Tesisat Dergisi 298. Sayı (Ekim 2020)

tesisat.com.tr 16 Tesisat / Ekim 2020 dönemde %37, 2. dönemde %22) azaldığı görülmektedir. Konut satışlarının yıllık ve 1. ile 2. çeyrek dönemlerdeki gelişimi için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü'nün kayıt- larından derlenmiş olan TÜİK bilgilerin- den temin edilerek yapılmış olan listeler- den anlaşıldığına göre 2013 yılından 2019 yılına kadar geçen süreçte; 1. Konut satışlarının toplamının endeks değeri 2013 yılında 100 iken, 2017 yılında zirve yaparak 122’ye çıktığı, ama 2019 yılında 117’ye düştüğü, 2. Konutların toplam satış miktarları içindeki “İlk Satış” miktarlarının endeksi ise 100’den 2019 yılında 97’ye düşerken, “İkinci El Satış ”la- rının indeksi 133’e yükseldiği, 3. Ancak aynı değerlerin 2018 yılında sırasıyla 123 ve 115 olduğu, bir başka deyişle 2019 yılında “İlk Satış”taki ağırlığın “İkinci El Satış”a geçtiği, 4. Bu değerlerin 1. ve 2. dönemlerdeki değişimine bakılınca da 2019 yılı için dönemsel bir farklılık olmadığının görüldüğü, 5. Ayrıca 2020 yılının 1. ve 2. dönem- lerdeki miktarsal değişimlerde; gerek “İlk Satış” ve“İkinci El Satış” gerekse “İpotekli Satış”ların endeks değerle- rinin birbirlerine göre oldukça fark- lılaşmış olduğu ve “İkinci El Satış” değerlerinin çok büyük bir oranda (neredeyse 2 misli) artmış olduğu, 6. "İpotekli Satış" ve "diğer" ayrıntı- sına göre gerçekleşen konut satış sayılarının yine 2013-2020 yılları ara- sındaki değerlerine bakılacak olursa 2018 ve 2019 yıllarında "İpotekli Satış" ların 2017 yılına göre büyük oranda (1. dönemde; indeks değeri 108’den önce 77’ye, sonra da 33’e, 2. dönemde; indeks değeri 93’den önce 87’ye, sonra da 34’e) düştüğü, 7. “Diğer” satışların ise önceki yıllardaki ağırlığını koruduğu, bir başka deyişle "İpotekli Satış" lar çok azaldığı, 8. Ancak bu durum 2020 yılının 1. ve 2. döneminde tersine döndüğü ve "İpotekli Satış" ların 2017 yılındaki tarihi zirvesini dahi geçtiği görülmek- tedir. TÜİK’in geçmiş ay için yapılan çalışmaların sonucu olarak her ayın ilk gününde yayınlan inşaat maliyetleri ile TÜFE ve ÜFE Endekslerinde 2015 yılından 2020 yılına kadar geçen zaman içinde değerlerin nasıl değiştiği hakkında bir inceleme yapacak olursak; 1. İlk olarak inşaat maliyetlerinin endeks değerinin 2015 yılı Haziran ayında 100 iken 2020 yılı Haziran ayında 208, Temmuz ayında ise 210 endeks değerine ulaşmış olduğunu görürüz. 2. Bu artış özellikle son üç yıl içinde, yani 2017 yılı Temmuz ayından 2020 yılı Temmuz ayına kadar geçen zaman içinde %64 artış olarak gerçekleşmiş. 3. Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ’nin 2010 yılından 2020 yılına kadar geçen süreç içindeki aylık endeks değerlerine bakıldığında, 2010 yılı Ağustos ayında 176 olan endeks değerinin 2020 yılı Ağustos ayında 472’ye ulaştığı, böylece 10 yıl içinde %268 artış gösterdiği, bu artışın önemli bir kısmının da yine son üç yıl içinde (%51,5) yaşandığı görülüyor. 4. Aynı değerlendirmeyi Yurt içi Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) 'de de yapacak olursak yaklaşık olarak aynı değer- lerin gerçekleştiğini (%288 ve %67) görürüz. Ancak ÜFE’deki artışın TÜFE’den 15 puan daha fazla olarak gerçekleşmesi TÜFE’deki artışların yakın gelecekte daha fazla oranlarda gerçekleşebileceğini gösteriyor. Döviz fiyatlarının TCMB’nın sitesin- den alınarak hazırlanan günlük tablodaki ABD Doları ve Avro bazında gerçekleşen değişimlere bakıldığında; 1. Son beş yıllık süreçte 28 Eylül itiba- riyle; ABD Doları’nın %254, Avro’nun ise %265 oranlarında artış gerçekleş- tirdiği görülüyor. 2. Ancak 2017 yılındaki yani sadece üç yıl önceki değerlerin günümüzde ABD Doları ’nın %220 ve Avro’nun da %215 oranlarında artmış olması oldukça fazla dikkat çekiyor. Brent tipi Petrol Satış Fiyatlarının BloombergHT.com'dan alınarak hazırlan- mış olan listedeki değeri incelendiğinde; 1. 2015 yılından 2020 yılına kadar geçen zaman içinde petrol satış fiyatlarında artış olmadığı, hatta %16,5 kadar azalış olduğu görülüyor. 2. Son beş yıl içinde özellikle Eylül ayı değerlerine göre 2018 yılında 2015 yılına göre %50 artış yaşanmış olmasına karşın günümüzde bu fark kapanmış ve 2015 yılının değerinin bile altına inmiş olması önemli bir yakıt maliyetinde azalma olanağı vermiş olması son zaman diliminde tasarruf yapma adına önemli bir avantaj sunuyor. Yukarıda belirtilen verilerin tamamı içinde bulunduğumuz dönemin gerçek- ten çok önemli gelişmelere neden olabi- leceğinin ipuçlarını veriyor. Gerek ekonomik konulardaki karar- ların, gerekse küresel çapta etkisini sür- düren salgının ne zaman ve ne şekilde gelişeceğinin tam olarak bilinemediği bu günlerde alınacak önlemlerin ve yapılacak uygulamaların öncelikle inşaat sektörü için ama belki de daha önemlisi ülkemizin geleceği için ne kadar öncelikli olduğunun artık farkına varılması gere- kiyor. n GÜNCEL YORUM