Tesisat Dergisi 291. Sayı (Mart 2020)

T esisat / Mart 2020 65 tesisat.com.tr olarak yatayda yaklaşık 450 mm ile 600 mm’ lik tepsi veya konteynerler ile istiflenir. Dikeyde ise 225 mm ile 400 mm’ lik yüksekliğe sahip raflardan oluşur. 2.1.3. Raflı AS/RS Depolama işlemlerinin robotik sistemler ile yapıldığı raflı AS/RS tipleridir. Raf yapılarına göre enine baca boşlukla- rından (Transverves Flue Space) su akışını bozmayan ve su akışını bozan olarak iki farklı tipte incelenir. Raf yapısı roller tip konveyör vb. olan ve enine baca boşluklarından su akışını bozmayan Raflı AS/RS sistemlerinin yangından korunumu, manuel depoların yangın korunumu için kullanılan FM Global 8-9’ a göre çözümlenebilir. Raf yapısı raylar veya köşebentler gibi, enine baca boş- luklarından su akışını bozan Raflı AS/RS sistemlerinin yangın- dan korunumu, dikeyde 3 m’ yi geçmeyecek şekilde, yatayda ise her enine baca boşluğuna (iki sprinkler arası mesafe en az 0,6 m –en çok 2,4 m), dizayn akışı en az 230 l/dk olacak şekilde raf arası sprinkler koruması yapılarak, manuel depo- ların yangın korunumu için kullanılan FM Global 8-9’ a göre çözümleme yapılabilir. 2.2 FM Global DS 8-34’ de Tanımlı Depolama Araçları AS/RS’lerde depolama gereçleri olarak genellikle tutuş- maz, selülozik veya plastik malzemeden imal edilen tepsiler ve konteynerler kullanılır. 2.2.1. Tepsiler Çevresini saran duvarı 25 mm’ den yüksek olmayan ürün taşıma ve depolama gereçlerdir. 2.2.2. Konteynerler 2.2.2.1. Tutuşmaz Konteynerler Genellikle galvaniz gibi tutuşmayan malzemelerden imal edilen ürün taşıma depolama kutularıdır. Üstü kapalı ve rijit duvarlı tipte olan tutuşmaz kontey- nerler, depolanan ürünler ile olası bir yangında alevler ile ürünlerin direk temas etmesine engel olacağı için yangın tedbirleri açısından hafifletici etkiye sebep olur ve raf arası sprinkler korumasına gerek kalmaz. Depolama gereci olarak kullanılan Üstü açık ve rijit duvarlı tipte tutuşmaz konteynerler, yangının yavaş büyümesine etki etmesine rağmen üstü açık olduğu için, sprinkler baş- lıklarından gelen suları adeta havuz görevi görerek içinde biriktirip alevlere ulaşmasına engel olması büyük bir deza- vantaj oluşturmaktadır. Üstü açık tutuşmaz konteynerlerin en az bir duvarı veya tabanı fileli ve/veya ızgara biçiminde ise (en az %30 açıklığa sahip) su akışına engel olmamasına karşın, ısı iletimi ve yangın yayılımına sebebiyet verecektir. Bu unsurlar FM Global DS 8-34’ de tasarım şartlarına direk olarak etki etmektedir. 2.2.2.2. Selülozik Konteynerler Bu konteynerler genellikle tek duvarlı veya çift duvarlı karton kutulardır. Selülozik malzemelerin ısı yayılma oranı genleşmeyen plastiklere nazaran daha düşük olsa da tutuşa- bilme kabiliyetleri ve yayılma hızları daha yüksektir. Dolayısı ile raf arası sprinkler sistemi tasarımında yangının yataydan çok dikey olarak yayılmasını engelleyici tedbirler alınır. 2.2.2.2.3 Plastik Konteynerler Bu konteynerler genellikle enjeksiyon kalıplama ile imal edilen genleşmeyen plastik malzemelerden oluşmasına kar- şın, genleşen ve oluklu plastikten imal edilen çeşitleri de kul- lanılmaktadır. Çok büyük çoğunluğu üstü açık tipte olmasına rağmen kapaklı olarak da kullanılabilmektedir. Depolama esnasında üstü kapaklı tipleri kullanılsa dahi kullanılan kapak- ların tam sızdırmazlık sağlayamadığı ve suyun konteynerin içerisine birikmesine sebebiyet vermesinden dolayı tasarım kriterleri belirlenirken aksi belirtilmediği takdirde üstü açık olarak değerlendirilmelidir. 2.3 AS/RS’lerde Baca Boşlukları ve Boyuna Boşluklar 2.3.1 Baca Boşlukları Baca boşlukları, hem sprinkler başlıklarında akan suyun