Tesisat Dergisi 277. Sayı (Ocak 2019)

14 Tesisat / Ocak 2019 tesisat.com.tr GÜNCEL YORUM Muhittin Tekman Makina Mühendisi - MBA B2B Medya Yayın Danışmanı fiyatlarının önemli oranlarda (aylık bazda 1 Kasım'da %12) düşmesinin de etkisiyle akaryakıtta %5'lik indirimler oldu. Bu durum Aralık ayında da sürdüğü için indi- rimler de (%20 civarında) sürdü. Bu süreç yaşanırken fiyatları etkile- yen en önemli girdi olan döviz fiyatları da düşüyordu; önce Ekim ayında %10, Kasım ayında %7-8 ve Aralık ayında da %7 oran- larında TL değer kazandı. Tüm bu gelişmeler sonunda 2019 yılının ilk gününde uygulamaya geçen, sadece konut kullanımlarında geçerli ola- cak doğalgaz ve elektrik fiyatlarındaki brüt %10 (net %10'a yakın) birim fiyat indirimleri yapıldı. Son duruma 6 aylık ve bir yıllık olarak bakıldığında ise durum aşağıda özetlenmektedir. 2019 yılı başında 2018 yılı başına göre; 1. Brent tipi petrol %13,4 oranında değer yitirirken, motorin %32,3, kalyak fuel oil no:4 %15,5 ve sanayi fuel oil no:6 %14,5 oranlarında değer kazanmış. 2. Kullanılan elektrik birim fiyatları konut- larda%19,9, ticarethanlerde ve sana- yide %57 artmış. 3. BOTAŞ'ın serbest tüketicilere sat- tığı doğalgaz fiyatları; yıllık tüketimi 300.000 m 3 'ün altındakiler için %16,1, üstündekiler ve OSB'ler için %67 art- mış. İGDAŞ'ın doğalgaz birim fiyatları ise yıllık tüketimi 300.000 m 3 'ün altın- dakiler için %20, 300.001-800.000 m 3 arasındakiler için %62 ve 800.000 m3 ve üstündekiler için %65,7 oranlarında artmış. 4. ABD Doları %41,6 ve Avro da %34,6 oranında değer kazanmış. 5. 2017 Aralık ayından 2018 Aralık ayına kadar geçen zaman içinde TÜİK Tüke- Ü lkemizde Ağustos ayında başla- yan ve Eylül ayında zirve nokta- sına ulaşan döviz fiyatlarının artışı, bir başka deyişle TL'nin değer yitirmesi sonucunda çeşitli yakıtların fiyatlarında artışlar yaşandı. Ağustos ayı başında pek çok çeşit yakıt fiyatında -ki bunların içinde akar- yakıtlar da vardır- önemli oranlarda artış- lar olurken, dünya petrol piyasalarında ise Brent tipi petrolün satış fiyatlarında düşme (01 Ağustos 2018 itibariyle %3,5) yaşanmıştı. İlk önce BOTAŞ'ın yüksek miktarlı tüketim yapan serbest müşterileri için doğalgaz ve elektrik fiyatlarında büyük oranlarla (%21) artış yapması ülkede bir tedirginlik yaratmıştı. Eylül ayı başında ulaşılan yaklaşık %34'lük artış sonrasında, %50'yi de geçen TL’nin değer yitirmesi ile önce %16, sonra %18'lik zamlar piyasayı çok kötü etkiledi. Bu zamlar içinde konutların doğal- gaz kullanım miktarlarına uygun olan fiyat grubunda (yıllık 300.000 m3'ün altında doğalgaz tüketenler için) örneğin İGDAŞ'ta aynı süreç içinde %7,6 ve %7,4, son olarak da %8,4 zam yapıldı. Ağustos'ta akaryakıta yapılan zamlar içinde kalyak olarak isimlendirilen kalorifer yakıtı olan fuel oil no:4 %5, yüksek kükürtlü olduğu için sanayide kullanılan fuel oil no:6 %8,2 zamlandıktan sonra motorine zam yapmamak için içindeki ÖTV'den indirim yapılarak fiyatı sabit tutuldu. Ancak Eylül başında yeniden %10 ,2 kadar zam yapıldı. Elektrik fiyatlarına da aynı işlem uygu- landı ve konutlarda Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında %9'ar, sanayi ve ticarethanelerde ise sırasıyla %14, %13 ve %18 zam yapıldı. Kasım ayında dünya piyasalarında petrol YENI YILDA YAKIT FIYATLARI NE OLDU, NASIL DEĞIŞTI? BEKLENTİLER NELER? Doğalgaz, Elektrik, Akaryakıt Fiyatları ile Döviz ve TÜFE, ÜFE’nin Son 2 Yılda ve Son 6 Aydaki Değerleri ve Değişim Oranları tici Fiyat İndeksi %20,3 oranında yük- selirken, TÜİK Üretici Fiyat İndeksi ise %33,6 oranında yükselmiş. Altı aylık fiyat değişimlerine bakıl- dığında ise; 1. Brent tipi petrol %27,2 oranında değer yitirirken, motorin %17,7, oranında değer kazanmış, kalyak fuel oil no:4 %10,3 ve sanayi fuel oil no:6 %13,2 oranlarında değer yitirmiş. 2. Kullanılan elektrik birim fiyatları konutlarda %16,7, ticarethanelerde ve sanayide %53 artmış. 3. BOTAŞ'ın serbest tüketicilere sattığı doğalgaz fiyatlarına; yılın ilk altı ayında hiç zam yapılmamış olduğundan yıllık değerleri ile aynı artış oranlarına sahip olmuştur. İGDAŞ'ın doğalgaz birim fiyatları ise yıllık tüketimi 300.000 m 3 'ün altındakiler için %17,2, 300.001- 800.000 m 3 arasındakiler için %47,2 ve 800.000 m 3 ve üstündekiler için %51,1 oranlarında artmış. 4. Son altı aylık değer kazanımları ile değer yitimleri birbirini etkilemiş ve son altı aylık süreç sonunda ABD Doları %15,3 ve Avro da %13,5 oranında değer kazanmış. 5. 2018 Haziran ayından 2018 Aralık ayına kadar geçen zaman içinde TÜİK Tüke- tici Fiyat İndeksi %10,2 oranında yük- selirken, TÜİK Üretici Fiyat İndeksi ise %15,7 oranında yükselmiş. Sonuç olarak, dünya piyasalarında petrol fiyatlarının düşmesini sürdürmesi durumunda petrol ürünü olan; motorin, fuel-oil no:4 ve fuel-oil no:6'nın fiyatları da düşmeyi sürdürecektir. Böylece petrole bağlı olarak fiyat belirlemesi yapılmakta olan doğalgazın fiyatları da düşme eği- limine girecek, dolayısıyla bu da elektrik