Tesisat Dergisi 291. Sayı (Mart 2020)

T esisat / Mart 2020 49 tesisat.com.tr Çillerler ele alındığında, yeni soğutucuları kullanan yeni ürün serileri pazara getirilmektedir. Scroll (spiral) tip kompresörleri olan çillerler için bu deği- şiklik genellikle R410A’dan R32’ye doğru, az bir kısım için de R290’a doğrudur. Screw tip kompresörü olan çillerler için değişiklik genel- likle R134A’dan R1234ze’ye doğru, az bir kısım için ise, özel- likle yenilenenler ve büyük olasılıkla 5-6 sene daha kullanıl- ması planlananlar için, R513A’ya doğrudur. Santrifüj tip kompresörlü çillerlerin esas olarak R134A’dan R1234ze ve R1233zd kullanmaya geçmesi beklenmektedir. Buna karşılık ABD’de herhangi bir federal mevzuat bun- mamakta ve HFC’nun yerine geçecek malzeme için belir- tenmiş bir zaman sınırı da yoktur. Ancak, eyalet yönetmeliği Kaliforniya’da (ve bazı doğu eyaletlerinde) görüldüğü gibi HFC’nın terk edilmesi aşamasını hızlandırmaktadır. Kalifor- niya 2024’den sonra HFC’ları yasaklayarak (konut ve hafif ticari cihazların bu yasak kapsamına alınmamasına rağmen) bu konuda liderliği almıştır. R410A için henüz yerini alacak aday için açık bir işaret yoktur. Çiller pazarında, gelecek için eğilimler, HFC’un, kısmen pazar ve kısmen de yönetmeliklerle desteklenen kademeli olarak kaldırılması aşamasını ve R410A ve134A ile ve düşük GWP’i olan soğutucu karışımlarıyla değiştirilmesini işaret etmektedir, Çin’de çevre politikaları ve mevzuatı R22 ünitelerinde oldukça etkili azalmalara yol açtı. Son yıllarda çeşitli tip soğutucuların ortaya çıkması ve inverter kullanan klimalara için artan talep ile R410A endüstride hâkim olarak kullanılan soğutucu haline geldi ve R32 de orta vadede bir sonraki tip soğutucu olarak gözükmektedir. Ancak Çinli imalatçılar uzun vadede R290’a potansiyel esas alternatif olarak bakmaktadır. Çillerler bakımından Çin’in soğutucu akışkanları uyarla- ması, R1234ze kullanan yeni santrifüj kompresörlü çillerlerin pazara çıkartılması ve sayılarının artmakta olmasıyla, Avru- pa’da görülenden çok farklı değildir. Özet olarak, küçük kapasiteli sistemler esas olarak R32 bazıları ise R290’a doğru kaymaktadır. R32 soğutucunun orta derecede yanıcı olması nedeniyle, binalarda büyük miktarlarda kullanılması risklidir ve bu soğutucunun GWP değeri, hala R410A’dan önemli derecede az olmasına rağmen, 675’dir. Endüstri orta vadede ortalama GWP değerinin F-gaz yönetmeliği amaçlarını, aynı zamanda soğutucu talebini de karşılarken, sağlayabilmesi için 400 civarında olması gerek- tiğini önermektedir. Küçük kapasiteli scroll tip kompresörlü çillerlerde olası bir R32 ve R290’a doğru değişme olacağı, buna rağmen daha büyük kapasiteli vida tip kompresörü olan çillerlerde R1234ze ve R1234zd’ye doğru önemli bir değişme olacağı tahmin edilmektedir. Spiral Vida tip Santrifüj Spiral Vida tip Vida tip Santrifüj Santrifüj Spiral Avrupa USA China 2018 yılında miktar olarak çillerlerde kullanılan soğutucular Diğer R134a R32 R407C R410a R454B R513A R22 Amonia R240 R123zd R1234ze % 90 % 100 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0 Kaynak: https://www.bsria.com/uk/news/article/bsrias_view_on_refrige- rant_trends_in_ac_and_heat_pump_segments/?gator_td=pJ- MsfWEY0EOemZ93G2OC3dNo5mRwGzqE81t8aUczwrJgzWvm- lcIC4nBXO66HY9BnwLxRsuqGLAjGgWuiGz5Ig%2fOBE1VjSs- RltXxwHtS2%2by%2bVXITMxRbVOmeNSbLnYjA51WRXFNPD- WR2TE%2b%2fYZtxxwypTjmvtIXniWuqK8j%2fyPB8UCRRKDoe- li4P5vrNekRGYx9mUBWGK6oZ8i723o7BbMM3%2fFjRPpgtkOP- 1nqM1xhdhpXXt9QLZa7sUETo089gVh n