Tesisat Dergisi 297. Sayı (Eylül 2020)

araçlardan çok farklı enerji ve güç sistemlerine sahip bu araçlarla uyumlu ısıtma ve soğutma sistemleri geliştirmeye çalışan ar-ge ekipleri, şimdi yeni sistemlerle birlikte pazarda mevcut olan sistemler için de virüsün yayılmasını engellecek şekilde ürün geliştirme ve uyum çalışmaları yürütüyorlar. YENI STANDARTLAR Yolcular için ayrılan bölümler eski normalden büyük oranda farklılaşacak gibi görünüyor. Araçların havalandırma sistemlerinde değişiklikler olması, kullanılan malzemelerin mikrop üretmeyen ve barındırmayan nitelikte olması, temiz- lenebilirlik ve seyahate uygunluğun kontrolü önemli. Yolcu başına düşen alan ve hacim, birim zamanda taze- lenen hava miktarı önem kazanacak. Bu unsurlar yolculuk konforu ve güvenliği ile birlikte yolculuğun ekonomik ve çevre maliyetini de belirleyecek. Bununla birlikte yasalar ve yönet- meliklerde, endüstriyel standartlarda, trafik kuralları, yol ve ulaşım alt yapısında değişiklikler yapılması da gerekebilecek. DOLAŞAN HAVA 12 metrelik otobüslerde yaklaşık 60 metreküp civarında bir iç hacim bulunuyor. Bu uzunluktaki bir kent içi otobüste ağırlık ve yolcu başına düşen alan miktarına göre 100 kişi taşınmasına izin veriliyor. Salgın döneminde ise yolcular ara- sında olması gereken mesafe göz önüne alınarak maksimum kapasite geçici olarak düşürüldü. Tam kapasite durumunda yolcu başına düşen hava mik- tarı 0,60 metreküp oluyor. Bu havanın değişimi iniş-binişlerde açılan kapılar, açıksa tavan kapakları ve sürme pencerelerle sağlanıyor. Bunlarla sağlanan hava değişimmiktarının yeter- sizliği, insanlar arası mesafenin azlığı toplu taşımadaki bulaş riskini artırıyor. İklimlendirme sistemleri de dışardan aldığı taze hava ile birlikte araç içi havayı sirküle etmeleri nedeniyle A Taze Hava B Çıkan hava C Sirküle eden hava D Isınmış sirküle eden hava E Isınmış taze hava F Soğutulmuş taze hava Seyahat otobüslerinde iklimlendirme Klima konforu, otobüsle seyahat eden insanlar için çok önemli. Klima, yazın soğuk hava sağladığı, kışın havadaki rutubeti yok ettiği için tercih ediliyor. Seyahat otobüsündeki yolcular ayrıca sessiz çalışan ve cereyan yapmayan bir iklimlendirme beklentisindeler. Uzun mesafelerde kapılar hiç açılmadığı için bu otobüslerde havalandırma taze hava ile yapılıyor. Seyahat otobüslerinde havalandırma ve iklimlendirme ızgaralarında aerodinamik kuralları tam olarak gözetiliyor. Bu sayede seyahat otobüsündeki tüm iklimlendirme esas olarak ısısı belirlenmiş hava akımları ile yapılıyor. Havalandırma otobüsün tavanında yer alan kanallarla sağlanıyor. Isıtmada da hava akımları tavanlarda yer alan kanallar üzerinden yönlendiriliyor. Klima cihazı genellikle otobüsün arkasında yer alıyor. Buradan hava otobüsün önüne doğru basınçlandırma ile yönlendiriliyor. Koltuklarında oturan yolcular bu basınçlı havayı koltukların tavanında yer alan püskürteçlerden alıyorlar. Şu andaki iklimlendirme sistemleri bireysel yolcu ayarlamalarına izin veriyor ve otobüsün içerisindeki farklı düzenlemeler ve sistemlerle istenen konfor sağlanıyor. Geleceğin iklimlendirme konseptlerinde ise tüm yolcular için merkezi bir enerji istasyonu ve küçük iklimlendirme modülleri olacağı ifade ediliyor. Bu üniteler daha gelişmiş filtre ve ışıklarla sistemden geçen havayı daha etkin biçimde mikro organizmalardan da ayıracaklardır. GÜNDEM 72 Tesisat / Eylül 2020 tesisat.com.tr