Tesisat Dergisi 278. Sayı (Şubat 2019)

16 Tesisat / Şubat 2019 tesisat.com.tr KONUK YAZAR İrfan Çelimli Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı PİYASADAKİ GÜNCEL GÜVEN SORUNU VE ÖNERİLER S ektör oyuncuları ve MTMD üyele- rimizle yaptığımız değerlendirme toplantıları neticesinde, güncel olarak ülke ekonomimizdeki kriz ile son yıllarda yapı sektöründe yaşadıklarımız konusunda vardığım önemli saptamala- rımı paylaşmak istiyorum. Öncelikle, piyasada iş yapma konu- sunda “Güvensizlik” duygusunun anor- mal oranda arttığını net olarak gözlem- lemekteyim ve bu konuyu çok önemli buluyorum. Buna neden olarak saya- bileceğim temel gerekçeler şunlardır: - Hak ediş kapsamlarında şantiyeye gelen malzemelerin dâhil edilmemesi şartı (İhzarat ödememe), yani montajı yapılmayan malzemenin bedelinin yüklenici maliyetinde tutulması, - Yatırımcıların finansman konusunda yetersiz bir planlamayla yola çıkması sonucu işlerin yapımı sırasında oluşan ödeyememe sorunları ya da ödemelerdeki aşırı uzun vadeli koşulların oluşması, - Sözleşmelerin aşırı zorlanarak hak ediş onaylarındaki geciktirmeler, özellikle de işin sonuna doğru olan hak edişlerin bekletilmesi, - İş sürelerinin beklenmedik uzamalarına karşın oluşan maliyet artışlarının karşılanmaması, - İşin kötü planlanmasından kaynaklanan sonradan çıkan ek maliyetli iş kalemlerinin yüklenicilere yıkılması, - Yaşanan ekonomik sorunlar sonucu oluşan anormal döviz artışlarından kaynaklanan maliyet artışlarının yine yüklenicilere yüklenme gayretleri, - Hukuk sisteminin çok ağır çalışmasının sonucunda kararların aşırı gecikmesi; buna bağlı olarak da art niyetli yöneticilerin sorumsuzca, yüklenicilere olumsuz koşulları haksız dayatması, - Sözleşmelerde ödeme koşullarına takas (barter) şartının eklenmesi ile maliyetin kısmen yüklenicilerden karşılanması niyetleri. Yukarıdaki ana başlıklarda belirtilen gelişmeler, özellikle bizim gibi uygulama yapan guruplarda, ihale katılımlarında tedirginlik ve daha da seçici olma sonu- cunu doğurmaktadır. Hatta iş alama- mayı kabullenip, iş hacimlerinin daral- masına bağlı olarak bazı tüzel kişilikler, daha küçük ölçekli noktalara taşıyarak geçici çözüm aramaktadır. Bu durum piyasada geçici bir süre için devam edecektir. Buna karşın ülke içindeki olumsuzlukları yenmek ve tüzel kişilikleri geliştirmek için dışa açılma- nın artık kaçınılmaz olduğunu düşü- nüyorum. Bunun hepimiz için pazar genişlemesi yaratacağı ve aramızdaki aşırı rekabet koşullarını da azaltacağı muhakkaktır. Yurtdışına açılmada sek- törel işbirliklerini kullanmak önemli bir kaynak olup, MTMD veya benzeri diğer sektörel dernekler ve İSİB (İklimlendirme Sanayi İhracatçılar Birliği) organizasyo- nundaki fuar ve tanıtım toplantılarına katılım, işlerimizi kolaylaştırmaktadır. Bu çalışmaların artarak devam etmesi gereklidir. Ayrıca yurtdışı işleri için rakipleri- mizle “ortak girişim” yapma kültürünü de geliştirmeliyiz. Çünkü deneyimleri birleştirerek daha güvenli daha verimli ve daha büyük ölçekli iş yapma olanağı mevcuttur. Sonuç olarak yapı sektöründeki sür- dürülebilir sağlıklı bir gidişin oluşma- sında, mesleki sivil toplum örgütlerinde görev alarak ve dayanışarak daha verimli ve olumlu sonuçlara ulaşacağımıza ina- nıyorum. ■