Tesisat Dergisi 277. Sayı (Ocak 2019)

64 Tesisat / Ocak 2019 tesisat.com.tr DANFOSS’UN SIMAV JEOTERMAL PROJESI UYGULAMA T ürkiye’de jeotermal enerji ile merkezi ısıtma ilk defa 1985 yılından sonra başladı. O dönem- lerde belediye ve özel idarenin desteği ile MTA Genel Müdürlüğü'ne açtırılan sıcak su kuyularından yüksek sıcaklık derecesi ve yüksek akışkan debisinde sıcak su alınması ile Simav’da bulunan Eynal Kaplıcaları'ndaki otel ve motel- lerde ilk defa jeotermal enerjiyle ısınma sağlanmıştı. 1992 yılında ise 9 bin metrelik bir ishale hattı çekilerek, 2 bin konutluk ilk şehir ısıtmasına (Bölgesel ısıtma sis- temi) başlandı. 2018 yılı itibari ile 15 bin 500 konut eş değeri ısıtma yapılıyor. Tüm sistemin gerek yatırımlarının gerekse işletmesi- nin tamamı Türkiye’de ilk defa belediye tarafından yapıldı. HEDEFLENEN ÇÖZÜM Mevcut enerjinin verimli ve sürdü- rülebilir olması için otomasyon proje- sinin yapılması ve bina altlarına vana- ların takılması ile dengesiz ısıtmanın (Isı merkezlerine yakın olan binaların aşırı ısınması, uzak olanların ise yeterli ısıyı alamaması) ortadan kaldırılması amaçlanıyor. Bu sayede jeotermal rezervlerin verimli kullanılması, pompalama mali- yetlerinin minimize edilmesi ve abo- nelerin ısınma şikayetlerini gidererek dengeli, konforlu, ekonomik bir ısıtma sisteminin kurulması planlanıyor. Otomasyon sistemi ile insan hatala- rını ortadan kaldırmak, verimliliği arttır- manın yanı sıra geçmişe dayalı mühen- dislik verilerinin saklanması ve yıllara göre yorumlanabilmesi hedefleniyor. DANFOSS’UN ÖNERDIĞI ÇÖZÜM NEDIR? Bina altlarına takılan basınçtan bağımsız oransal debi ve sıcaklık kont- rol vanaları (AVQM) ile elektronik olarak bina dönüş sıcaklıklarının sabitlenmesi ile gidiş ve dönüş suyu sıcaklıkları ( ∆ T) 12°C daha arttırıldı. Bu durumda da binalarda yaşanan mekanik denge- sizliğin de önüne geçildi, binaların ısı ihtiyacına göre vanaların tepki verme süreleri optimize edilerek verimli ve konforlu bir ısınma sağlandı. Ayrıca projede, eşanjörlerin boyut- ları değiştirilmeden ısıl transfer kapasi- tesi arttırılarak daha fazla enerji trans- ferine imkan sağlandı, böylece enerji daha verimli kullanıldı. Isı merkezlerindeki pompaların gidiş ve dönüş basınçları arasındaki farka ( ∆ P) göre çalıştırılması sağla- narak, sistemin ihtiyacı olan debi sis- temde gezdirilmeye başlandı. Böylelikle ısı merkezlerindeki pompaların daha verimli kullanılması hedeflendi. Isı merkezlerindeki eşanjörlerin ter- mal girişlerine takılan (AFQM) vanaları PLC sistemi ile PID yaptırarak şehir gidiş sıcaklıklarını sabitlemek sureti ile stabil sıcaklığın otomatik olarak bina altların- AVQM: Kendinden tahrikli akış kontrolörü entegre kontrol vanasıyla öncelikli olarak bölgesel ısıtma sistemlerinde kullanılır. Set edilen maksimum debi geçildiğinde kapanır.