Tesisat Dergisi 282. Sayı (Haziran 2019)

68 Tesisat / Haziran 2019 tesisat.com.tr D) Radyatör Panellerinde Hava Kalması: Merkezi ısıtma sistemlerinin en büyük sorunlarından biri de radyatör panel- lerinde hava kalmasıdır. Bu durumda radyatör panelleri iste- nilen verimde ısıtma yapmadığı gibi dolaşım pompasını da zorlamaktadır. Bu senaryoda merkezi ısıtma sistemlerinde radyatörlerde hava kalması durumuna nasıl önlem alındığı ve hava olduğunu nasıl anlaşılabileceği görülecektir. ∆ p fark basıncı 10 mSS’yi geçtiğinde “Yüksek Basınç Farkı Alarmı” lambası yanar. Sistem bir süre daha bekler ve sonra ekranda “Sistem Durduruldu : “Sistemde Hava Veya Tıkanma Var” uyarısı görülür. Sistem kazan besleme sıcaklığı 15°C‘ye düşünceye kadar tamamen durdurulur. 2. Senaryo: Aç-Kapat (On–Off) Kontrol ile Kazan Sıcaklığının Ayarlanması Merkezi ısıtma sistemlerinde en çok kullanılan çalışma şeklidir. Kazan besleme sıcaklığı istenilen set değerine gel- diğinde kazan devreden çıkarılır ve pompa devreye alınır. Pompa sürekli olarak devrede kalır. Kazan, kazan besleme sıcaklığı istenilen set sıcaklığının 4°C altına ininceye kadar bekler. Sonra kazan tekrar devreye girer, bu kazan butonuna basıp kazanı tamamen devreden çıkarana kadar devam eder. 3. Senaryo: Su Dolaşım Pompasının Kontrolü A) Manuel Radyatör Vanalı Sistemlerde: Merkezi ısıtma sistemlerinde maliyetinin ucuz olması nedeniyle hala kulla- nılan vana modelidir ve sürekli açık konumda bırakılır. Kazan besleme sıcaklığı istenilen set değerine geldiğinde kazan devreden çıkarılır ve pompa devreye alınır. Pompa sürekli olarak devrede kalır. Kazan, kazan besleme sıcaklığı istenilen set sıcaklığının 4°C altına ininceye kadar bekler. Sonra kazan tekrar devreye girer, bu kazan butonuna basıp kazanı tama- men devreden çıkarana kadar devam eder. B) Termostatik Radyatör Vanalı Sistemlerde: Merkezi ısıtma sistemlerinde son yıllarda en çok kullanılan vana mode- lidir. Vanalar oda sıcaklığı ayar değerine geldiğinde kendisi otomatik olarak kapanarak radyatöre su gidişini keser ve suyun sıcaklığı düşük olan odalara gitmesini sağlayarak yakıttan tasarruf edilmesini sağlar. Fakat bu durum vanaların kapan- dığı odalarda ses ve gürültüye neden olmaktadır. Bu durumu önlemek içinde frekans kontrollü pompalar kullanılmalıdır. Bu senaryoda frekans kontrollü pompaların termostatik vanalarla birlikte nasıl çalıştığı incelenecektir. Kazan besleme sıcaklığı istenilen set değerine geldiğinde kazan devreden çıkarılır ve pompa devreye girer. Pompa sürekli olarak devrede kalır. Kazan, besleme ayar sıcaklığının 4°C altına ininceye kadar bekler. Sonra kazan tekrar devreye girer. Bu durum, kazan butonuna basıp kazanı tamamen devreden çıkarana kadar devam eder. Odalar istenilen sıcaklığa ulaştıkça vanalar suyu kısmaya başlar. Geçen su azaldıkça pompa devir sayısını azaltır ve fark basıncı 10 mSS’da sabit tutmaya çalışır. Not: Sistemin çalışması için oda sıcaklıklarının pano üze- rinde belirtilen değerlere gelmesi gerekmektedir. Şekil 12. 1-D deneyine ait değerler tablosu Şekil 10. Radyatör panellerinde hava kalması deneyi Şekil 11. Hava nedeniyle sistemin durdurulması Şekil 15. Manuel vanalı sistemde pompa kontrolü Şekil 16. Termostatik vanalı sistemde pompa kontrolü Şekil 13. Aç-kapat kontrol ile kazan sıcaklık ayarı Şekil 14. 2. deneye ait sıcaklık-zaman grafiği Şekil 17. Pompa fark basıncı-zaman grafiği Şekil 18. 3-B deneyine ait değerler tablosu MAKALE