Tesisat Dergisi 285. Sayı (Eylül 2019)

76 Tesisat / Eylül 2019 tesisat.com.tr MAKALE Temel amaca ek olarak bu dijital motorlar, pazarın getir- diği talepler ve rekabet doğrultusunda ek fonksiyonlara da sahip olmuşlardır. Hassas debi kontrolünün yanında ilave BMS kontrol ekipmanları ile bağlantı kurarak tüm ısıtma-soğutma tesisatının tasarım şartlarına en yakın hale gelmesine ve bu şartlarda çalışmasına olanak tanımaktadırlar. Örneğin sıcaklık sensörleri ile sistem dönüş suyu sıcaklığının kontrolü kolay- lıkla sağlanıp, chiller COP verimi en yüksek seviyede tutula- bilmektedir. Şekil-7’de bir kısım otomasyon komponentine örnekleri görülmektedir.Tüm bunları merkezi bina otomasyon sisteminden kontrol edebilmek hem bina mekanik tesisatının daha verimli hale gelmesine hem de bina enerji maliyetlerinin izlenebilirlik seviyesinin artmasına olanak sağlamıştır. Tesisat üzerindeki bir arıza halini haber verebilmek gibi ilave özellikler yüklenen bu motorlar sadece enerji tasarrufu sağlayarak değil aynı zamanda bina yaşadığı sürece meydana gelen bakım maliyetlerinin de azalmasını sağlamaktadırlar. Günümüzde yaygın olarak kullanılan bina otomasyon sistemlerine tam uyumlu bir şekilde üretilen bu motorlar, merkezi sistemden devreye alınarak, işçilik maliyetlerini ve insandan kaynaklanabilecek devreye alma sırasında çokça karşılaşılan hata payını da yok denecek noktalara taşımış- lardır. Mekanik sistemi tasarıma en yakın hale getirme konu- sunda geleneksel motorlara göre çok önde olan bu motorlar sistem üzerindeki ana ekipmanlarla da tam bir uyum içeri- sinde çalışmaktadırlar. Bu motorlar pompa optimizasyonu konusunda da önemli rol oynamaktadırlar. Pompa optimizasyonunun amacı (proje- lendirme) ve pompa seçim esnasında kabul edilen tolerans- ların devreye alma sürecinde, gerçek çalışan tesisatta devre dışı bırakılması ve sistemin her durumda (tam kapasite veya kısmi yük) ideal noktasında çalıştırılmasının sağlanmasıdır. Bu işlem için tüm vanaların debi ayarlamaları yapılmalı, vanaların motorları elektriksel olarak %100 açık pozisyona getirilmeli veya bu işlem motorların montajı yapılmadan gerçekleştirilmelidir. İşte tam bu noktada merkezden kont- rolün sağlanması ve tek bir noktadan müdahale edilmesi her açıdan kolaylık ve tasarruf sağlayacaktır. 2. Kontrol açısından akıllı motorun değerlendirilmesi: Bağımsız zonlarda HVAC’da kullanılan terminal ünitelere gönderilen suyu kontrol etmek için akıllı vana motorları kul- lanılmaktadır. Terminal üniteler aşağıdaki gibi uygulamalarda kullanılmaktadır. • Fan coil üniteleri • Soğuk tavan • İndüksiyon üniteleri • Son ısıtıcılar • Son soğutucular • Klima Santralleri • Diğer Terminal Üniteleri Akıllı vana motorlarla yüksek hassasiyetle akışı kont- rol edebilmekte ve debi bilinmekte, uzaktan erişim imkanı ile motorun tüm fonksiyonları yönetilmektedir. Bu şekilde vanaların devreye alma süreci hızlanmakta, bakım kolaylığı sağlanmaktadır. Hassas kontrol özelliği sayesinde zon kon- foru artmakta ve enerji tasarrufu sağlanabilmektedir. Akılı vana motorları ile vanadan geçen anlık debi, zondaki ihtiyaç bilinmektedir. Şekil 8 Şekil 9 Şekil 7