Tesisat Dergisi 287. Sayı (Kasım 2019)

tesisat.com.tr 78 Tesisat / Kasım 2019 ISI POMPASI ENTEGRE EDİLMİŞ ISI GERİ KAZANIMLI HAVALANDIRMA CİHAZLARININ TASARIM KRİTERLERİ (*) ORHAN EKREN Ege Güneş Enerjisi Enstitüsü SİNAN AKTAKKA ENEKO A.Ş. Ar-Ge Yöneticisi MACİT TOKSOY 1. GİRİŞ S ürdürülebilir binalar oluşturabilmek için enerji dönü- şüm sistemlerinin yüksek verime sahip olması gerekir. Bir binada enerji kullanımının yoğun olduğu ısıtma-so- ğutma, havalandırma sistemleri bu anlamda önemli olup ısı geri kazanımlı havalandırma sistemi kullanımı enerjinin verimli kullanımına katkı sağlayabilir. Örneğin Avrupa Birliği, binalarda enerji tüketiminin düşürülmesi için havalandırma sistemlerinde ısı geri kazanımlı havalandırma cihazlarının kullanımını zorunlu tutarak bunlar için Ecodesign kurallarını uyguluyor. Bu kurallara göre ısı geri kazanımlı havalandırma cihazlarının enerji verimlerini 2016‘da minimum %67 iken 2018 yılından itibaren %73’e çıkardı. Günümüzde ısı geri kazanım cihazları neredeyse standart bir ürün olarak enerji tasarrufu sağlamak üzere kullanılıyor. İç ortam havalandı- rılmasında enerjinin geri kazanılması için kullanılan ısı geri kazanım cihazlarının TS EN 308 standardına göre sınıflan- dırılması Tablo 1‘de görülmekte. [1]. Bütün ısı geri kazanım cihazı kategorilerinde fanlar, ısı transfer elemanları, filtreler kanallar ve kontrol ekipmanları temel elemanlardır. Buna ek olarak ortaya çıkan ısıtma ve/ veya soğutma yüklerini karşılamak amacıyla ısıtma-soğutma bataryaları, elektrikli ısıtıcılar, ısı pompaları gibi çeşitli ekip- manlar kullanılablir. Bu çalışmanın konusu ısı geri kazanımlı havalandırma sisteminde eksoz hava kanalı ile taze hava besleme kanalı arasında çalışan bir ısı pompası kullanılması durumunda ısı pompası entegrasyonunun optimum tasarım kriterleri ve verim ifadesinin belirlenmesidir. Günümüzde ısı geri kazanımlı havalandırma sistemlerinde çoğunlukla on/off kontrollü ısı pompaları kullanılır. Isı pom- palarında işletme sırasında yük değişimi olabilir. Buna neden olan faktörler; dış hava şartlarındaki değişimler, ortamda bulunan insan sayısının değişimi, aydınlatma, elektrikli cihaz- ların devreye girmesi/çıkması ve endüstriyel sistemlerde ürün kaynaklı değişimler sayılabilir. Bu yük değişimlerine karşın, ısı pompası kapasitesi ile yükün eşitlenmesi ‘’kapasite MAKALE Bölüm - 1 Tablo 1. Isı geri kazanım cihazlarının sınıflandırması [1] * Bu makale 14. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi Bildiriler Kitabı’nda yayınlanmıştır. Kategoriler Kategori-1 Kategori- 2 Kategori-3 Özellikler Reküperatörler Isı transferi için ara bir akışkan kullananlar: • Faz değişimli •Faz değişimsiz Rejeneratörler • Higroskopik • Higroskobik olmayan