Tesisat Dergisi 269. Sayı (Mayıs 2018)

TEKNİK TANITIM 90 Tesisat / Mayıs 2018 tesisat.com.tr CO 2 (R744) SOĞUTUCU AKIŞKANLI CHİLLER AYTEK SOĞUTMA SİSTEMLERİ’NDEN A ytek Soğutma Sistemleri tara- fından üretilen Co2tech ülke- mizde ozon tabakasına zarar vermeyen, küresel ısınmaya neredeyse hiç etkisi olmayan CO2 (R744) soğu- tucu akışkanının kullanıldığı endüstriyel sistemlerde soğuk su ihtiyacını karşı- lamaya yönelik ilk su soğutma cihazı (chiller) olma özelliğini taşımaktadır. NEDEN CO2TECH? 20. yüzyıl boyunca gelişmiş ülkele- rin başını çektiği sanayileşme, büyüme, kalkınma üçgeninde gerçekleşen eko- nomik faaliyetler, insanın yaşamını sür- dürdüğü çevresel alanların kaldırama- yacağı bir kirlenmeyle sonuçlanmıştır. Toprak, su ve hava, insan yaşamını teh- dit eder boyutlarda bir kirlilik düzeyiyle karşı karşıyadır(Yalçın 2009). Küresel ısınmaya etkisi olmayan ve ozon taba- kasına zarar vermeyen doğal soğutucu akışkanlar ise kuşkusuz bu süreçte en önemli alternatiflerdir Soğutma sistemlerinde kullanılan soğutkanlardan CFC(kloroflorokarbon) ve HCFC (hidrokloroflorokarbon) gaz- larının ozon tabakasına zarar verdiğinin anlaşılması üzerine bu gazlar Montreal Protokolü ile yasaklanmıştır. CFC ve HCFC soğutkanlarına alter- natif olarak geliştirilen HFC gazları ise küresel ısınma konusunda çok zararlı olduğu tespit edilmiş ve bu gazların kullanımı da Kyoto Protokolü ile kısıt- lanmıştır. Ozon tabakasına zarar veren ve küresel ısınmaya etkisi olan gazların yerine yapılan alternatif gaz arayışı sonucunda ortaya çıkan CO 2 (R744) diğer gazlara oranla ozon tabakasına zararı olmayan ve termofiziksel özellik- leri sayesinde ilgi çekmeye başlamıştır. Bu nedenle günümüzde CO 2 (R744) uygulamaları önem kazanmakta ve bununla ilgili ticari projeler artarak devam etmektedir. Soğutma ve iklimlendirme endüst- rilerinde kullanılan buhar sıkıştırmalı çevrim, düşük sıcaklıkta buharlaşarak ısı çeken ve yüksek sıcaklıkta yoğu- şarak bu ısıyı farklı bir ortama taşıyan soğutucu akışkanlara ihtiyaç duymak- tadır. Diğer soğutkanlarla karşılaştırıldı- ğında, 31 °C gibi oldukça düşük bir kritik sıcaklığa sahip olan CO 2 (R744) farklı çevrimlerdeki uygulamalarında, ısının atıldığı ortam sıcaklığının kritik sıcak- lıktan yüksek olması durumunda, kritik altı bölgede sabit sıcaklık ve basınçta gerçekleşen yoğuşma prosesinin yerini