım aşamasında tüm paydaşları zora sokuyor, mesela işçiler paralarını alamıyor, iş aksaklığa uğruyor, paydaş üretici/satıcı parasını alamıyor… Özetle süreç zincir- leme kaza gibi işliyor. Bir başka sorun da döviz kurundaki dengesizliktir. Mekanik tesisat işinin %70’i malzemedir. Bu %70’in %50’si de ithal malzeme ne yazık ki. Kurdaki en ufak oynama, tüm süreci olumsuz yönde etki- liyor. Ürünü satan firma, ürettiğini satar ve onun açısından iş biter ancak asıl zor olan iş biz uygulamacılarındır. Çünkü mekanik tesisat işlerinin uygulanması en az 1-2 yıl sürüyor ve bu süre zarfında döviz kurun- daki dalgalanmaları öngörmenin imkânı yok. Bu süreçten uygulamacıların en az etkilenmesi için en azından malzemele- rin dövizle, geri kalan işlerin TL olarak yapılması sözleşmelerde “olmazsa olmaz” olmalıdır. Ayrıca son aylarda özellikle demir çelik mamulleri ve tüm ithal malzeme- deki döviz bazında yüksek fiyat artışları, malzemelerin bulunmaması, bu fiyat artışlarının işverence ödenmemesi diğer önemli bir sorundur. Yine altını çizmekte fayda gördüğüm konu: projelerde fizibilite eksikliği ve finansman sorunu. Bir proje, “teslim süresi 20 ay” olarak başlıyor ama 28 ayda bitiyor. Hal böyle olunca, tüm yapılan hesaplar bir anda değişiyor. Kıya- sıya bir rekabet olduğu için herkes ince hesaplar peşinde koşmaya başlıyor. Ayrıca bu zaman konusu ve uzaması, işin şantiye endirekt kadro giderleri zarar ettiriyor, işveren bu bedeli ödemiyor. Bu şekilde firmalar zora giriyor. Büyük sorunlar yaşanıyor. Sonuç olarak malzeme fiyatla- rının döviz bazında dahi aşırı artışı ve işin uzaması endirekt giderlerin ödenmemesi sektörümüzü ciddi zarara sokmaktadır. Ayrıca, eleman problemi de sektö- rümüzde süregelen problemlerden biri. Üniversite mezunu çok sayıda genç iş arı- yor, sektör de eleman arıyor ama talepler ve beklentiler birbirine uymuyor. Mesela şantiyede çalışmak zordur; insanlar bıka- biliyor. Departman değişiklikleri, işten ayrılmalar da işin seyrini zora sokuyor. Bu konuda kendimizde de hata aramamız gerek. Ben her zaman bölünmek yerine birleşip daha güçlü olmamız gerektiğini HÜSEYİN ERDEM MTMD Yönetim Kurulu Başkanı Sektörün Sorunlarına En Büyük Çare, Proje Bazlı Ortaklıklar Kurmak Olacaktır