Tesisat Dergisi 272. Sayı (Ağustos 2018)

72 Tesisat / Ağustos 2018 tesisat.com.tr TEKNİK BİLGİ B uhardan ısı aktarımı için kullanılan makine ve cihazları korumak amacıyla, buhar basıncı düşürülür. Birçok plakalı ısı değiştirici, conta dayanım sıcaklığından dolayı azami 4 barg; benzer birçok ısı değiştirici cihaz da benzer basınçlarda ve alt basınç seviyelerinde buhar kullanır. Ayrıca buhar basıncını 32 barg ve daha aşağı basınçlardan alt basınç seviyelerine indirmek buharı daha kuru hale getirir. Şekil-I’de görüldüğü gibi 32 barg ve daha düşük basınç seviyelerinden buhar basıncı düşürüldüğünde buharlaşma için gereken entalpi değeri azaldığı için kuru buhar elde edilmektedir. Saturation line (doyma çizgisi) %100 doymuş buharın oluştuğu çizgidir. Şekil-II’de görüldüğü gibi yatay buhar hatlarında borunun alt yüzeyindeki kondens akışının sağlanması için eksantrik redüksiyon kullanılmalıdır. Eksantrik redüksiyon kullanımı koç darbesi oluşumunu da engeller. Bununla birlikte buhar hattına akış yönüne doğru 5/1000 gibi bir eğim verilmelidir. Sanayide birçok sektörde buhar beslemesinin kaybı veya kontrolden çıkması sonucu üretim kaybı ve fire oluşabilmek- tedir. Bu durumda oluşan herhangi bir arızanın en kısa sürede giderilip sistemin sürdürebilirliği sağlanmalıdır. Buradaki üre- tim kaybı maliyeti yanında fazladan kullanılan vana grubunun ek maliyeti hiçbir anlam ifade etmez. Hassas ve esnek basınç düşümü için tercihen STEVI pnö- matik aktüatörlü oransal kontrol vanaları, elektro-pnömatik pozisyoner ile kullanılmalıdır. Eğer basınçlı hava beslemesi sağlanamıyorsa, PREDU doğrudan tesirli basınç düşürücü kullanılabilir. Şekil-II’de görüldüğü gibi PREDU basınç düşürücü ile yedekli sistem yapısı oluşturmak mümkün; özellikle basınçlı hava ve elektrik götürülemediği nokta doğru bir çözüm oluş- turabilirsiniz. PREDU’nun tepki süresini düşürmek için, paket içinden çıkan orifis “kontrol hattına” monte edilmelidir. SAFE 902 emniyet ventilinin açma basıncının düşürülen basıncın 1,25 katı olması tavsiye olunur. ERSUN GÜRKAN Ayvaz, ARI-Armaturen Türkiye Ürün Müdürü Endüstri Mühendisi KRİTİK BUHAR UYGULAMALARINDA BASINÇ DÜŞÜRME İSTASYONU Şekil-I: H-P-T diyagramı