Tesisat Dergisi 293. Sayı (Mayıs 2020)

60 Tesisat / Mayıs 2020 tesisat.com.tr MAKALE 2.2 Elektrik Dirençli Buz Çözme Elektrik dirençli buz çözme Şekil-3'de gösterilmektedir. Çeyrek yüzyıl önce tanıtıldığından beri popülerdir. Isıtıcı üreti- cileri sorunları çözdü ve şimdi güvenilir ve uzun ömürlü ısıtıcılar üretiyorlar. Yöntem temiz ve sessizdir. Birçok tip evaporatörü işlemek için üretilebilir. Bunlar küçük dondurulmuş gıda san- dıklarından büyük çoklu güverte, düşük sıcaklıklı ekran arma- türlerine kadar değişir. Fanlı soğutucu evaporatörlerin içinde veya çevresinde ısıtıcılara sahiptir. Direncin bir kısmı tahliye tavalarına ve tahliye hattına yerleştirilmiştir. Bu, buzlanmayı önler ve yeterli drenajı sağlar. Elektrik dirençli buz çözme, kabin hava sıcaklığının +3° C'nin altında olduğu ev tipi buzdolaplarında ve ticari sistem- lerde kullanılır [3]. Elektrikli buz çözme sırasında kompresör ve evaporatör fanları kapatılır. Evaporatör yüzeyinin yanına, hatta evaporatör borularının içine yerleştirilmiş bir dizi elekt- rikli ısıtma elemanına enerji verilir. Isıtıcı rezistanslardan gelen ısı, evaporatör yüzeyinde biriken donu eritir. Yoğuşum suyu tekrar ısıtılmış bir tahliye kabına akar ve sistemden tahliye edilmesine izin verilir (Şekil-4). 2.3 Kapalı Çevrim (Havalı) Buz Çözme Kabin sıcaklığının +3° C'nin üzerinde tutulduğu ve buz birikiminin minimum olduğu durumlarda çevrim dışı buz çözme kullanılır [3]. Evaporatör fanları, kabinden gelen sıcak havanın donmayı eritmek için evaporatör serpantini üzerinde dolaşmasına izin verirken kompresör kapatılır. Bu genellikle süpermarketlerdeki soğutmalı vitrinlerinde kullanılır. Bununla birlikte, bu buz çözme yöntemi, 0°C’nin altındaki buharlaşma sıcaklıklarında evaporatör yüzeyindeki karlanma ve hava sıcak- lıklarındaki önemli dalgalanmalar nedeniyle frigorifik soğutma sistemleri için uygun değildir (Şekil-5). 2.4 Sıcak Havalı Buz Çözme Sıcak hava ile buz çözme, kabin sıcaklığının -12° C'nin altında tutulduğu ve evaporatörü çevreleyen havanın izole edilebildiği ticari sistemlerde kullanılır [3]. Buz çözme çev- rimi sırasında buharlaştırıcı serpantini çevreleyen kanallar kapalı olduğundan serpantin soğutucu bölmeden yalıtılır. Bir ısıtma elemanına, donmayı eriten serpantin etrafında dolaş- tırılan evaporatör serpantinini saran havayı ısıtan enerji verilir. Isı değişimini hızlandırmak için evaporatör fanları dönmeye devam ederken kompresör kapalı kalır. Bu buz çözme yöntemi, büyük evaporatör serpantinini ortamdan izole etme zorluğu göz önüne alındığında, frigorifik soğutma sistemlerindeki eva- poratör serpantinlerinin buzunu çözmek için uygun değildir. 2.5 Sulu Buz Çözme Su buz çözme ortamına yönlendirilebilir. Şebekeden gele- bilir veya bir rezervuardan pompalanabilir ve daha sonra geri gönderilebilir. Gerekirse, su haznede yeniden ısıtılabilir. Yaygın olarak kullanıldığı gibi, sıvı hattı valfi ya manuel ya da elektrikli solenoid tipi kapalıdır. Buz çözücü başlamadan önce buharlaştırıcıda sıvı soğutucu bulunmayacak şekilde düşük Şekil 3 . Elektrik dirençli buz çözme (otomatik) [1] Şekil 5. Kapalı çevrim (havalı) buz çözme Şekil 4. Bir evaporatör üzerinde elektrikli buz çözme devre elemanları [2]