Tesisat Dergisi 278. Sayı (Şubat 2019)

14 Tesisat / Şubat 2019 tesisat.com.tr Muhittin Tekman Makina Mühendisi - MBA B2B Medya Yayın Danışmanı GÜNCEL YORUM 5 YAŞINI DOLDURMUŞ ISI SAYAÇLARININ MUAYENE SÜRECİ BAŞLADI, AMA NASIL? veya elektronik olarak güvenlik altına alınmış ve hatta sayaçların kullanma/montaj kılavuzunda belirtildiği şekilde tesisata montajının yapılmış ve harici sıcaklık sensör/sensörlerinin tesisata monte edilerek mühür altına alınmış olmalıydı. İşte tüm bu düzenleme ve yapılması gerekli işlerin belirlenmesinin kontrolü ise “Sayaçların periyodik muayene süresi 5 yıldır. Bu süre tarih olarak değil, yıl olarak izlenir. Periyodik muayene süresinin hesaplanmasında, damgalandığı yıl esas alınır ve yıl içerisinde hangi tarihte damgalanmış olursa olsun damgalandığı yıl birinci yıl olarak sayılır” denilerek, periyodik muayene zamanı hak- kında belirleme yapılmış, “Sayaçların periyodik muayenesi kullanıcı tarafından servislerde yaptı- rılır. Periyodik muayene için, periyodik muayene süresinin dolduğu yılı takip eden yılın Ocak ayı- nın başından Şubat ayının son günü mesai saati bitimine kadar servis hizmetleri yetki belgesine sahip servislere müracaat edilir” denilerek de 2019 yılı Ocak ayının ilk gününden Şubat ayının son gününe kadar sayaç muayenelerinin yapıl- ması için başvuru kısıtlaması getirilmişti. Servisler de ısı sayacı standardı olan EN 1434’e uygunluğunun test edilerek bu periyodik muayene müracaat süresinin bitimini takip eden ilk iş günü mesai saati bitimine kadar tüm müra- caatları elektronik ortamda ilgili il müdürlüğüne bildirirlerken ayrıca bu müracaatları yazılı olarak da o yılın en geç 15 Mart tarihine kadar o ilin Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüklerine iletecekler. Servisler tarafından 2019 yılının son gününe kadar yapılacak muayeneler sonrasında maksimum izin verilebilir, hata payı içinde çalışanlar yeniden kul- lanılmak üzere damgalanacaklar, maksimum izin verilebilir hata payı içinde çalışmayanlar ise tekrar tamir ve ayarı yapılmak üzere ayrılacaklar. Bu konuyla ilgili olarak sorulması gereken öncelikli sorular; 1. Üretim tarihi sonrasındaki 5 yıl sonunda mua- yene edilme zorunluluğu getirilmiş olan ısı sayaçları bu 5 yılın ilk yıllarında; tesisatına bağlı olduğu konut kullanılmadıysa veya ilgili şirketin deposunda durdu ise muayene süresi dolmuş kabul edilebilir mi? Ayrıca yıl başında yani Ocak ayında üretilmiş olan ısı sayacı ile yıl sonunda yani Aralık ayında üretilmiş olan ısı sayacının kullanım zamanı göz önüne alın- dığında muayene zamanı nasıl aynı olabilir? 2. Yerli ve ithal ısı sayaçları arasında kalite ve pil ömrü olarak fark var mıdır? Varsa bu fark muayene zamanı belirlenirken göz önüne alınmış mıdır? 3. 2008 yılında yayımlanan 2000 m 2 ’nin üze- B akanlık tarafından yetkilendirilmiş akre- dite servisler, ısı sayaçlarının performan- sının ve doğru ölçümleme yapabilirliğinin deneyini yapacak ve hatalı olanların ya onarımını gerçekleştirecek ya da yerlerine yenisinin alın- ması gerektiğine karar verecek. Üretildiği tarih itibarıyla 5 yılını doldurmuş ısı sayaçlarının peri- yodik muayenesini yaptırma sorumluluğu bina yönetim kurulu, bina yönetimi, bina sahibi veya kullanıcısına ait. 2000’li yılların başında enerjinin yüksek maliyetlere çıkması nedeniyle ilgili bakanlıklar tarafından ülkemiz binalarında enerji tasarrufu konusu gündeme getirilmiş ve ilk önce bu bina- lardaki enerji performansının düzenlenmesi için 5 Aralık 2008 tarihinde Binalarda Enerji Per- formansı Yönetmeliği yayınlanmıştı. Ancak bu yönetmelikte yer alan “1000 m 2 ’nin üzerinde kullanım alanına sahip binalarda” ifadesi, 1 Nisan 2010 tarihinde yayınlanan yeni yönetmelik ile “Yeni binalarda; yapı ruhsatına esas olan toplam kullanım alanının 2.000 m 2 ve üstünde olması halinde merkezi ısıtma sistemi yapılır” şekline dönüştürülmüştü. Bu yönetmelikle ülkemiz binalarında ısı tasarrufu ve verimli ısı kullanımı için tüm ilgili ve yetkili kişiler tarafından öncelikli olarak benimsenen ve önerilen merkezi ısıtma yapılmasının desteklenmesi amaçlanmıştı. Ayrıca 14 Nisan 2008 tarihinde yayımlanan “Merkezi Isıtma ve Sıhhi Sıcak Su Sistemlerinde Isınma ve Sıhhi Sıcak Su Giderlerinin Paylaştırılmasına İlişkin Yönetmelik” ile de bu binalardaki bağım- sız bölümlerin, ısı sayacı kullanılmasına olanak verecek şekilde, tek kolon hattına sahip ısıtma sis- temli ve bu ısı sayaçlarının da bağımsız bölümün dışında olacak şekilde projelendirilmesi zorunlu hale getirilmişti. Tüm bu düzenlemelerden sonra Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından 11.01.1989 tarihli ve “3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanununu“ uya- rınca, 6 Temmuz 2018 tarihinde Isı Sayaçları Mua- yene Yönetmeliği yayınlandı. Bu yönetmelik ile “Isı ve sıhhî sıcak su tüketimini ölçmek için ilgili standartları sağlayan ısı sayaçları veya ısı ölçerler kullanır ve bu ekipmanların, Ölçüler ve Ayar Kanu- nu’na uygun olması gerekir” denilmiş, ısı sayaç- larının ilgili teknik düzenlemesine uygun olarak tip onayı alınmış, muayene işlemleri, muayene işaretleri ve/veya damgalama işlemleri yapılmış ve onaylanmış kuruluş ile işlemleri tamamlanmış olarak piyasaya arz edilmesi gerektiği de belir- tilmişti. Ayrıca piyasaya arz edilecek sayaçlar, yazılımları da dâhil olmak üzere ölçüm sonuçlarını etkileyebilecek tüm bölümlerinin mekanik ve/ rinde kullanım alanı olan binalardaki merkezi sistem ısıtmalarda ısı sayacı kullanımıyla ilgili yönetmelik sonrasında; 2009 yılı başından 2013 yılı sonuna kadar kullanılmış olan ısı sayaçlarının muayene zamanını doldur- duğu göz önüne alınırsa, bu dönemde yıllık 100.000 adetlik kullanım olduğu varsayı- mıyla toplam 500.000 adet ısı sayacının muayene zamanı gelmiş demektir. Bu ısı sayaçlarının hepsinin 2019 yıl sonuna kadar muayenesi olası mıdır? 4. Isı sayaç muayenesini yapacak yetkili servis- ler bakanlığın sitesinde sadece 4 adet olarak gözükmektedir. Bu servislerin bu muaye- nelerin tamamını yapmaya yetecek deney yapma kapasitesi, personel bilgi, deneyim yeterliği var mıdır? 5. Binalarda çalışır durumdaki ısı sayaçlarının hangilerinin muayene zamanının geldiği nasıl bilinebilecektir? Bu cihazların belirlenmesi ve kontrolü için kim, nasıl bir çalışma ve kontrol yapacaktır, yapmaktadır? 6. Isı sayaçlarının sahipleri muayene test ücreti olarak 2019 yılı birim fiyatları listesinde belirlenmiş olan KDV dahil 61.90 TL’yi (2018 yılında 50 TL/adet idi) ödeyecekler, baş- vuruda bulunmayanlar ise her bir ısı sayacı için 2.598 TL ceza ödeyecek ve ayrıca ısı sayaçlarına 3516 Ölçüler ve Ayar Kanunu 15c bendi’ne göre bakanlık tarafından el konula- cak. Bu bedeller nasıl belirlenmiştir ve gerek bu bedellere gerekse de yapılacak muayene sonuçlarına itiraz hakkı var mıdır? Varsa nasıl ve hangi şekilde itiraz edilebilecektir? 7. Muayene sonucunda hatanın nereden kay- naklandığı nasıl belirlenmektedir? Hatalı ölçüm yaptığı belirlenen ısı sayaçlarının han- gilerinin onarılabilir, kalibrasyonu yapılabilir durumda olduğu nasıl belirlenmektedir? Bu sonuçlara itiraz hakkı var mıdır? Ayrıca ikinci bir denetleme mekanizması oluşturulmuş mudur? Yoksa bu hatalı ölçüm yapan cihaz- lar hurdaya ayrılıp, yerine yenileri mi satın alı- nacaktır? Yenilenmesi gereken ısı sayaçları- nın yenilerini kim önerecek, kim satacak, kim yerine monte edecek, kim bunların doğru ölçüm yaptığını belirleyecek, kim Avrupa Birliği Uygunluk Belgesi olan MID’yi yani tip onay belgesini verecektir? ■