Tesisat Dergisi 275. Sayı (Kasım 2018)

Tesisat / Kasım 2018 109 tesisat.com.tr çalışmalar sonucunda Florlu Sera Gaz- larına ilişkin Yönetmelik hazırlanmış ve 4/1/2018 tarihli ve 30291 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe gir- miştir. Yönetmeliğin temel amacı; florlu sera gazlarından kaynaklanan emis- yonları kontrol altına almak ve ülke- mizin taraf olduğu Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine Yönelik Kyoto Protokolü’nde listelenen florlu sera gazları ile florlu sera gazı içeren ürün veya ekipmanın kullanımına dair usul ve esasları düzenlemektir. Söz konusu yönetmelik; iklimlendirme ve soğutma sektörü, yangından koruma sektörü, elektrikli şalt cihazı sektörü ve solvent bazlı çözücü sektörüne yöne- lik olup, sektörlere ilişkin; etiketleme, sızıntı kontrolü, raporlama, eğitim ve belgelendirme, piyasaya arz ve itha- lat kısıtlamaları ile ilgili düzenlemeleri kapsamaktadır. Ayrıca, florlu sera gazlarına ilişkin olarak gerçekleştirilen çalışmalar çer- çevesinde 29 Mayıs 2017’de başlayan ve 3 yıl sürecek olan F-Gazlar Konu- sunda Kapasite Oluşturma ve Aktarım için Kapasite Geliştirme Teknik Yardımı Projesi (IPA) gerçekleştirilmektedir. IPA Projesinin aktiviteleri arasında yer alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na merkezi veri tabanı kurulmasına ilişkin süreç ve çalışmalar devam etmekte- dir. Sistemin devreye alınmasından iti- baren yönetmeliğin 10’uncu maddesi uyarınca; florlu sera gazı üreticisi, itha- latçısı, ihracatçısı, ürün veya ekipman üreticisi, işletmeci, geri kazanım, geri dönüşüm, ıslah veya bertaraf işlemini gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişiler veri tabanına online olarak raporlama yapmakla yükümlüdür. Yönetmeliğin Kullanıcı ve İşletme- ciye Dair Usul ve Esaslar Bölümü’nde, florlu sera gazı içeren veya çalışması florlu sera gazlarına dayalı olan sis- temlerin kurulumundan kullanımdan çıkarılmasına kadar olan süreçte işlem- leri gerçekleştiren, bu cihazlarda sızıntı kontrolü yapan veya bu cihazlardan florlu sera gazları kazanımı yapan ger- çek veya tüzel kişilerin belge sahibi olması gerektiği ifade edilmektedir. Bu bağlamda, Çevre ve Şehircilik Bakan- lığı tarafından eğitim ve belgelendirme konusundaki mevzuat hazırlığına ilişkin süreç ilgili paydaşların da katkılarıyla devam etmektedir. Mevzuat kapsamında düzenleme getirilen bir diğer önemli husus da ürün veya ekipmanlarda gerçekleştirilecek sızıntı testlerine ilişkindir. Yönetmelikte, 3 kg ve üzerinde florlu gaz içeren ürün veya ekipmanın düzenli aralıklarla yet- kili personel tarafından kontrol edil- mesi gerekmektedir. Sızıntı testi konu- sunda IPA Projesi kapsamında pilot bir çalışma yürütülmektedir. Bu çalışma ile olası zorluklar ve kısıtlamalar önceden saptanarak, ilgili paydaşlarla çözüm önerileri geliştirilecektir. Ürün veya ekipman ve basınçlı kabın etiketlenmesine ilişkin düzenle- meye göre; yönetmeliğin 8’nci madde hükümleri çerçevesinde hazırlanacak etiketlerde özellikle 1 Ocak 2019 tari- hinden itibaren florlu sera gazının CO2 eşdeğeri cinsinden miktarını içeren bil- giye yer verilmesi gerekmektedir. Yönetmelikte son olarak florlu sera gazlarının kullanım alanlarına ilişkin yasak ve kısıtlamalara yer verilmiştir. Bu madde çerçevesinde, küresel uygu- lamalara paralel olarak özellikle florlu sera gazlarının tek kullanımlık basınçlı kaplarda ithaline ve piyasaya arzına ilişkin sınırlama getirilmiştir. Konu ile ilgili olarak Ozon Tabaka- sını İncelten Maddelere Dair Montreal Protokolü’ndeki Kigali Değişikliğine göre hidroflorokarbonlar Kyoto Pro- tokolü listesinden alınarak, Montreal Protokolü listesine eklenmiştir. Ayrıca, Kigali Değişikliği ile 2040’ların sonun- dan itibaren, taraf ülkelerin hidrofloro- karbonları %80-85 oranında azaltması kararlaştırılmış, ülke grupları için azal- tım takvimleri belirlenmiştir. Yapılan iyileştirmelerle 2100 itibariyle küresel sıcaklık artışında 0,5°C’lik bir düşüş sağlanması beklenmektedir. Kigali Değişikliği, 1 Ocak 2019 iti- bariyle yürürlüğe girecektir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından ülkemizin de Kigali Değişikliği’ne taraf olmasına dair resmi yazı Dışişleri Bakanlığı’na sunulmuş olup, onay süreci devam etmektedir. n