Tesisat Dergisi 297. Sayı (Eylül 2020)

A Taze Hava B Çıkan hava C Sirküle eden hava D Isınmış sirküle eden hava E Isınmış taze hava F Soğutulmuş taze hava T esisat / Eylül 2020 71 olan virüs herkes ve tüm dünya için büyük risk oluşturuyor. Bu nedenle her alanlarda özel önlemler alınıyor. Salgının başlangıcından bu yana otomobil, ticari araç ve üstyapı üreticileri zorunluluklar dışında üretime devam ettiler. Satış sonrası hizmet birimleri kesintisiz hizmet verdiler. İkinci aşamada Covid üretim standartlarına uygunluk belgeleri gündeme geldi. Yolcu taşımacılığında da başta hijyen ve sosyal mesafe olmak üzere çeşitli uygulamalar zorunlu hale gelirken, yolcu taşıma araçları donanım ve ekipmanlarında değişim ve yeni- likler gündemde. İLK ŞOK VE GELIŞMELER Uluslararası karayolu taşımacılığında görev alan sürücüler salgının oluşturduğu ilk şokta en fazla etkilenen kesim oldu. Sınır kapılarında beklemeler, geçiş ve yükleme-boşaltmada yaşanan belirsizlikler, hizmetin yerine getirilmesinin zorun- lulukları ile birleşti. Sürücüler ve nakliyeciler, sağlıkçılar ile birlikte bu zor dönemin en çok çalışan kahramanları oldular. İlk dalga şaşkınlığın ardından da sürücüler Covid testleri yaptırıp hasta olmadıklarını belgelendirmeye başladılar. Yük taşımalarında sürücünün tek çalıştığı, sık sık veya var- diya halinde sürücü değişikliği olmadığı durumlarda, virüse karşı sürücünün kişisel korunma yöntemleri yeterli olabiliyor. Ancak birden çok sürücünün kullandığı araçlarda dezenfek- tasyon, hijyen ve havalandırma kuralları önem kazanıyor. İKLIMLENDIRME NASIL OLACAK? Özellikle toplu taşıma araçlarında, çok sayıda yolcu ile aynı ortamı paylaşan, aynı havayı soluyan ve temas halinde olan sürücüler için sürücü bölümünün yolcu bölümünden ayrılması, mümkünse iklimlendirmesinin ayrı olması, hava değişiminin dışarıdan alınacak hava ile yapılması, ayrıca her sürücü değişiminde dezenfeksiyon yapılması gerekiyor. Seyahat süresinin kısa, taşınan yolcu sayısının fazla, yol- cular arası mesafenin korunması ve kontrolünün zor olduğu, sürücülerin gün içinde binlerce yolcu ile karşılaştığı kent içi yolcu otobüsleri başta olmak üzere tüm yolcu taşıma araç- larında, virüsün hava ve solunum yoluyla yayılması nede- niyle havalandırma ve iklimlendirme sistemlerine dikkat yoğunlaştı. Havalandırma ve iklimlendirme sistemleri için ek filtreler, özellikle işletme maliyeti düşük ultraviyole ışınla mikro orga- nizma ve virüsleri öldüren ekler tasarlanıyor. Isıtma ve soğutma sistemi üreticileri, kullanımı yaygın- laşmaya başlayan elektrikli kent içi otobüslerin ısıtma ve soğutma sistemleri üstüne çalışmalarını yoğunlaştıkları bir dönemde Covid-19 etkisi ile karşılaştılar. Dizel ve doğal gazlı Şehir içi otobüslerde iklimlendirme Günümüzde yazın soğutulmuş hava sağlayan ve otobüsün içindeki rutubeti alan klima sistemleri sundukları yolculuk konforu nedeniyle bütün dünyada tercih ediliyor. Bununla birlikte bir kent içi otobüsün 50 ila 80 metreküp arası büyüklükte olan yolcu kabinini hava durumuna göre iklimlendirmek kolay bir iş değil. Yolcu kabininin büyük camları ve gövde metalinin iletkenliği hızlı bir şekilde soğuma veya ısınmaya neden oluyor. Kent içi otobüslerin içinde ayakta çok sayıda insan dip dibe duruyor. İnsanlar bu kalabalık ve rutubetli ortamda veya yazın sıcak günlerinde klimalar tarafından pompalanan taze havayı soluyorlar. Otobüs kapılarının sürekli olarak açılıp kapanması ve güçlü mevsimsel şartlar iklimlendirmeyi çok zorluyor. Yalnızca güçlü ısıtma, havalandırma ve soğutma sistemleri, bu büyük ısı değişimlerini istenilen koşullara uygun hale getirebiliyor. Yolcu kabinine taze hava ön camların üstündeki ventilatorlar tarafından, pencerelerin üstünden ve tavandan veriliyor. Otobüsün arkasında tavanda havalandırma ızgaraları bulunuyor (4). Bu bölümde cereyansız havalandırma olmuyor. Kaloriferler ise yerde bulunuyor (2). Bu kalorifer sıcak hava çıkışları kısmi olarak otobüsün tavanında yer alan sıcak hava püskürtme ızgaraları ile destekleniyor. Kabin gövdesinin yan duvarlarında içinden sıcak su geçen konvektörler yer alıyor. Bu konvektörler gövdede aynı seviyede olan ısı ve soğutma sağlıyorlar. tesisat.com.tr