Tesisat Dergisi 295. Sayı (Temmuz 2020)

62 Tesisat / Temmuz 2020 tesisat.com.tr Bu makalede, aktif yangın söndürme sistemlerinde hattın başlangıç noktasında bulunan ıslak alarm vanasının üretim sürecinde kullanılan yalın üretim tekniklerinden bahsedile- cektir. ISLAK ALARM VANASI Islak alarm vanası suyun donma ihtimali olmayan uygula- malar için tasarlanmıştır. Borular içinde basınçlandırılmış halde bekleyen su, sprinklerin yangın nedeniyle devreye girmesi sonucunda yangın bölgesine deşarj olur. Basınçlı su sistemi sürekli olarak beslenirken aynı anda geciktirme hücresini de doldurur. Hücre doldurduktan sonra hücre üzerindeki basınç anahtarı tetiklenir. Basınç anahtarı yangın ihbar sistemine veya otomasyon sistemine alarm bilgisini ulaştırır. Basınç anahtarı tetiklendikten sonra su, su motorlu gonga ulaşır ve mekanik alarm verilmesini sağlar. YALIN ÜRETİM NEDİR? Yalın üretim; yapısında hiçbir gereksiz unsur taşımayan ve hata, maliyet, stok, işçilik geliştirme süreci, üretim alanı, fire, müşteri memnuniyetsizliği gibi unsurların, en aza indirildiği üretim sistemidir. [Womack 1990:16] Yalın üretimin ana stratejisi hızı arttırıp, akış süresini azal- tarak kalite, maliyet, teslimat performansını aynı anda iyi- leştirmektir. Yalın üretim, müşteri ihtiyaçları doğrultusunda, malzeme ve bilgiyi dönüştüren veya şekillendiren ve katma değer oluşturan faaliyet ile zaman ve kaynak kullanan ancak ürün üstüne müşteri ihtiyaçları doğrultusunda değer ilave etmeyen ve katma değer oluşturmayan faaliyeti ayırt etmeye yarar. Sıfır hatalı, tam zamanında, küçük partiler halinde, yük- sek çeşitlilikte üretim yapılması öngörülür. Bugün yalın üretim diye adlandırılan üretim ve yönetim sisteminin temel ilkeleri, ilk kez 1950'lerde Toyoda ailesinin bireylerinden mühendis Eiji Toyoda ve beraber çalıştığı deha, mühendis Taiichi Ohno'nun öncülüğünde, Japon Toyota firma- sında atılmıştır. Bu ikili 1950'de Ford firmasını incelemek için Amerika'ya yaptığı gezisinde edindiği bilgilerin de ışığında Ford'un yüzyılın başlarından itibaren öncülük ettiği kitle üretim sisteminin Japonya için hiç de uygun olmadığına karar vermiş- lerdir ve bu karar yepyeni bir üretim ve yönetim anlayışının ilk adımlarının atılmasına yol açmıştır. [Okur, 2005:31] Yalın üretimin neden farklı ve üstün olduğu üzerinde biraz durmak gerekir. Yalın üretimle ilgili tüm çalışmalara baktığı- mızda, hemen herkesin yalın üretim sanayi örgütlenmesine yepyeni bir soluk getirdiği, hatta dünyanın en iyi uygulaması olarak kabul edilmesi gerektiği doğrultusunda hemfikir olduk- larını görmek mümkündür. Ne var ki, yalın üretim en iyi uygu- lama olarak kabul edilirken, birçok kez dar anlamıyla üretim olayına kazandırdığı teknikler ön plana çıkarılmakta, sistem sadece bir teknikler bütünüymüş gibi sunulmaktadır. Hiç kuş- kusuz, yalın üretimi yalın üretim yapan en önemli etkenlerden biri, üretim olayına kazandırdığı özgün niteliklerdir. Ancak ünlü Japon uzmanlar Shingo ve Monden'in de vurguladıkları gibi, yalın üretimin göz ardı edilmeyecek kadar önemli bir başka boyutu daha vardır ki, sistemin temel dayanağı aslında bu boyutunda gizlidir. O da, yalın üretimin, içinde yer alan her kesimi, aktörü, ya da tarafı aynı anda memnun etmesi, kitle üretiminin tersine, herkesin kazanmasını sağlayabilecek güçlü bir potansiyele sahip olmasıdır. İlk kez yalın üretimde yüzyıllara dayanan bu eğilimin tersine çevrilmesine ve sadece bir kesimin değil, herkesin kazanmasına katkıda bulunacak bir potansiyel sağlanıyor. Bu potansiyel sanayi örgütlenmesine ve toplumsal yaşama yep- yeni bir içerik kazandırabilecek güçte bir potansiyeldir, mutlaka tüm boyutlarıyla keşfedilmeyi ve daha da güçlendirilmeyi hak etmektedir. Ünlü uzman Shingo da yalın üretimi, üretime dev- rimci bir yeni felsefe ile yaklaşmak olarak tanımlarken sistemin başta çalışanlar olmak üzere herkesin kazanması yönündeki bu güçlü potansiyelini kastetmektedir. Yalın üretimin kendisine ait önemli özellikleri bu özgün boyutunda saklıdır. [Womack, Jones, Ross, 1990:13] YALIN ÜRETİM ARAÇLARI 1. Kanban 2. 5S 3. Tek-Parça Akışı ve Tam Zamanında Üretim Just in Time 4. Standart İş - Toplam İş Denetimi 5. U-Hatları, İş Rotasyonu ve İş Tanımları TEKNİK