Tesisat Dergisi 275. Sayı (Kasım 2018)

58 Tesisat / Kasım 2018 tesisat.com.tr GÜNCEL YORUM Muhittin Tekman Makina Mühendisi - MBA B2B Medya Yayın Danışmanı SON ÜÇ AYDA YAPILAN DOĞALGAZ ZAMLARININ ABONELERE ETKISI NE OLDU? H aziran seçimleri sonrasında Türk Lirası'nın döviz fiyatları karşısında hızla değer yitirme- sinin ardından Ağustos ayında uygu- lanmaya başlanan BOTAŞ'ın doğalgaz ve EPDK'nın elektrik birim fiyat zammı, ülkemizin her kesiminde şaşkınlık ve gelecek kuşkusu yaşanmasına neden oldu. Bu zam furyası ne yazık ki Eylül ve Ekim aylarının ilk günlerinde yeniden yaşandı. Böylece konutlarında doğal- gaz kullanan abonelere yansıyan fiyat zammı toplam %29,5 oldu. Sanayide kullanılan doğalgazda ise 300.000 m³/yıl kullanımı için yine konut abo- nelerine gelen kadar, yani %29,5 zam yapıldı. 300.000 m³/yıl üzerinde doğal- gaz kullanan sanayiciye gelen zam ise %54 oldu. Elektrik üretimi ve kompozit üretim için kullanılan doğalgazın birim fiyat artışındaki çok daha yüksek oranlar ise Doğalgaz Dergisi’nin 210. sayısında yer alan "Şehirlerde Doğalgaz Fiyatlarının Değişimi Aboneleri Nasıl Etkiledi?" baş- lıklı araştırma dosyası çalışmasındaki "BOTAŞ'ın Doğalgaz Satış Fiyatları (TL/ Sm³) ve Değişim Oranları" başlıklı tab- lodan görülebilir. İGDAŞ doğalgaz birim fiyatlarının ve döviz fiyatlarının Mayıs-Ekim 2018 dönemindeki aylar itibariyle gelişimine bakacak olursak (aynı araştırma dos- yasında bu bilgiler ayrıntılı olarak yer almakta); doğalgaz konut abonelerinin (0-100.000 m³/yıl kullanım için) kullan- dığı doğalgazın birim fiyatlarında yak- laşık %27 artış olduğu, doğalgaz sanayi abonelerinin (300.000-800.000 m³/ yıl kullanım için) kullandığı doğalgazın birim fiyatında ise %47 artış olduğu görülmektedir. Aynı dönemdeki döviz fiyatlarının gelişiminde ise ABD Doları'nın yaklaşık %28, Avro'nun da yaklaşık %26 artması dikkat çekmektedir. Ancak 26 Haziran 2018 tarihi, yani seçimlerin hemen son- rasındaki tarih itibariyle bakıldığında ABD Doları'nın %33 arttığı, Avro'nun da %29 arttığı anlaşılmakta. Bu gelişmeler sonrasında geçtiğimiz gün yapılan "Yılsonuna kadar doğalgaza zam yok" açıklaması herkesi mutlu etmiş olmasına karşın "Yeni yılda ne olacak" sorusunun yanıtı da merakla beklen- mektedir. Tarifesi belirlenmiş olan şehir doğalgaz dağıtım şirketlerinin abonele- rine uyguladığı doğalgaz birim fiyatları- nın Ekim 2018 itibariyle dağılımına bakıl- dığında ise en yüksek fiyatın Antalya'da (1,4386 TL/m³), Aydın'da (1,4340 TL/ m³) Kızılcahamam'da (1,4103 TL/m³) ve Adana-Mersin-Hatay-Osmaniye-Aksa (1,3864 TL/m³), Polatlı-Delta (1,3856 TL/m³), Ankara-Başkentgaz-Torunlar (1,3618 TL/m³) olduğu, en düşük fiyatın ise Samsun'da (1,1017 TL/m³), İzmit'te (1,1399 TL/m³) Bursa'da (1,1636 TL/m³), Malatya'da (1,1667 TL/m³), Konya'da (1,1671 TL/m³), Kırıkkale-Kırşehir'de (1,1680 TL/m³) olduğu görülüyor. Sistem Kullanım Bedelleri üze- rinden, yani SKB değerinin alış fiya- tı+ÖTV değerine oranı dikkate alınarak bir kıyaslama yapıldığında; Antalya- Enerya (%42,2), Aydın-Enerya (%41,7), Kızılcahamam-Koçoğlu (%39,4) ve Adana-Mersin- Hatay-Osmaniye-Aksa (%37), Polatlı- Delta (%36,9), Anka- ra-Başkentgaz-Torunlar'ın (%34,6) en büyük; buna karşın Samsun-Cen- giz (%8,9), İzmit-İzgaz %12,7), Bur- sa-EWE-Çalık (%15), Malatya (%15,3), Konya (%15,3) ve Kırıkkale-Kırşehir'in (%15,4) ise en küçük oranlara sahip gaz dağıtım şirketleri arasında yer aldığı görülüyor. Açıkçası Türkiye'nin pek çok şeh- rinde konut aboneleri için pek çok farklı doğalgaz satış fiyatı uygulanırken, sanayi abonelerinin de bu uygulama- dan nasibini aldığı, adeta tam bir haksız rekabetin yaşandığı söylenebilir. n