Tesisat Dergisi 305. Sayı (Mayıs 2021)

tesisat.com.tr 12 Tesisat / Mayıs 2021 KONUK YAZAR Can İşbilen ESSİAD Yönetim Kurulu Başkanı SEKTÖRSORUMLULUKLARININ PANDEMİ İLE MÜCADELEYE VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE ETKİLERİ S ektörümüzün çok dinamik bir sektör olduğunu, dünyadaki her türlü gelişmeden hızlı bir şekilde etkilenebildiğini, geçmiş olduğumuz pandemi döneminde yaşayarak şahit olmuş durumdayız. COVID-19 Pandemisi ile mücadele kapsamında sektörümüzde imalat, tasarım, ekipman ve uygulama alanlarında birçok yeni sorumluluklar ve iş alanları ortaya çıktı. Aşı gelişmeleri neticesinde Korona Virüsü aşısının üretilmesi ile uygulanması arasındaki süreçte soğuk zincirin kritik derecede önemli olması, sektörümüz açısından bu alanı son derece önemli bir çalışma alanı haline geldi. Sektör firmaları bu ihtiyaçlara cevap verebilecek teknoloji ve bilgi birikimine sahip olduklarını hızlı bir biçimde gösterdiler. Derneğimizin de üyesi olduğu firmalar aşıların saklandığı soğuk odaların ve aşı muhafaza dolap- larının imalatını yapmaya başladılar. Aşı dolaplarının yoğun şekilde ihraç edilmesi tüm sektör adına sevindirici bir geliş- medir. Pandemi ile mücadele kapsamında havalandırma, iklimlendirme ve filtreleme sistemlerinde yeni gereklilikler ortaya çıktı. Taze hava gereksiniminin en az pandeminin ilk aylarında dikkat çekilen maske, mesafe ve hijyen konuları kadar önemli olduğu saptandı. Dünya Sağlık Örgütü de (WHO) virüs ile mücadele de taze havanın gerekliliğine dikkat çeki- yor. TMMOB Makine Mühendisleri Odası (MMO) çatısı altında sektörümüzdeki çok önemli derneklerin ve hekimlerin katı- lımı ile çalışmalarını sürdüren İklimlen- dirme Teknik Kurulu, on adet alt çalışma komisyonu ile bu konuda çok önemli çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışma- ların sektördeki tüm paydaşlar arasında koordineli bir biçimde yürütülmesi için sektör derneklerine de önemli görevler düşmektedir. Sektörümüze yön verecek olan geliş- melerin bir diğeri de iklim değişikliği ve buna karşı tüm dünyada alınması elzem olan önlemlerdir. 2018 yılında Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli’nde (IPCC) açıklanan rapora göre 2030 yılına kadar küresel ortalama sıcaklık artışının 2°C’nin üzerine çıkması insan hayatının sağlığını, refahını, güvenliğini ve ekonomik yaşa- mını yıkıcı şekilde olumsuz etkileyecektir. Hedef, önümüzdeki 10 yıl içerisinde bu sıcaklık artışını yaklaşık 1,5°C civarında tutabilmektir. Bu amaç doğrultusunda özellikle AB ülkelerinde sektörümüzü de etkileyen Ecodesign etiketleme kriterleri gibi bir dizi önlemler alınmaktadır. Bunun yanında soğutucu gazlarla ilgili gelişmeleri de sektörümüz yakından takip etmektedir. Türkiye’nin taraf olduğu 2016 yılında kabul edilen Kigali Proto- kolü’ne göre, Türkiye'nin 2024 yılındaki tüketim seviyesi baz yılı olarak alınacak ve 2024 itibariyle HFC üretim ve tüketi- mimizde azaltım yapmaya başlayarak, %10’luk ilk azaltımın 2029’a kadar ger- çekleşmesi planlanacaktır. Bu konuda AB ülkeleri de üzerlerine düşen sorumlulukları yerine getirirken bazı problemlerle karşılaşmaktadırlar. Avrupa’da bulunan bir sektör grubunun yapmış olduğu araştırmaya göre 2019 yılında AB sınırlarına illegal yollardan giren soğutucu gazların 31 milyon ton eşdeğer CO₂’e ulaştığı belirtilmektedir. Bu değerin 2019 ve 2018 yılları toplamanın ise 73 milyon ton eş değer CO₂’e (yasal piyasanın 1/3’ü) denk geldiği bildirilmiştir. Bu değeri R22 gazı özelinde düşünecek olursak, 2018 ve 2019 yılları için illegal olarak yaklaşık 40.000 kg yasadışı gaz AB ülkelerine giriş yapmıştır. Bu miktar piyasada alışılagelmiş tek kullanımlık tüp- lerin boyutunda yaklaşık 3.000 tüp gaza (R22 GWP değeri ile hesaplandığında) denk gelmektedir. Bu sektör kuruluşunun oluşturduğu online portala 10 ay gibi bir süre içerisinde anonim olarak 330’dan fazla illegal soğutucu gaz ticareti ile ilgili başvuru olmuştur. Pandeminin tüm dünyadaki olumsuz etkilerinin yanında, dünya ticaretinin de daha önceden tahmin edemeyeceğimiz şekilde çalkantılı zamanlar yaşadığına şahit olduk. Yaşanılan problemlerden sektörümüzü olumsuz şekilde etkileyen en önemli gelişmelerin başında tedarik zincirlerinin kırılması ve hammadde fiyat- larının artması gibi etkenler iş yapma zor- luklarımızı arttırdı. Uluslararası ticarette verilen teslim tarihlerinin tutulamadığına çoğunlukla şahit olduk. Tüm bu gelişmelerle birlikte dijital- leşmenin önemini kavradık ve iş yapma şekillerimizin değiştiğine şahit olduk. Dijital alt yapısı uzaktan çalışmaya elve- rişli olan firmalar pandemi döneminde bir adım öne geçtiler. Belki de yeni iş dünyasında artık en güçlüler değil, ken- dini yeni oluşan şartlara en hızlı adapte edebilenler ayakta kalacaktır. Sağlıklı ve aydınlık günlerde görüş- mek ümidiyle… n