Tesisat Dergisi 273. Sayı (Eylül 2018)

64 Tesisat / Eylül 2018 tesisat.com.tr altına düşürerek, yangını söndürür. - Inert gazlı sistemler, gaz fazında depolandığından, daha fazla silindir ve buna bağlı olarak silindir yerleşimi için daha fazla alan gerektirir. - Inert gazlar, yüksek basınçlarda(200-300bar) gaz fazında depolanabilir. Inert gazların sistem basıncı manifolttan (ya da son piyasaya çıkan sistemlerden sonra direkt olarak vana başlığında) itibaren 60 bar’a düşürülür. Inert gazların kullanıldığı sistemlerde aşırı basınç probleminden dolayı relief damper kullanılması zorunlu olabilir. - Inert gazlarda boşaltma süresi 60sn’dir. Boşaltma süresi ve sistem basıncının yüksek olması, silindir odasına uzak mesafede borulama gerektiren mahallerde kullanılmasına olanak sağlar. - Inert gazlar, her zaman her yerde rahatlıkla bulunabilen ve dolumu çok ucuz bir gazdır. Boşalan sistemlerin yeniden dolumu ve sistemin yeniden işletmeye alınması işletmeciye ciddi bir mali yük getirmeden mümkün olabilmektedir. - Normalde insan bulunan mahallerde kullanımına, ancak tasarım konsantrasyonunun insana zarar verebilecek en düşük seviyenin (LOAEL) altında olduğu yerlerde izin verilir. Normalde insan bulunan yerlerde kullanımında, sistem üretici tasarım manuelinde verilen tasarım konsantrasyonlarının üzerinde tasarım yapılmamasına dikkat edilmelidir. - Inert sistemlerde, bir merkezden görece daha uzakta bulunan korunması istenen hacimlere, aynı anda birden fazla noktada yangın riski olmayacağı kabulü yapılarak, seçici yönlendirme vanaları kullanımı ile koruma sağlanabilmektedir. Bu uygulamada en büyük hacim için sistem kapasitesi belirlenir ve diğer odalar aynı merkezden koruma sağlanır. - Inert gazlar ile yapılan yangın söndürmede ölçülebilir bir bozunma ürünü oluşmaz. Bununla beraber yangının kendisinden kaynaklanan bozunma ürünleri önemli miktarlarda olabilir ve insanların bulunması için uygun olmayan ortam oluşturabileceği unutulmamalıdır. - Atmosferde doğal olarak bulunurlar. Ozona zarar vermeyen ve sera etkisi potansiyeli olmayan gazlardır. Mahalde bulunan yanıcı maddenin türü ve yangın sınıfı belirlenmelidir. (a) A sınıfı yüzey yangın: A sınıfı yangınlar, yanıcı katı maddeler yangınıdır. Odun, kağıt, kumaş, plastikler gibi madde yangınları bu sınıfa girer. Söndürücü Gazların Karakteristikleri Söndürücü Gazlar HFC-227ea HFC-125 IG-01 IG-541 Özellikleri Kimyasal Formülü CF3CHFCF3 CF3CHF2 Ar N2 / Ar / CO2 Kimyasal Adı Heptaflorpropan Pentafloretan Argon %52N2+%40Ar+%8CO2 Renk Renksiz Renksiz Renksiz Renksiz Koku Hemen hemen kokusuz Hemen hemen kokusuz Kokusuz Kokusuz Elektrik iletkenliği Yok Yok Yok Yok Molekül Kütlesi 170 120,02 39,9 34 Kaynama Noktası (1,013barda) -16,4 ºC -48,09 ºC -185,9 ºC -196 ºC Donma Noktası -131,1 ºC -101 ºC -189,4 ºC -78,5ºC Depolama Bilgileri Silindir Basıncı 25 / 42 bar 25 / 42 bar 200 / 300 bar 200 / 300bar Maks. Doldurma yoğunluğu 1150kg/m 3 929 / 880 kg/m 3 Basınç/Sıcaklık grafiklerine uygun 50ºC’de maks.çalışma basıncı 34bar / 53 bar 40bar / 63bar 235 / 362bar 235 / 360bar İnsana ve Çevreye Etkileri Yaklaşık ölümcül konsantrasyon > %80 > %70 12%(O2) NOAEL 9,00% 7,50% 43% LOAEL 10,50% 10% 52% Ozon tabakasına zarar 0 0 0 Sera etkisi potansiyeli (100 yıl) 2050 2800 0 MAKALE